“Cẩn trọng khi đầu tư sản xuất ôtô!”
Theo ông Đỗ Hữu Hào, Thứ trưởng Bộ Công nghiệp, các dự án sản xuất ôtô có chương trình và tỷ lệ nội địa hóa thấp, chuyển giao công nghệ kém sẽ không được khuyến khích...
Theo ông Đỗ Hữu Hào, Thứ trưởng Bộ Công nghiệp, các dự án sản xuất ôtô có chương trình và tỷ lệ nội địa hóa thấp, chuyển giao công nghệ kém sẽ không được khuyến khích.
Thưa ông, Bộ Công nghiệp vừa có khuyến cáo các địa phương trong việc cấp giấy phép cho các dự án ôtô. Phải chăng tình hình đã đến mức báo động về đầu tư tràn lan?
Nói đầu tư tràn lan thì không hẳn. Nhưng gần đây, theo báo cáo của các sở công nghiệp địa phương thì thấy một số doanh nghiệp đầu tư chưa đúng và chưa đạt yêu cầu của Bộ Công nghiệp đề ra trong Quyết định số 177/2004/QĐ - TTg ngày 05/10/2004 của Thủ tướng phê duyệt Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp ôtô Việt Nam đến 2010, tầm nhìn 2020 cũng như Quyết định số 175/2002/QĐ - TTg ngày 03/12/2002 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển ngành ôtô về quy định có điều kiện đối với một doanh nghiệp đầu tư ôtô.
Hơn nữa, sau khi tổng hợp toàn bộ các dự án hiện có, cộng với quy hoạch, chúng tôi thấy cung đã bắt đầu xấp xỉ với cầu.
Do vậy, Bộ đã có thông báo cảnh báo cho các sở công nghiệp địa phương cũng như các doanh nghiệp, cần cẩn trọng trong việc cấp phép và đầu tư vào các dự án ôtô, chứ hoàn toàn không phải cấm, để họ nhận thức rõ hơn về điều này.
Trong đó, Bộ cũng nhấn mạnh, không khuyến khích các dự án có chương trình và tỷ lệ nội địa hóa thấp và chuyển giao công nghệ kém. Đặc biệt là đề phòng trường hợp không chịu đầu tư vào tỷ lệ sản xuất nội địa, nhập khẩu ôtô nguyên chiếc rồi làm một vài động tác qua mắt nhà chức trách để gian lận thương mại.
Nhưng thưa ông, trên thực tế, kể từ khi ban hành các quyết định 175 và 177 cũng như quy định 115 về tiêu chuẩn doanh nghiệp sản xuất lắp ráp ôtô thì các dự án ôtô tăng rất nhanh. Phải chăng, chính sách có vẻ như dễ dãi hơn với đầu tư ôtô?
Cần hiểu rằng hiện nay nhu cầu ôtô tăng rất nhanh. Đến 2008, toàn bộ 75.000 xe công nông ở nông thôn và khoảng 32.000 xe buýt có tuổi đời quá cao (trên 20 năm) phải bị thải loại ra khỏi hệ thống giao thông.
Như vậy, thị trường đang thiếu một lượng xe ôtô rất lớn, đặc biệt là các loại xe tải nhẹ. Trong vòng 5 năm tới, cung chưa thể vượt cầu.
Mặt khác, đầu tư ôtô không phải là lĩnh vực kinh doanh có điều kiện. Các doanh nghiệp tự đầu tư và chịu trách nhiệm với đồng vốn của mình.
Hơn nữa, cũng không nên quan niệm thả lỏng hay không thả lỏng. Bởi trong xu thế hội nhập WTO, phải mở cửa đầu tư, không phân biệt đầu tư trong nước hay nước ngoài. Theo Hiệp định Việt Nam - ASEAN, đến 2010 sẽ mở cửa đầu tư hoàn toàn, trừ những ngành nghề pháp luật cấm và kinh doanh có điều kiện như sản xuất ma túy, chất độc hại, chất nổ, chất cháy.
Như vậy, Nhà nước sẽ bỏ dần bảo hộ, những ngành nghề kinh doanh sẽ thả theo quy luật thị trường. Vì thế, chính sách hiện hành về đầu tư ôtô là hoàn toàn phù hợp.
Việc không quy định tổng mức đầu tư cho từng dự án, liệu có ảnh hưởng đến chất lượng ôtô không? Có tin là các doanh nghiệp trong ngành xe máy chỉ cần đầu tư thêm vài chục tỷ là biến cơ sở lắp ráp xe máy thành dự án ôtô, điều này có đúng không, thưa ông?
Đừng nên quá chú trọng vào vấn đề đó. Đầu tư bao nhiêu tỷ là việc của doanh nghiệp, Nhà nước không can thiệp sâu vào vấn đề này. Dây chuyền sản xuất ôtô thông thường từ 150 – 200 tỷ hoặc hơn. Nhưng nếu doanh nghiệp tự gióng lấy, tự xây nhà, tự làm giá đỡ hay bể mạ... có khi chỉ hết 40 – 50 tỷ đồng thôi.
Chính sai lầm ngày xưa đối với xe máy là quy định tổng mức đầu tư/từng dự án. Trong quy định hiện hành, chỉ nhấn mạnh đến tính kỹ thuật của dây chuyền, không đả động đến giá trị đầu tư đối với từng dự án.
Hơn nữa, những quy định trong 115 không thấp, không tạo ra mặt bằng chất lượng ôtô kém. Bất kỳ dây chuyền lắp ráp ôtô nào cũng có những công đoạn chính: chuẩn bị – gia công – phụ tùng linh kiện đầu vào – hàn – sơn – và lắp ráp và dù là của Nhật hay Trung Quốc đều thế cả. Có khác chăng là với dây chuyền hiện đại thì quá trình lắp ráp bằng máy còn những dây chuyền của Trung Quốc hay của Việt Nam thì lắp ráp bằng tay. Nhưng như thế không có nghĩa là không đảm bảo chất lượng.
Một chiếc xe ôtô xuất xưởng phải đảm bảo 4 tiêu chí: Thứ 1: xe phải an toàn, đáp ứng các điều kiện kỹ thuật do đăng kiểm yêu cầu. Thứ 2, bảo đảm hình thức, thẩm mỹ. Thứ 3, đảm bảo về yêu cầu môi trường khí thải theo tiêu chuẩn chất lượng Việt
Trên thực tế, chất lượng các xe ôtô xuất xưởng đều đảm bảo chất lượng vì Cục Đăng kiểm kiểm tra rất chặt và đều đạt tiêu chuẩn chất lượng Việt
Thưa Thứ trưởng, trong quy hoạch có quy định tỷ lệ sản xuất nội địa đối với các loại xe đến 2005 khoảng 20% - 40%. Hiện tại, tỷ lệ này đang là bao nhiêu?
Quy hoạch ôtô đáng lẽ được phê duyệt từ 2003, nhưng “chùng chình” mãi đến 10/2004 mới phê duyệt. Từ đó đến nay mới được 8 tháng, nên rất khó đòi hỏi các doanh nghiệp thực hiện đúng tỷ lệ nội địa như quy hoạch đã nêu.
Thứ 2, tỷ lệ nội địa hóa chỉ có tính khuyến khích chứ không bắt buộc. Vì nếu không nội địa hóa được, thì giá thành xe cao không cạnh tranh được và sẽ ảnh hưởng đến năng lực sản xuất của doanh nghiệp.
Tôi được biết, sắp tới Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ đánh thuế cao những mặt hàng đã sản xuất được trong nước, còn những gì chưa sản xuất được sẽ đánh thuế thấp. Nếu không nội địa hóa được sẽ phải nhập, mà nhập thì giá cao lên khó cạnh tranh được với các doanh nghiệp khác.
TBKTVN
