7 yếu tố tăng giá nông phẩm
Trong thời gian gần đây, giá nhiều mặt hàng nông sản xuất khẩu, nhất là lúa gạo và tôm xuất khẩu, đường,... tiếp tục tăng, gây sự quan tâm lớn của cả người sản xuất, tiêu dùng và các nhà điều hành chính sách kinh tế vĩ mô...
Trong thời gian gần đây, giá nhiều mặt hàng nông sản xuất khẩu, nhất là lúa gạo và tôm xuất khẩu, đường,... tiếp tục tăng, gây sự quan tâm lớn của cả người sản xuất, tiêu dùng và các nhà điều hành chính sách kinh tế vĩ mô.
Giá lúa gạo xuất khẩu của Việt
Dự báo từ nay đến cuối năm 2005, giá cả các mặt hàng: gạo, cao su, cà phê, tôm, cá,... xuất khẩu; mía đường, thịt và một loạt mặt hàng nông sản khác của Việt
Diễn biến tăng giá mặt hàng nông sản trong thời gian qua là hợp quy luật trong quá trình hội nhập của nền kinh tế Việt
Tốc độ tăng giá lương thực cao hơn bình quân
Cách đây vài năm, thị trường nông phẩm ở nước ta trì trệ. Song gần 2 năm gần đây tình hình diễn ra ngược lại, giá lương thực và thực phẩm liên tục tăng cao.
Năm 2003 cả giá lương thực và giá thực phẩm đều có mức tăng là 2,9% so với chỉ số tăng giá chung là 3,0%; năm 2004, giá lương thực tăng 14,3% và giá thực phẩm tăng tới 17,1% so với chỉ số tăng giá chung là 9,5%. Trong 7 tháng đầu năm 2005, giá lương thực tăng 4,5% và giá thực phẩm tăng 8,9%.
Dự báo từ nay đến cuối năm 2005, chỉ số giá lương thực-thực phẩm trong cả nước tiếp tục tăng. Vậy tại sao giá nhóm mặt hàng nông sản tăng cao trong thời gian gần đây?
Một là, do dịch cúm gia cầm xẩy ra trong hơn 2 năm qua, làm giảm nguồn cung thực phẩm và ảnh hưởng chung đến mặt hàng thực phẩm, làm cho giá cả nhóm mặt hàng này tăng lên.
Hai là, do giá các mặt hàng nông sản: gạo xuất khẩu, cao su xuất khẩu, cà phê xuất khẩu, thuỷ hải sản xuất khẩu,... trên thị trường thế giới tăng, giá xuất khẩu của Việt Nam tăng, đương nhiên giá thu mua các mặt hàng đó trong nước tăng lên.
Ba là, chi phí sản xuất nông phẩm tăng, làm tăng giá thành sản phẩm. Chi phí thuê lao động, thuê nhân công, ngày công lao động trong nông nghiệp tăng. Chi phí xăng dầu, thuốc trừ sâu, chi phí vận chuyển,... của sản xuất nông ngư nghiệp và chế biến, bảo quản tăng. Chi phí thức ăn chăn nuôi tăng.
Bốn là, cơ cấu lao động trong nông nghiệp - nông thôn thay đổi. Một bộ phận lao động trẻ khoẻ, có trình độ, có kiến thức,... đi làm việc ở các đô thị, đi xuất khẩu lao động, làm các công việc khác phi nông nghiệp. Lao động nông nghiệp giảm đi tương đối. Đến lượt nó làm tăng chi phí ngày công trong nông nghiệp.
Năm là, cơ cấu đất đai nông nghiệp thay đổi. Một diện tích đáng kể đất đai sản xuất nông nghiệp chuyển sang đất đô thị, đất xây dựng khu công nghiệp và sử dụng cho sản xuất công nghiệp, thương mại, du lịch, dịch vụ, cho làm đường giao thông và cho các mục đích khác phi nông nghiệp. Do đó diện tích đất đai nông nghiệp giảm đi cả tương đối và tuyệt đối.
Sáu là, cơ cấu cây trồng, vật nuôi,... cũng thay đổi theo hướng sản xuất hàng hoá, được đầu tư lớn hơn, có chủng loại đa dạng hơn.
Bảy là, nhu cầu tiêu thụ trong nước tăng mạnh do tăng dân số, do cơ cấu dân số thay đổi, dân số phi nông nghiệp tăng, do số lượng khách quốc tế đến Việt Nam hàng năm tăng trên 20%, do nhu cầu ngày càng cao của người dân do mức sống được nâng lên cả về số lượng, chất lượng, chủng loại các mặt hàng lương thực-thực phẩm.
Phải khẳng định đó là xu thế tất yếu khách quan trong quá trình hội nhập, trong quá trình chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế và vận động nhân khẩu, vận động xã hội.
Chống đầu cơ, đảm bảo an ninh lương thực
Tác động tích cực của xu hướng nói trên là tăng thu nhập cho người sản xuất, chế biến, cho người nông dân; thúc đẩy sản phẩm hàng hoá và phân công lại lao động trong nông nghiệp - nông thôn phát triển. Ngược lại, nếu như giá thu mua sụt giảm, hàng hoá chậm tiêu thụ, tình hình diễn ra ngược lại.
Ở nước ta hiện nay, chi tiêu cho nông sản phẩm chiếm tỷ trọng lớn nhất trong phần đông gia đình có thu nhập không cao, nhất là những gia đình cán bộ, công nhân, viên chức có thu nhập thuần tuý, người về hưu và hưởng trợ cấp xã hội, những người buôn bán nhỏ... Giá nông phẩm tăng, người sản xuất và người kinh doanh mặt hàng này nhìn chung là mừng, nhưng người tiêu dùng thì lo.
Về điều hành chính sách kinh tế vĩ mô phải thừa nhận tính thị trường của nông phẩm theo xu hướng hội nhập. Nhưng đồng thời có lộ trình thích hợp hơn với biên độ ngắn hơn để tăng lương, tăng trợ cấp,... cho người làm công ăn lương, cho lao động phi nông nghiệp. Cần có chính sách làm cho thị trường trong nước thông thoáng hơn, chống nạn đầu cơ tích trữ, an toàn lương thực thực phẩm.
TBKTVN
