Cả 10 dự án xi măng đều chậm tiến độ
Dường như cơ hội vàng để phát triển công nghiệp xi măng đã không được ngành này tận dụng triệt để. Bằng chứng là nhiều dự án xi măng xây dựng theo quy hoạch có tiến độ quá chậm...
Dường như cơ hội vàng để phát triển công nghiệp xi măng đã không được ngành này tận dụng triệt để. Bằng chứng là nhiều dự án xi măng xây dựng theo quy hoạch có tiến độ quá chậm.
Thực tế là, thời gian qua, ngành công nghiệp xi măng Việt
Nguyên nhân làm chậm!
Sau 2 năm thực hiện Quy hoạch, đa số các dự án xi măng đều bị chậm tiến độ từ 1 năm trở lên so với quyết định phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ.
Theo Quy hoạch đã được phê duyệt này, có 10 dự án xi măng lò quay với tổng công suất 17,2 triệu tấn được triển khai xây dựng và sẽ đi vào sản xuất từ nay đến hết năm 2007 để kịp đáp ứng nhu cầu xi măng cho toàn xã hội. Đó là các nhà máy: xi măng Tam Điệp, Hải Phòng mới, Sông Gianh, Phúc Sơn, Thăng Long, Hạ Long, Cẩm Phả, Thái Nguyên, Bình Phước và Hoàng Thạch 3.
Bộ Xây dựng cho rằng, có nhiều nguyên nhân gây chậm tiến độ các nhà máy xi măng. Song chủ yếu là do công tác đền bù giải phóng bị kéo dài; việc khảo sát mỏ, địa chất công trình không đầy đủ làm kéo dài thời gian thi công; khâu tổ chức thi công, quản lý dự án còn yếu kém...
Đặc biệt, khả năng thu xếp tài chính của các dự án xi măng gặp rất nhiều khó khăn khi vốn tự có của chủ đầu tư chiếm tỷ lệ rất thấp, vốn vay thương mại từ các ngân hàng ngày càng khó và vốn vay nước ngoài lại không thể được nếu không được sự bảo lãnh của Bộ tài chính.
Và như vậy, việc các dự án xi măng chậm tiến độ sẽ dẫn đến tình trạng mất cân đối cung- cầu theo hướng cung nhỏ hơn cầu, rồi sau đó khi các nhà máy này hoàn thành lại mất cân đối theo chiều ngược lại.
Tình trạng này đặt ngành xi măng một lần nữa đứng trước bài toán cung-cầu và cũng một lần nữa phải điều chỉnh lại bản Quy hoạch điều chỉnh trên cho phù hợp với tình hình mới.
Lắp "động cơ" bằng... vốn
Theo tính toán của Bộ Xây dựng, mỗi dự án xi măng nói trên cần lượng vốn đầu tư từ 100 triệu đến 300 triệu USD. Như vậy, tổng vốn đầu tư cho các dự án đang xây dựng đã cần khoảng 3.164 triệu USD! Nhưng phần lớn chủ đầu tư của các dự án chỉ có vốn tự có không vượt qua ngưỡng 10% tổng mức đầu tư và thông thường chỉ chiếm từ 3 đến 5%.
Trong khi đó, theo bà Vũ Thị Hoà, Vụ trưởng Vụ Kinh tế tài chính, Bộ Xây dựng, để bảo đảm yêu cầu đầu tư và hạn chế rủi ro thì nguồn vốn tự có của chủ đầu tư cần phải đạt 30% tổng mức vốn.
Như vậy, số vốn còn lại của dự án, chủ đầu tư sẽ phải huy động từ nhiều nguồn. Tuy nhiên, vấn đề là việc huy động lại không hề dễ dàng bởi còn nhiều bất cập từ cả bên vay và bên cho vay.
Chẳng hạn với nguồn vốn tín dụng ưu đãi thì theo Nghị định 106/2004/NĐ-CP của Chính phủ ban hành tháng 4 vừa qua, các dự án đầu tư xi măng không còn thuộc đối tượng được vay vốn tín dụng ưu đãi. Hay hình thức công ty cổ phần xi măng mà doanh nghiệp Nhà nước chiếm cổ phần chi phối thì đa số vốn góp của các doanh nghiệp cũng vay từ ngân hàng!
Theo dự báo, nếu các nhà máy xi măng được xây dựng đúng theo tiến độ đã đặt ra thì đến năm 2008 Việt
Theo Bộ Xây dựng, về phía Nhà nước, đối với những dự án xi măng đã được Chính phủ đồng ý cho vay vốn tín dụng ưu đãi trước khi có Nghị định 106/2004/NĐ- CP cần tiếp tục được vay vốn tín dụng ưu đãi.
Nếu được, Chính phủ giao cho Bộ Tài chính bảo lãnh phần vốn vay nước ngoài cho các dự án xi măng. Phía các ngân hàng thương mại cần trực tiếp cho vay hoặc làm đầu mối huy động vốn theo từng dự án giúp chủ đầu tư và giảm bớt các thủ tục trong quá trình đàm phán cho vay. Ưu tiên cho những dự án xi măng nhằm sản xuất clinker để phục vụ các trạm nghiền khác được vay vốn ưu đãi từ Quỹ hỗ trợ phát triển.
Về phía chủ đầu tư, phải chủ động tìm nguồn vốn trước khi triển khai lập dự án; tính toán kỹ về hiệu quả và thời gian hoàn vốn để thuyết phục người cho vay; mạnh dạn phát hành trái phiếu công trình hoặc bán cổ phần rộng rãi trong mọi tầng lớp nhân dân kể cả bán cho người nước ngoài; vận động các trạm nghiền cùng góp vốn đề đầu tư nhà máy xi măng.
Bộ Xây dựng với tư cách là ngành chủ quản cũng đã tự xây dựng cho mình nhóm giải pháp đẩy nhanh tiến độ các dự án xi măng bằng việc đẩy nhanh giải phóng mặt bằng, thu xếp tài chính, tăng năng lực của chủ đầu tư, tư vấn, chọn các nhà thầu.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ cũng đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan tiến hành điều chỉnh lại một số nội dung của Quy hoạch phát triển xi măng đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020 nhằm đáp ứng mục tiêu, quan điểm đầu tư, nâng cao khả năng cạnh tranh khi hội nhập; bảo đảm công nghiệp xi măng Việt Nam đến năm 2010 đạt công suất 56,15 triệu tấn và 2015 đạt 64,808 triệu tấn, đáp ứng kịp thời nhu cầu của thị trường.
TBKTVN
