Bỏ ưu đãi thuế đối với doanh nghiệp cổ phần hóa?
Sau khi bỏ ưu đãi thuế đối với doanh nghiệp niêm yết, Bộ Tài chính đang xây dựng tờ trình Chính phủ để tiến tới xóa bỏ ưu đãi thuế đối với các doanh nghiệp cổ phần hóa.
Đi kèm với tờ trình này là dự thảo một nghị định mới, thay thế Nghị định số 187/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 của Chính phủ về chuyển công ty nhà nước sang công ty cổ phần.
Điểm nổi bật nhất trong dự thảo trên là nội dung bãi bỏ ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp sau khi cổ phần hóa, một chính sách đang được áp dụng để khuyến khích doanh nghiệp, đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước.
Bỏ ưu đãi thuế để tăng thu ngân sách
Theo quy định hiện hành, các doanh nghiệp tiến hành cổ phần hóa được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 năm đầu và được giảm thuế 50% trong 2 năm tiếp theo.
Theo Bộ Tài chính, chính sách đó mang tính khuyến khích doanh nghiệp trong thời gian đầu với mục đích đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Tuy nhiên, đến thời điểm này và trong thời gian tới, chính sách này không còn phù hợp nữa.
|
Tính đến tháng 8/2006, cả nước đã thực hiện cổ phần hoá được 3.060 doanh nghiệp nhà nước. 2 năm tới, trên 1.500 doanh nghiệp sẽ tiếp tục thực hiện cổ phần hoá, trong đó có các doanh nghiệp lớn như các ngân hàng thương mại quốc doanh, các mạng di động, Tập đoàn Bảo Việt, Vinaconex, Tổng công ty Bia Sài Gòn, Tổng công ty Bia Hà Nội… |
Cụ thể, trong giai đoạn trước đây, các doanh nghiệp nhà nước thực hiện cổ phần hoá có quy mô vừa và nhỏ, có tình hình tài chính khó khăn nên để khuyến khích doanh nghiệp nhiệt tình, hưởng ứng thực hiện chủ trương cổ phần hoá, Chính phủ đã cho phép các doanh nghiệp sau cổ phần hoá được hưởng ưu đãi như đối với doanh nghiệp thành lập mới theo quy định của pháp luật về khuyến khích đầu tư mà không cần phải làm thủ tục cấp chứng nhận ưu đãi đầu tư.
Trường hợp doanh nghiệp cổ phần hoá thực hiện niêm yết trên thị trường chứng khoán thì ngoài các ưu đãi trên còn được hưởng thêm các ưu đãi theo quy định của pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán.
Nhưng trong thời gian tới, các doanh nghiệp nhà nước cổ phần hoá hầu hết đều có quy mô lớn, hiệu quả, thị phần và thương hiệu đã được xác định trên thị trường; nếu tiếp tục duy trì các chính sách ưu đãi trên sẽ không đảm bảo công bằng với doanh nghiệp mới thành lập và ảnh hưởng lớn đến số thu ngân sách.
Bộ Tài chính đưa ra dẫn chứng: chỉ tính riêng các công ty lớn như Ngân hàng Ngoại thương, Ngân hàng Phát triển nhà Đồng bằng sông Cửu Long, Vinaconex, Tập đoàn Bảo Việt, Tổng công ty Bia Sài Gòn, Tổng công ty Bia Hà Nội, MobilFone, Vinaphone… thì nguồn thu ngân sách đã giảm hàng nghìn tỷ đồng do thực hiện chính sách miễn giảm thuế.
Mặt khác, Luật đầu tư mới có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2006 thay thế Luật khuyến khích đầu trong nước; Luật Chứng khoán sẽ có hiệu lực từ 1/1/2007 không đề cập đến vấn đề ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho các doanh nghiệp thực hiện niêm yết, đăng ký giao dịch trên thị trường chứng khoán.Vì vậy, cần thiết phải xoá bỏ ưu đãi miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho các doanh nghiệp sau cổ phần hoá.
Sẽ “chạy đua” cổ phần hóa?
Chủ trương trên của Bộ Tài chính đang mang tính chất dự thảo, nhưng nhiều khả năng sẽ thành hiện thực. Và nếu hiện thực, thời điểm áp dụng cụ thể có thể sẽ còn “khơi khơi”, đủ để một số doanh nghiệp đang trong lộ trình cổ phần hóa tăng tốc để được hưởng ưu đãi hiện hành.
Tháng 9 vừa qua, Bộ Tài chính bãi bỏ hai công văn liên quan đến ưu đãi thuế đối với doanh nghiệp, tổ chức niêm yết trên thị trường chứng khoán…, ngay lập tức, thị trường ghi nhận những nỗ lực mới trong “cuộc đua” niêm yết sớm, trước ngày 1/1/2007, để được hưởng ưu đãi thuế.
|
850 doanh nghiệp cổ phần hoá sau 1 năm cho thấy vốn điều lệ bình quân tăng 44%, doanh thu tăng 23,6%, lợi nhuận bình quân tăng 24,9%, thu nhập của người lao động bình quân tăng 12,9%... |
Tuy nhiên, đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa vẫn được đánh giá là khó khăn hơn quá trình niêm yết. Đặc biệt nhiều doanh nghiệp lớn như các ngân hàng thương mại quốc doanh, các mạng di động… thì đó là một quá trình khá dài hơi (tiêu biểu nhất hiện nay là Vietcombank).
Nhưng, một số lập luận cho rằng để kế hoạch cổ phần hóa hiệu quả, doanh nghiệp cần có thời gian. Và khi cổ phần hóa thành công, làm ăn hiệu quả, lợi nhuận cao thì những ưu đãi về thuế nói trên sẽ không đáng kể. Cho nên một cuộc đua nước rút để được hưởng ưu đãi sẽ khó diễn ra trên diện rộng.
Bình đẳng giữa đối tác trong và ngoài nước
Theo cơ chế hiện hành, khi cổ phần hóa, cổ phần bán cho nhà đầu tư tiềm năng được giảm giá 20%. Bộ Tài chính cho rằng quy định này cũng không còn cần thiết nữa, “vì các nhà đầu tư tiềm năng đều có tiềm lực về tài chính, họ góp vốn mua cổ phần với kỳ vọng tham gia quản trị doanh nghiệp. Vì vậy, họ cần được ưu đãi quyền mua cổ phần hơn là ưu đãi giảm giá”.
Trong thời gian tới, nhiều doanh nghiệp lớn sẽ cổ phần hoá, nếu tiếp tục giảm giá bán như trên cho nhà đầu tư chiến lược thì số tiền ưu đãi giảm giá sẽ rất lớn.
Đặc biệt, để xoá bỏ cách biệt giữa các nhà đầu tư trong và ngoài nước, phù hợp với xu hướng hội nhập; tạo điều kiện để các doanh nghiệp có quy mô lớn thực hiện tốt các mục tiêu cổ phần hoá thông qua sự tham gia góp vốn và quản lý của nhà đầu tư tiềm năng, dự thảo nói trên đưa ra sửa đổi theo hướng mở rộng đối tượng nhà đầu tư chiến lược bao gồm cả nhà đầu tư nước ngoài.
Việc bán giảm giá 20% so với giá đấu bình quân cho các nhà đầu tư chiến lược trong nước là còn phân biệt đối xử giữa các nhà đầu tư trong nước với các nhà đầu tư nước ngoài. Khi có nghị định mới thay thế, cơ chế này cần được bãi bỏ để tạo được sự công bằng giữa các nhà đầu tư.
TBKTVN
