Chính phủ yêu cầu hoàn thiện đề xuất hỗ trợ người dân dùng phương tiện xanh trước 31/01/2026
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan rà soát, bổ sung cơ chế thúc đẩy giao thông công cộng và phương tiện xanh, yêu cầu hoàn thiện báo cáo trình Chính phủ trước hạn 31/01/2026 trong bối cảnh ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn ngày càng gia tăng.
Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Công văn số 11170/VPCP-CN truyền đạt chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà liên quan tới lộ trình phát triển giao thông công cộng và chính sách hỗ trợ người dân sử dụng phương tiện giao thông xanh. Đây được xem là bước thúc đẩy quan trọng nhằm chuyển dịch hệ thống giao thông theo hướng bền vững trong bối cảnh áp lực ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn đang gia tăng.
Hoàn thiện báo cáo về cơ chế, chính sách và lộ trình thực hiện
Theo Công văn, Phó Thủ tướng xem xét báo cáo của Bộ Xây dựng về định hướng phát triển hệ thống giao thông công cộng đồng bộ, hiện đại cũng như các đề xuất cơ chế, chính sách đột phá nhằm thu hút đầu tư tư nhân và hỗ trợ người dân chuyển sang sử dụng phương tiện xanh. Trên cơ sở đó, Phó Thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì phối hợp với các bộ, ngành và chính quyền Hà Nội, TPHCM tiếp tục rà soát, hoàn thiện báo cáo, tham vấn ý kiến chuyên gia và tham khảo kinh nghiệm quốc tế.
Báo cáo phải xác định rõ từng nhiệm vụ cụ thể gắn với trách nhiệm của từng cơ quan ở cấp trung ương và địa phương, đồng thời làm rõ quy hoạch, dự án đầu tư, nguồn lực và tổ chức thực hiện. Nội dung cũng cần xác định sản phẩm cuối cùng, cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và trình tự phê duyệt. Thời hạn báo cáo Thủ tướng được ấn định trước ngày 31/01/2026.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh chuyển đổi xanh trong lĩnh vực giao thông là yêu cầu cấp thiết, nhất là khi tình trạng ô nhiễm không khí do hoạt động giao thông tại nhiều đô thị đang tác động xấu tới sức khỏe người dân. Việc thay thế phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch bằng phương tiện chạy điện hoặc năng lượng sạch được xác định là giải pháp trọng tâm để giảm phát thải carbon và khí mê-tan.
Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chỉ đạo thúc đẩy quá trình này. Tại Thông báo số 8/TB-VPCP (ngày 8/1/2025), Bộ Tài chính được yêu cầu nghiên cứu chính sách khuyến khích các cơ quan nhà nước và đơn vị sự nghiệp chuyển sang sử dụng phương tiện giao thông xanh. Đến Thông báo số 490/TB-VPCP (ngày 17/9/2025), Hà Nội và TP.HCM được giao xây dựng kế hoạch hành động chi tiết, công khai lộ trình chuyển đổi phương tiện xanh cùng các chính sách hỗ trợ cụ thể để tạo sự đồng thuận của người dân và doanh nghiệp.
Phát triển đô thị TOD và tái cơ cấu vận tải
Các chuyên gia cho rằng tốc độ đô thị hóa nhanh tại Hà Nội và TPHCM đòi hỏi các địa phương thúc đẩy mạnh mẽ mô hình đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD). Đây là xu hướng giúp giảm sử dụng phương tiện cá nhân, chuyển dịch hành vi sang phương tiện công cộng và góp phần cắt giảm phát thải CO2.
Bên cạnh đó, chiến lược giao thông xanh cần bắt đầu từ việc hoàn thiện khung pháp lý, bộ tiêu chí và tiêu chuẩn đánh giá hệ thống giao thông vận tải xanh. Trong bối cảnh vận tải đường bộ vẫn chiếm tỷ trọng vượt trội so với đường sắt và đường thủy, yêu cầu đặt ra là phải tái cơ cấu thị phần vận tải theo hướng giảm phụ thuộc vào đường bộ để tiến tới phát triển bền vững hơn.
Cùng với cơ cấu lại vận tải, các chuyên gia nhấn mạnh sự cần thiết của việc xây dựng lộ trình chuyển đổi phương tiện và hạ tầng giao thông theo hướng xanh hóa. Điều này bao gồm phát triển đồng thời hạ tầng xanh và phương tiện xanh, nâng cấp công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng giao thông thông minh.
Phát triển logistics xanh cũng là xu thế tất yếu, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và hỗ trợ mục tiêu giảm phát thải quốc gia.
Tùng Phong
