Ba nhân vật chính ở sàn đấu kinh tế thế giới
Có thể nói các cuộc đấu tranh thương mại hiện nay và sắp tới giữa Mỹ, EU và phần còn lại của thế giới sẽ xoay quanh 3 nhân vật chính...
Có thể nói các cuộc đấu tranh thương mại hiện nay và sắp tới giữa Mỹ, EU và phần còn lại của thế giới sẽ xoay quanh 3 nhân vật chính.
Đó là Chánh ủy viên Thương mại EU Peter Mandelson, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Robert B. Zoellick và dân biểu Rob Portman.
Chánh ủy viên Thương mại EU
Mới nhậm chức chưa được bao lâu, chỉ từ mùa thu 2004 nhưng Chánh ủy viên Thương mại EU Peter Mandelson đã phải đầu tắt, mặt tối đối phó với rất nhiều vấn đề thời sự nóng bỏng.
Đáng kể nhất là 3 vụ việc liên quan đến các tranh chấp quyền lợi giữa EU và Mỹ (gồm đề nghị hủy bỏ trợ cấp chính phủ dành cho các nhà sản xuất máy bay Airbus của châu Âu và Boeing của Mỹ; trợ cấp của chính phủ dành cho các nhà nông và việc hủy bỏ lệnh cấm nhập thực phẩm biến đổi gene của Mỹ vào thị trường EU) và một vấn đề giữa EU và Trung Quốc (hàng dệt may thời hậu hạn ngạch).
Các nhà phân tích kinh tế toàn cầu đã chăm chú theo dõi xem vị chính khách Anh 51 tuổi này, vốn là bạn kiêm cố vấn thân tín nhất của Thủ tướng Tony Blair, có hoàn thành xuất sắc vai trò mới được giao phó hay không. Trước mắt, họ khá hài lòng với những gì trông thấy được ở lần “thử lửa” đầu tiên quan trọng nhất của ông.
Từ đầu năm mới đến nay, các cuộc họp giữa ông và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ Robert B. Zoellick (còn tiếp tục chu toàn trách nhiệm Đại diện Thương mại Mỹ cho đến khi nào nhân vật mới được Tổng thống George W. Bush đề cử, ông Rob Portman, một nhà lập luật, được Quốc hội Mỹ chuẩn thuận) diễn ra thật căng thẳng về vấn đề giải quyết ổn thỏa tranh chấp giữa Airbus và Boeing về các khoản trợ cấp tài chính từ chính phủ.
Nhưng ông đã khéo léo thuyết phục hai đối thủ này đừng kéo nhau xuống vực bằng việc kiện nhau trước Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Tuy nhiên, cuộc đối đầu sống mái Airbus-Boeing chắc chắn chưa kết thúc.
Trước đây, ông Mandelson là một nhà sản xuất chương trình truyền hình. Năm 1985 ông tham gia chính trường ở vai trò trưởng ban thông tin trong chiến dịch tranh cử của ông Neil Kinnock thuộc Đảng Lao động Anh. Các quan sát viên kể rằng, chính ông là người đã giúp hai ông Tony Blair và Gordon Brown trở thành những ngôi sao sáng ở chính trường Anh.
Sau khi giành được ghế Thủ tướng vào năm 1997, ông Tony Blair đã “thưởng” cho Mandelson chức vụ Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp vào năm 1998 nhưng ông sớm từ chức sau khi các báo phát hiện ông đã “quên” khai báo việc từng vay mượn từ một bộ khác món tiền lớn để mua nhà.
Tuy nhiên, năm 1999, Thủ tướng Blair lại giao cho ông làm Bộ trưởng phụ trách các vấn đề Bắc Ailen. Ở vai trò này ông cũng được đánh giá cao nhưng rồi ông lại phải từ chức vì đã ra sức giúp một doanh nhân nước ngoài lấy được quốc tịch Anh.
Không như nhiều chính khách Anh, ông Peter Mandelson nổi tiếng là người ủng hộ mạnh chính sách phát triển một châu Âu không biên giới, sử dụng chung một đồng tiền mà trong đó Anh đóng vai trò quan trọng bên cạnh hai trụ cột chính là Pháp và Đức. Chính vì vậy mà ông được các giới chức ở lục địa cũ sẵn sàng đón nhận với sự lạc quan và tin tưởng.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ
Trong khi Quốc hội Mỹ chưa thông qua đề cử nhân sự mới của Tổng thống George W. Bush thì tân Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Robert B. Zoellick tiếp tục đảm nhiệm vai trò Đại diện Thương mại Mỹ mà ông đã chu toàn xuất sắc trong 4 năm qua.
Năm nay 51 tuổi, ông Zoellick được Tạp chí Kinh tế L’Expansion của Pháp mô tả là “bộ não siêu việt có khả năng làm việc hơn người và có hiểu biết về châu Âu hiếm thấy nơi các quan chức và chính khách Cộng hòa Mỹ”.
Còn một số các quan sát viên chính trường Mỹ thì cho rằng, việc ông Zoellick về làm phó cho nữ Ngoại trưởng Condoleezza Rice chỉ là một bước đệm dọn đường cho một ngày không xa trong tương lai ông sẽ lãnh đạo một trong 2 bộ là Bộ Ngân khố hoặc Bộ Quốc phòng.
Nói chung, các quan sát viên ở hai bên bờ Đại Tây Dương cũng dự báo rằng ở vai trò thứ trưởng ngoại giao, ông Zoellick sẽ không xa vắng với các cuộc tranh chấp thương mại giữa Mỹ và EU.
Ông được xem như một quan chức cấp cao thuộc chính quyền Washington chẳng “bồ câu” mà cũng chẳng “diều hâu” dù cho ông thuộc ê-kíp những “Thần Vulcans” (biệt danh mà bà Rice đặt cho nhóm các cố vấn bảo thủ quanh ông Bush với nhân vật chính là cựu Thứ trưởng Ngoại giao Paul Wolfowitz, nay là Giám đốc Ngân hàng Thế giới).
Cựu Chánh ủy viên Thương mại EU Pascal Lamy, một người Pháp, kể rằng: “Bob Zoellick không chơi golf mà cũng chẳng đi câu cá với Tổng thống Bush. Còn khi làm việc thì ông ta là một xe lu ủi phẳng các chướng ngại vật”.
L’Expansion viết rằng năm 2004, để cứu WTO khỏi bị phân rã, ông Zoellick đã bay tổng cộng 120.000km, tiếp xúc với 50 quan chức đồng sự quốc tế.
Tốt nghiệp trường luật của Đại học Harvard, giỏi tiếng Đức, rành rõi lịch sử, địa lý và văn hóa Pháp, ông Zoellick đã có một thời gian làm việc trong Hội đồng quản trị của AXA, tập đoàn bảo hiểm lớn nhất châu Âu. Và rồi, ông đã trở thành một cộng sự viên thân tín của James Baker khi ông này còn là Bộ trưởng Bộ Ngân khố dưới thời Tổng thống Ronald Reagan và là Bộ trưởng Bộ Ngoại giao thời Tổng thống George H. W. Bush.
Bây giờ mọi người đều công nhận ông là quan chức Mỹ ủng hộ toàn cầu hóa và tự do mậu dịch với điều kiện “quyền lợi của nước Mỹ là trên hết”.
Và Rob Portman sẽ là Đại diện Thương mại mới của nước Mỹ?
Người đảm nhận vai trò phụ trách Đại diện Thương mại thay ông Robert B.Zoellick có thể sẽ là ông Rob Portman, một dân biểu Cộng hòa của tiểu bang
Năm nay 49 tuổi, ông Rob Portman từng hành nghề luật sư ở thành phố
Nếu được bổ nhiệm làm Đại diện Thương mại ông Portman sẽ đảm đương các việc quan trọng cấp bách gồm hoàn tất các dự án ký kết thỏa thuận tự do mậu dịch với 5 quốc gia Trung Mỹ và Cộng hòa Dominica; hàn gắn với 34 nước châu Mỹ để đạt thỏa thuận khu vực tự do mậu dịch.
Ngoài ra, còn có các việc thương thảo với Thái Lan,
Sắp tới đây có thể vị Đại diện Thương mại mới sẽ còn phải thương thảo với Bắc Kinh về việc Mỹ buộc phải ấn định mức trần cho hàng dệt may Trung Quốc xuất khẩu vào Mỹ do chỉ mấy tháng sau khi chế độ hạn ngạch hàng may mặc bị hủy bỏ. Hàng xuất phát từ châu lục này đã tràn ngập thị trường Mỹ và thị trường EU, khiến nhiều nền công nghiệp nghèo đang phát triển bị điêu đứng.
Hai nhân vật chính ở Bắc Kinh mà tân Đại diện Thương mại sẽ phải làm quen để bàn thảo về các vấn đề nóng liên quan đến mậu dịch và đầu tư là Bộ trưởng Bộ Thương mại Bo Xilai (từ năm 2004) và nữ Phó thủ tướng Ngô Nghi (từ năm 2003).
SGGP
