Đầu tư cổ phiếu: chỉ được mà không mất?

Đầu tư cổ phiếu: chỉ được mà không mất?

Không có nhiều người có thể đầu tư trên cơ sở tính toán lợi nhuận của công ty, và không phải khi nào thông tin cũng đầy đủ để có thể tính toán. Còn những người đầu cơ theo biến động giá của thị trường, thì việc được hay mất là điều phải chấp nhận, một khi đã bước chân vào cuộc chơi...

Không có nhiều người có thể đầu tư trên cơ sở tính toán lợi nhuận của công ty, và không phải khi nào thông tin cũng đầy đủ để có thể tính toán. Còn những người đầu cơ theo biến động giá của thị trường, thì việc được hay mất là điều phải chấp nhận, một khi đã bước chân vào cuộc chơi.

Ngày 19/04/2006, trong phiên giao dịch thứ 1272, chỉ số chứng khoán Việt Nam đã thiết lập một kỷ lục mới: 571,16 điểm, cao hơn 0,12 điểm so với kỷ lục năm 2001. Mức giá này được giữ đến ngày 20/4.

Nếu tính từ phiên giao dịch đầu tiên vào ngày 28/07/2000 đến nay đã tròn trèm sáu năm. Tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm của giá cổ phiếu khoảng 35% là cao, nhưng không đến nỗi quá nóng.

Nếu chỉ số của thị trường tăng đều đặn thì không có nhiều điều để nói. Tuy nhiên, biểu đồ chỉ số đang cho thấy có những điểm cần phải chú ý.

Chu kỳ tăng giá lần trước

Chỉ trong vòng hơn một năm sau khi ra đời, chỉ số chứng khoán đã tăng gần năm lần để rồi sau đó sụt giảm thê thảm. Trong giai đoạn này, có thể giải thích là do thị trường mới ra đời, hàng hóa còn ít, các nhà đầu tư chưa chuyên nghiệp nên, việc đầu tư theo tâm lý đám đông là điều khó tránh khỏi.

Có một hiện tượng khá phổ biến trong việc đầu tư theo đám đông. Khi giá đang lên từng ngày, mọi người thường giả định giá ngày mai sẽ lên tiếp, họ đổ xô đi mua, và kết quả là giá càng lên. Nhưng khi quả bong bóng nở đến một mức độ nào đó, giá bắt đầu xuống, mọi người lại giả định ngày mai sẽ xuống nữa, họ đổ xô đi bán và kết quả là giá càng xuống.

Vấn đề là không ai có thể biết trước cái thời điểm đổi chiều đó!

Chu kỳ tăng giá hiện nay.

Chỉ trong vòng sáu tháng qua, chỉ số lại tăng gấp đôi. Liệu sau gần 6 năm, cách hành xử của các nhà đầu tư có gì thay đổi?

Vào tháng 10/2005, việc Nhà nước nâng tỷ lệ được quyền sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài (người trong nghề gọi là mở room) từ 30 lên 49% đã góp phần tăng nhiệt thị trường, chỉ số nhúc nhắc từ 260 lên đến 300.

Thứ hai, thị trường đã thực sự nóng lên sau Tết Nguyên đán, khi Ngân hàng Đầu tư Merrill Lynch đưa ra báo cáo đánh giá rất lạc quan về triển vọng phát triển của thị thường chứng khoán Việt Nam, đồng thời có tin đồn rằng một dòng vốn lớn từ nước ngoài sắp đổ vào thị trường chứng khoán, trong khi thị trường bất động sản còn đang chìm trong băng giá.

Thứ ba, vào tháng 2-3/2006, hàng loạt các công ty cổ phần tổ chức đại hội cổ đông và đều báo cáo kết quả làm ăn tốt. Một loạt công ty bắt đầu tăng vốn đầu tư. Việc có thêm “hàng” rót vào thị trường không làm giá giảm mà lại làm thị trường sôi động và giá tăng lên chứ không xuống.

Thứ tư, hàng loạt công ty đầu tư bắt đầu “lò dò” ra thị trường, trong đó phải kể đến các đại gia như Việt Nam Partners, Prudential, Bảo Việt, đồng thời cũng có tin đồn đại gia VinaCap có thể tăng vốn.

Thứ năm, các cổ phiếu trên thị trường OTC vừa được bổ sung thêm bằng “hàng” của các ngân hàng như Sacombank, Đông Á, ACB… Thị trường nóng lên, và giá lên theo.

Thị trường nóng lên từng ngày, nhiều người đổ xô đi mua cổ phiếu. Số tài khoản mới mở trong một vài tháng gần đây bằng tổng số tài khoản của cả 5 năm trước cộng lại. Những người đang nắm giữ cổ phiếu rất hồ hởi vì thấy giá trị tài sản của mình lớn lên từng ngày.

Giá cổ phiếu được xác định như thế nào?

Câu hỏi này có vẻ ngớ ngẩn! Ai chẳng biết giá được xác định theo luật cung cầu. Tuy nhiên, về dài hạn thì phải xét đến số tiền nhận được hàng năm từ cổ phiếu.

Giả sử nếu năm nay, một cổ phiếu được chi cổ tức 5.000 đồng và có tốc độ tăng 10% một năm (sau khi điều chỉnh theo lạm phát thì chỉ còn khoảng 5%), nếu nhà đầu tư yêu cầu suất sinh lợi khoảng 15% thì giá cổ phiếu sẽ là 50.000 đồng.

Trên thực tế, mức chi cổ tức bình quân hiện nay trên thị trường Việt Nam chỉ vào khoảng 2.000 – 3.000 trên một cổ phiếu. Như vậy, chỉ số của thị trường chứng khoán Việt Nam dao động từ 200-300 điểm trong năm 2004-2005 là hợp lý.

Có một điểm cần chú ý, để biết suất sinh lợi thực từ cổ tức thì phải so sánh cổ tức với giá thị trường của cổ phiếu, không phải là so với mệnh giá.

Khi giá chứng khoán sụt giảm có mất cũng chỉ mất ít?

Dù có kể ra tất cả những lý do làm cổ phiếu tăng giá như trên, ai cũng biết là sẽ đến lúc giá không tăng nữa. Nhưng đó là khi nào?

Người chơi lập luận rằng, hiện nay nhà nước đang khống chế biên độ dao động là 5% cho mỗi phiên giao dịch, nên nếu giá có rớt thì cũng gây ra thiệt hại ít thôi.

Tuy nhiên, cần nhớ rằng không phải lúc nào cần bán cổ phiếu là cũng có thể bán được. Khi nhận ra suất sinh lợi của cổ phiếu không tương ứng với số tiền mình bỏ ra, lúc đó chỉ có người bán mà không có người mua và như vậy, chỉ sau một tháng là số tiền của mình chỉ còn khoảng 30% so với số tiền ban đầu.

Bài học của Nhật Bản về bong bóng chứng khoán và bong bóng bất động sản vẫn còn nguyên giá trị. Chỉ số chứng khoán của nước này bị đẩy lên trên 40.000 vào những năm đầu thập niên 1990 để rồi liên tục sụt giảm trong hơn một thập kỷ qua, làm tăng thêm sự ảm đạm của kinh tế Nhật Bản.

Trong giai đoạn hiện nay, không có nhiều người có thể đầu tư trên cơ sở tính toán lợi nhuận của công ty, và không phải khi nào thông tin cũng đầy đủ để có thể tính toán.

Còn những người đầu cơ theo biến động giá của thị trường, thì việc được hay mất là điều phải chấp nhận, một khi đã bước chân vào cuộc chơi.

Tiếng Việt có câu “có bột mới gột lên hồ”. Một chỉ số thị trường lành mạnh phải dựa chủ yếu vào khả năng tạo ra lợi nhuận của doanh nghiệp. Chừng nào giá cả thị trường còn dựa chủ yếu theo tin đồn và tâm lý đám đông, rất nhiều nhà đầu tư tiềm năng sẽ còn đứng ngoài cuộc chơi.

VNN