Dư địa lớn của thị trường vốn Việt Nam trong kỷ nguyên mới
Khi vốn cổ phiếu mới chiếm 10% GDP và hạ tầng KRX nâng mạnh thanh khoản, các chuyên gia cho rằng thị trường vốn đang mở ra cơ hội bứt phá với nền tảng chính sách ngày càng hoàn thiện.
Nâng hạng mở ra giai đoạn phát triển mới
Phát biểu tại Diễn đàn Triển vọng thị trường vốn Việt Nam 2026, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Bùi Hoàng Hải cho biết việc Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng là kết quả của hơn 2 thập kỷ cải cách liên tục. Theo ông, đây không chỉ là một bước tiến kỹ thuật mà còn là sự ghi nhận về chất lượng, mức độ hấp dẫn và khả năng đáp ứng chuẩn mực quốc tế của thị trường Việt Nam.
Ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) - Ảnh: VGP
|
Dù vậy, nâng hạng mới chỉ là điểm khởi đầu. Ông Hải nhấn mạnh thị trường vốn muốn phát triển bền vững cần sự cân bằng giữa chính sách, sản phẩm và chất lượng nhà đầu tư. Các tổ chức, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài, được xem là lực đẩy quan trọng giúp nâng chuẩn minh bạch và quản trị thị trường. Ông cũng nhắc lại rằng bảo vệ nhà đầu tư phải bắt đầu từ chính kiến thức, cùng với khung pháp lý và cơ chế sản phẩm rõ ràng.
Trong thời gian tới, UBCKNN và Bộ Tài chính sẽ triển khai nhiều giải pháp nâng cao an toàn thị trường. Cơ chế bù trừ đối tác trung tâm (CCP), dự kiến vận hành vào quý I/2027, được kỳ vọng tạo đột phá trong kiểm soát rủi ro và củng cố niềm tin của các quỹ ngoại. Hệ thống KRX sau khi đưa vào vận hành đã giúp thanh khoản bật tăng mạnh, với mức bình quân hơn 29.000 tỷ đồng mỗi phiên, qua đó đặt ra yêu cầu tiếp tục nâng cấp hạ tầng, mở rộng sản phẩm dài hạn như trái phiếu xanh và trái phiếu hạ tầng.
Kỳ vọng vào đà cải cách hướng chuẩn MSCI
Ở góc nhìn thị trường, ông Phạm Lưu Hưng - Giám đốc Trung tâm Phân tích và Tư vấn đầu tư SSI - cho rằng phản ứng của nhà đầu tư nước ngoài thời gian qua cho thấy niềm tin vào thị trường Việt Nam đang cải thiện rõ rệt. Khác với các năm trước, ngay sau thông tin nâng hạng, nhiều tổ chức quốc tế đã lập tức sang Việt Nam tìm hiểu cơ hội, trong đó có các công ty môi giới lớn của Mỹ. Một số quỹ từng rời thị trường cũng quay trở lại.
Theo ông Hưng, vấn đề được quan tâm nhất hiện nay không chỉ là việc đã nâng hạng mà là Việt Nam sẽ tiếp tục làm gì để tiến tới chuẩn MSCI. Trong 18 tiêu chí đánh giá của MSCI, Việt Nam đã đáp ứng 10 tiêu chí. Cơ chế CCP được kỳ vọng xử lý nhiều điểm nghẽn còn lại, nhất là yêu cầu liên quan đến room ngoại. Ông cho biết giá trị sở hữu nước ngoài trên thị trường hiện đã vượt 90 tỷ USD, mức khá cao so với nhiều nước trong khu vực.
Bên cạnh yếu tố chính sách, ông Hưng nhấn mạnh vai trò then chốt của doanh nghiệp niêm yết trong nâng chất thị trường. Theo ông, chuẩn quản trị, minh bạch thông tin và chất lượng báo cáo tài chính phải được cải thiện để đáp ứng kỳ vọng của nhà đầu tư toàn cầu.
Những nền tảng chính sách mới cho giai đoạn 2025-2026
TS Lê Minh Nghĩa, Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam, nhận định năm 2025 là năm bản lề khi ba nền tảng quan trọng cùng lúc định hình giai đoạn phát triển mới. Đó là việc thị trường chứng khoán chính thức được FTSE Russell nâng hạng lên "thị trường mới nổi thứ cấp"; khung pháp lý đầu tiên cho tài sản mã hóa được hình thành với Luật Công nghiệp công nghệ số và Nghị quyết 05/2025/NQ-CP; và Nghị quyết 222/2025/QH15 về xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Ông Nghĩa cho rằng những bước đi này tạo nền móng vững chắc cho thị trường vốn, mở ra chu kỳ phát triển mới với kỳ vọng và quyết tâm cao hơn.
TS Lê Minh Nghĩa, Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam
|
Hoàn thiện thị trường vốn: cần tiến đồng thời cả hàng hóa và cơ chế
Ở góc độ chính sách vĩ mô, ông Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, nhấn mạnh vai trò đặc biệt của thị trường vốn trong bối cảnh tín dụng ngân hàng không thể tăng mãi do rủi ro lạm phát. Theo ông, việc hoàn thiện thị trường cần diễn ra song song ở hai mặt: mở rộng hàng hóa và điều chỉnh cơ chế.
Ông Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương
|
Doanh nghiệp chưa đủ điều kiện niêm yết vẫn có thể huy động vốn qua trái phiếu gắn với tài sản đảm bảo hoặc xếp hạng tín nhiệm. Với cổ phiếu, các quy định về sở hữu nước ngoài và IPO cần tiếp tục điều chỉnh để phù hợp mục tiêu nâng hạng. Ông cũng đề cập tiềm năng từ tài sản số và blockchain, nhưng cho rằng việc triển khai phải thận trọng, theo hướng thí điểm từng bước.
Trong khi đó, ông Phan Đức Trung - Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam - cho biết khung pháp lý cho tài sản số đang dần hình thành nhưng để khu vực này trở thành nguồn vốn quan trọng cần sự đồng bộ về nhân lực, công nghệ, pháp lý và tuân thủ.
Dư địa lớn cho thị trường vốn
TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, nhìn nhận Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới trong bối cảnh thế giới biến động mạnh. Theo ông, tăng trưởng cần cân bằng giữa tốc độ, chất lượng và tính bền vững. Việt Nam phải đầu tư nhiều hơn vào khoa học, công nghệ, đồng thời nâng cấp thị trường vốn để huy động nguồn lực dài hạn cho nền kinh tế.
TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính tiền tệ quốc gia
|
Ông cho biết vốn cổ phiếu hiện mới chiếm khoảng 10% GDP, trong khi ngân hàng vẫn cung ứng phần lớn vốn cho nền kinh tế. Điều này cho thấy thị trường vốn còn dư địa rất lớn để phát triển, nhất là khi những cải cách về hạ tầng, sản phẩm và khung pháp lý đang diễn ra đồng thời.
Tùng Phong
