Đòi hỏi đột phá thể chế và hành động thực chất để phát triển kinh tế tư nhân
Sáng ngày 27/05, tọa đàm "Gỡ điểm nghẽn thể chế - Khơi thông nguồn lực tư nhân" được tổ chức nhằm nhìn lại chính sách, tháo gỡ điểm nghẽn và kiến tạo hành động thực chất xoay quanh Nghị quyết 68.
TS. Nguyễn Xuân Thành - Giảng viên cao cấp Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright
|
TS. Nguyễn Xuân Thành - Giảng viên cao cấp Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright chia sẻ tại tọa đàm, kinh nghiệm quốc tế cho thấy mọi nền kinh tế duy trì được tăng trưởng bền vững đều có điểm chung: khu vực kinh tế tư nhân trong nước phát triển mạnh mẽ và đóng vai trò trung tâm.
Theo ông Thành, Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải tái thúc đẩy tăng trưởng, trong đó việc phát triển khu vực tư nhân không thể chỉ dừng lại ở thông điệp chính trị mà cần các đột phá thể chế cụ thể.
Ông Thành cũng phân tích các chính sách mới trong Nghị quyết 68, Nghị quyết 139 và các hành động của Chính phủ đã đề ra nhiều hướng tiếp cận nguồn lực.
Về tiếp cận đất đai, tái khai thác quỹ đất công chưa sử dụng; hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, công nghệ cao, khởi nghiệp sáng tạo thuê đất khu công nghiệp với diện tích tối thiểu. Về tiếp cận vốn, đa dạng hóa kênh tín dụng, khơi thông thị trường trái phiếu doanh nghiệp, sửa luật để mở rộng đối tượng được hỗ trợ và đơn giản hóa thủ tục vay vốn.
Ông Thành chỉ rõ “điểm nghẽn” hiện nay nằm ở thực thi. Việc ban hành chính sách không đủ - điều quan trọng là chính sách đó có tạo được cơ chế tiếp cận nguồn lực công bằng và hiệu quả cho doanh nghiệp hay không.
Về đất đai, ông đề xuất tái khai thác các quỹ đất công chưa sử dụng, hỗ trợ DN thuê đất tại các khu công nghiệp và vườn ươm công nghệ, đặc biệt với doanh nghiệp nhỏ, công nghệ cao, startup sáng tạo.
Về vốn đầu tư, cần đa dạng hóa kênh tín dụng, khơi thông thị trường trái phiếu doanh nghiệp, sửa đổi luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa theo hướng đơn giản hóa thủ tục, mở rộng đối tượng hỗ trợ. Chính sách không thể chỉ là khẩu hiệu. Hỗ trợ phải đến từ nguồn lực thực, tránh lặp lại cơ chế xin - cho, và tuyệt đối không nên tạo thêm bộ máy giám sát rườm rà.
Rào cản nằm ở thực thi và tư duy
Tọa đàm "Gỡ điểm nghẽn thể chế, khơi thông nguồn lực tư nhân" sáng ngày 27/05.
|
Các chuyên gia khẳng định dù các chính sách phát triển kinh tế tư nhân đã được ban hành đồng loạt và nhanh chóng, việc thực thi trên thực tế vẫn đang gặp không ít rào cản.
Theo nhiều doanh nghiệp, điểm nghẽn nổi cộm hiện nay gồm: Thủ tục hành chính phức tạp, kéo dài, gây lãng phí thời gian và chi phí cho doanh nghiệp; khó khăn trong tiếp cận đất đai và tín dụng, đặc biệt tại cấp địa phương - nơi các chính sách trung ương chưa được triển khai đầy đủ hoặc đồng bộ’ chính sách chưa thống nhất trong áp dụng, dẫn đến việc mỗi cơ quan hiểu và vận dụng luật lệ khác nhau. Ngoài ra, còn có khung pháp lý thử nghiệm (sandbox) còn mới và thiếu hướng dẫn thực thi cụ thể, khiến các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo gặp khó trong tiếp cận. Đặc biệt, vấn đề tiếp cận nguồn vốn vẫn là trở ngại lớn đối với cả doanh nghiệp nhỏ, vừa và những tập đoàn đang triển khai các dự án quy mô lớn.
Chia sẻ tại tọa đàm, bà Nguyễn Thanh Hương - Giám đốc Đầu tư Tập đoàn Nam Long cho rằng kể từ khi Nghị quyết 68 được ban hành, cộng đồng doanh nghiệp tư nhân như được tiếp thêm năng lượng và niềm tin. Đây là bước tiến đáng kể để các doanh nghiệp tự tin hơn khi làm việc với các đối tác quốc tế.
Trong 3-4 năm qua, việc tạm dừng nhiều dự án bất động sản khiến dòng vốn từ nhà đầu tư nước ngoài chưa thể đổ vào Việt Nam như kỳ vọng. Trong khi đó, nhiều đối tác quốc tế vẫn rất quan tâm đến thị trường Việt Nam và sẵn sàng đầu tư dài hạn.
“Chúng tôi rất mong chính sách sẽ sớm được cụ thể hóa. Khi các nguồn lực được khơi thông, việc tham gia vào các dự án lớn như phát triển đô thị gắn với giao thông (TOD) sẽ trở nên khả thi hơn. Nam Long và các đối tác đã sẵn sàng tham gia nếu cơ chế thực thi minh bạch và kịp thời”, bà Hương nhấn mạnh.
Cần chính sách cụ thể và thủ tục đơn giản hơn để khơi thông dòng vốn
Ông Từ Tiến Phát - Tổng Giám đốc ACB
|
Ông Từ Tiến Phát - Tổng Giám đốc ACB cho rằng nguồn vốn luôn là mối quan tâm hàng đầu của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế đang đối mặt nhiều biến động và chi phí tài chính có xu hướng gia tăng. Việc thiết kế một hệ thống chính sách tài chính linh hoạt, thực chất và đồng bộ là chìa khóa để tiếp sức cho doanh nghiệp tư nhân bứt phá.
Theo ông Phát, ACB hiện đang phục vụ hơn 1 triệu doanh nghiệp, trong đó phần lớn là doanh nghiệp nhỏ, vừa và hộ kinh doanh cá thể - những thành phần nhạy bén nhưng cũng dễ bị tổn thương trước những thay đổi về thị trường và chính sách.
"Là một ngân hàng tư nhân, chúng tôi thấu hiểu quá trình chuyển dịch của khu vực kinh tế tư nhân. Các doanh nghiệp rất sẵn sàng đầu tư, đổi mới, nhưng họ cần thấy rõ sự cụ thể, minh bạch trong chính sách", ông Phát nhấn mạnh.
Ông cũng đưa ra 4 yếu tố mà doanh nghiệp mong muốn nhất từ hệ thống ngân hàng và chính sách tài chính hiện nay: Giảm chi phí tiếp cận vốn; thủ tục nhanh gọn hơn; số hóa toàn diện và hướng đến chuyển đổi xanh.
Các chuyên gia tại tọa đàm cho rằng để thật sự giải phóng năng lượng của khu vực kinh tế tư nhân, cần một hành trình 2 chiều. Trong đó, Nhà nước phải có chính sách quyết liệt, hiệu quả; còn doanh nghiệp cũng cần chủ động đổi mới và thích ứng linh hoạt.
Kiến nghị cụ thể đã được đề xuất nhằm hiện thực hóa Nghị quyết 68 và 139:
- Cắt giảm thực chất ít nhất 30% thủ tục hành chính trước cuối năm 2025 - đúng như cam kết của Chính phủ.
- Thiết lập cơ chế giám sát độc lập để theo dõi việc thực thi chính sách tại các địa phương, bảo đảm không bị “nghẽn” ở cấp dưới.
- Tăng cường đối thoại công - tư định kỳ, có sự tham gia của các hiệp hội, cộng đồng doanh nghiệp và đại diện các bộ ngành.
- Đổi mới mô hình doanh nghiệp, thúc đẩy liên kết chuỗi, chuyển đổi số, nâng cao năng lực quản trị - để tận dụng tối đa không gian chính sách mới.
- Cải thiện khả năng tiếp cận vốn, đặc biệt với doanh nghiệp nhỏ, đổi mới sáng tạo và các dự án phát triển xanh.
Cát Lam
