Chính sách ngân hàng năm 2025 (Kỳ 3): Nhà đầu tư nước ngoài, tỷ lệ an toàn và xếp hạng tín nhiệm
Năm 2025, nhiều quy định về nhà đầu tư nước ngoài liên quan đến tổ chức tín dụng tại Việt Nam cũng được sửa đổi, bổ sung; quy định xếp hạng tín nhiệm cũng được quy định cụ thể.
* Chính sách ngân hàng năm 2025 (Kỳ 2): Nâng cao an toàn, thử nghiệm cho vay ngang hàng
* Chính sách ngân hàng năm 2025 (Kỳ 1): Sửa đổi, bổ sung Luật Các tổ chức tín dụng
Sửa quy định về nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần của tổ chức tín dụng
Ngày 18/03/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 69/2025/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 01/2014/NĐ-CP về việc nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần tại tổ chức tín dụng (TCTD) Việt Nam. Nghị định có hiệu lực từ ngày 19/05/2025.
Về tỷ lệ sở hữu cổ phần đối với nhà đầu tư nước ngoài, Nghị định số 69 sửa đổi, bổ sung khoản 5, Điều 7, Nghị định 01/2014/NĐ-CP như sau: "Tổng mức sở hữu cổ phần của các nhà đầu tư nước ngoài không vượt quá 30% vốn điều lệ của một ngân hàng thương mại Việt Nam, trừ trường hợp quy định tại các khoản 6, 6a Điều này hoặc trong thời gian thực hiện quy định tại khoản 9, Điều 14 Nghị định này. Tổng mức sở hữu cổ phần của các nhà đầu tư nước ngoài không vượt quá 50% vốn điều lệ của một TCTD phi ngân hàng Việt Nam, trừ trường hợp quy định tại khoản 6 Điều này".
Trong khi đó, khoản 6, Điều 7, Nghị định 01/2014/NĐ-CP cũng được sửa đổi, bổ sung: "6. Trong trường hợp đặc biệt, để bảo đảm an toàn hệ thống TCTD, Thủ tướng Chính phủ quyết định tỷ lệ sở hữu cổ phần của một tổ chức nước ngoài, một nhà đầu tư chiến lược nước ngoài, tổng mức sở hữu cổ phần của các nhà đầu tư nước ngoài tại một TCTD cổ phần yếu kém, gặp khó khăn vượt giới hạn quy định tại các khoản 2, 3, 5 Điều này đối với từng trường hợp cụ thể".
| Thông tư 03/2025/TT-NHNN ngày 29/04/2025 của NHNN quy định nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức đầu tư thuộc chính phủ nước ngoài hoặc nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức đầu tư, tài chính thuộc tổ chức tài chính quốc tế mà Việt Nam là thành viên được mở thêm tài khoản đầu tư gián tiếp tương ứng với các mã số giao dịch chứng khoán được cấp, trong đó mỗi danh mục đầu tư lưu ký tại một ngân hàng lưu ký đã được cấp 1 mã số giao dịch chứng khoán thì được mở 1 tài khoản đầu tư gián tiếp tương ứng. Quy định trên có hiệu từ ngày 16/06/2025. |
Nghị định số 69 cũng bổ sung khoản 6a vào sau khoản 6, Điều 7, Nghị định 01/2014/NĐ-CP: "Tổng mức sở hữu cổ phần của các nhà đầu tư nước ngoài tại ngân hàng thương mại nhận chuyển giao bắt buộc (không bao gồm các ngân hàng thương mại do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ) được vượt 30% nhưng không vượt quá 49% vốn điều lệ của ngân hàng thương mại nhận chuyển giao bắt buộc theo phương án chuyển giao bắt buộc đã được phê duyệt và được thực hiện trong thời hạn của phương án chuyển giao bắt buộc".
Quy định sử dụng vốn, tài sản của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài
Chính phủ ban hành Nghị định số 135/2025/NĐ-CP, ngày 12/06/2025, có hiệu lực từ ngày 01/07/2025. Nghị định nêu rõ, TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được sử dụng vốn để kinh doanh theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Đối với TCTD do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và TCTD có vốn Nhà nước còn phải thực hiện theo quy định pháp luật về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp.
TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được quyền thay đổi cơ cấu vốn, tài sản phục vụ cho việc phát triển hoạt động kinh doanh theo đúng quy định của pháp luật…
Siết chặt tỷ lệ an toàn vốn
NHNN đã ban hành Thông tư 14/2025/TT-NHNN, quy định tỷ lệ an toàn vốn đối với ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, có hiệu lực từ 15/09/2025. Theo quy định, các ngân hàng phải duy trì tối thiểu: Tỷ lệ vốn lõi cấp 1 là 4.5%, tỷ lệ vốn cấp 1 là 6% và tỷ lệ an toàn vốn (CAR) là 8%. Đối với ngân hàng có công ty con, ngoài yêu cầu riêng lẻ, còn phải đảm bảo tỷ lệ hợp nhất.
Thông tư cũng bổ sung bộ đệm bảo toàn vốn (CCB) và bộ đệm vốn phản chu kỳ (CCyB), buộc ngân hàng tăng dần vốn dự phòng từ năm đầu tiên với 0.625% lên 2.5% từ năm thứ tư, qua đó nâng tỷ lệ CAR lên tối thiểu 10.5%. Ngân hàng chỉ được chia lợi nhuận khi đáp ứng đầy đủ các tỷ lệ này.
Đặc biệt, NHNN có quyền yêu cầu ngân hàng duy trì tỷ lệ cao hơn nếu phát hiện rủi ro, nhằm bảo đảm an toàn hoạt động và hệ thống tài chính quốc gia. Quy định mới được kỳ vọng sẽ thúc đẩy minh bạch, củng cố niềm tin thị trường và hỗ trợ tăng trưởng bền vững.
NHNN giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc cho một số TCTD
Ngày 12/08/2025, NHNN ban hành Thông tư 23/2025/TT-NHNN, sửa đổi Thông tư 30/2019/TT-NHNN về quy định dự trữ bắt buộc, có hiệu lực từ ngày 01/10/2025.
Các TCTD hỗ trợ hoặc nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt sẽ được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc theo phương án phục hồi, chuyển giao đã được phê duyệt.
Thông tư cũng bổ sung quy định đối với ngân hàng chính sách, đồng thời thay đổi tên gọi "Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố" thành "Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực". Ngoài ra, văn bản nêu rõ trách nhiệm của Cục Quản lý, giám sát TCTD và Thanh tra Ngân hàng Nhà nước trong xử lý vi phạm liên quan đến dự trữ bắt buộc.
Xếp hạng tổ chức tín dụng theo tiêu chuẩn mới từ tháng 11/2025
Ngày 10/09/2025, NHNN ban hành Thông tư số 21/2025/TT-NHNN quy định về xếp hạng tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, có hiệu lực từ ngày 01/11/2025.
Theo Thông tư, việc xếp hạng được thực hiện định kỳ hằng năm, căn cứ trên các tiêu chí về an toàn vốn, chất lượng tài sản, năng lực quản trị, kết quả kinh doanh và khả năng thanh khoản. Mục tiêu nhằm đánh giá toàn diện sức khỏe tài chính của TCTD, tăng tính minh bạch trong hoạt động ngân hàng, đồng thời tạo cơ sở để cơ quan quản lý có biện pháp giám sát phù hợp.
Kết quả xếp hạng được chia thành nhiều mức, là căn cứ để xem xét cấp phép mở rộng mạng lưới, triển khai sản phẩm dịch vụ mới và xác định mức độ rủi ro trong quản lý tín dụng. Các ngân hàng thương mại, đặc biệt là chi nhánh ngân hàng nước ngoài, được yêu cầu chuẩn bị hồ sơ và rà soát lại hệ thống quản trị, kiểm soát nội bộ để đáp ứng tiêu chí mới. Quy định này được kỳ vọng góp phần nâng cao chất lượng hệ thống ngân hàng và củng cố niềm tin thị trường tài chính.
Cát Lam
