Dubai chưa "bình an vô sự"
Nếu trong các câu chuyện cổ tích, sự xuất hiện của ông Bụt luôn là điều được mong chờ nhất thì với Dubai, Abu Dhabi – vương quốc thịnh vượng nhất trong tiểu các vương quốc Ả Rập Thống Nhất chính là "ông Bụt" trong thời khắc khủng hoảng hiện nay.
Liên hoan phim quốc tế diễn ra tại Dubai vừa qua – một trong bảy vương quốc của Các tiểu vương quốc Ả Rập Thống Nhất (United Arab Emirates). Liên hoan lần này có sự góp mặt của bộ phim “City of Life” (tạm dịch là Thành phố sự sống) của một đạo diễn người bản địa lấy bối cảnh tại Dubai.
Vương quốc này đã cấp cho chính phủ Dubai 10 tỷ đôla để trang trải nợ nần. Số tiền này lớn hơn rất nhiều con số 4,1 tỷ đôla mà công ty bất động sản Nakheel trực thuộc tập đoàn Dubai World – thuộc sở hữu của chính phủ Dubai - phải chi trả cho các trái phiếu đến hạn thanh toán đúng vào ngày 14/12. Ba tuần trước, Nakheel đã khiến thị trường toàn cầu chao đảo khi đưa ra yêu cầu hoãn trả khoản nợ 26 tỷ đôla cho các nhà đầu tư.
Tuy nhiên, ngoài đời thực, những trường đoạn gay cấn nhất lại không ra tại đây mà tại các nước chủ nợ của Dubai. Giữa tháng 12 vừa qua, cuối cùng Abu Dhabi – vương quốc thịnh vượng nhất trong tiểu các vương quốc Ả Rập Thống Nhất - đã bước lên màn bạc như một vị cứu tinh giúp người anh em của mình thoát khỏi nguy cơ vỡ nợ vào lúc Dubai tưởng chừng đã vô vọng.
Nếu khi xem phim, khán giả đều đoán được rằng bằng cách nào đó, ông Bụt chắc chắn sẽ hiện lên để cứu giúp nhân vật thoát khỏi tình cảnh éo le thì các chủ nợ của Dubai cũng trông đợi một cái kết có hậu tương tự đến với con nợ của mình. Họ chắc mẩm sớm muộn gì ông vua giàu mỏ - người hàng xóm giàu có của Dubai – cũng sẽ giang tay cứu giúp người anh em của mình. Tuy nhiên, Abu Dhabi đã không làm gì đến độ Dubai phải đưa ra tuyên bố hôm 25/11. Sự bình chân như vại của Abu Dhabi và tuyên bố này từ Dubai là tình tiết không bao giờ các chủ nợ ngờ tới nên việc họ hoang mang cũng là điều dễ hiểu.
Thay vào đó, sắc lệnh mới đã chỉ định ba thẩm phán đến từ Trung Tâm Tài Chính Quốc Tế Dubai (the Dubai International Financial Centre - DIFC) – một khu vực tự do có luật pháp riêng diễn giải bằng tiếng Anh và dựa theo các nguyên tắc án lệ. Các thẩm phán bao gồm một vị đã từng là thành viên của tòa án tối cao của Anh và xứ Wales và một thẩm phán người Singapore từng phục vụ trong tòa án tối cao Singapore. Họ sẽ áp dụng luật của DIFC sau khi có một số điều chỉnh cho phù hợp với hoàn cảnh trong đó bao gồm cả quyền tự động đình chỉ khiếu nại của chủ nợ.
Các nhà đầu tư đều biết rằng “môi hở răng lạnh”: Abu Dhabi không thể làm ngơ trước hoạn nạn của Dubai bởi hai vương quốc này có những quyền lợi không thể tách rời. Vì thế, họ đinh ninh Abu Dhabi phải biết quá rõ điều này để có những bước đi kịp thời. Chính vì vậy, khi quan sát thấy Abu Dhabi vẫn án binh bất động trong khi Dubai gần như đã bị đẩy tới sát mép vực thẳm, các nhà đầu tư bắt đầu toán loạn và hoang mang cực độ. Họ băn khoăn tự hỏi liệu chính quyền Abu Dhabi không ý thức được hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra hay họ cố tình làm ngơ? Và rồi, các nhà đầu tư chỉ được thở phào sau tuyên bố của Abu Dhabi vào hôm thứ hai. Động thái đó chứng tỏ vương quốc này không hề bàng quan trước sự cố đến với Dubai. Sự trì hoãn này chỉ đơn giản bởi Abu Dhabi đã không dự liệu được rằng phản ứng của các chủ nợ đối với sự việc này lại nghiêm trọng đến thế.
Thậm chí bây giờ, các chủ nợ của Dubai cũng không thể biết mình có thể đòi lại nguyên vẹn các khoản đã cho Dubai vay hay không? Số tiền còn lại sau khi chi trả cho các trái phiếu đến hạn của Nakheel sẽ dùng để trang trải các khoản nợ khác của Dubai World với các nhà cung ứng và các nhà thầu. Tuy nhiên, kế hoạch giải ngân số tiền này chỉ được thực hiện nếu Dubai World thuyết phục được các chủ nợ cho phép giãn nợ đến đúng thời điểm họ mong muốn. Nếu không, số phận của Dubai World sẽ được định đoạt theo một kịch bản hoàn toàn mới gọi là “luật tái cơ cấu – reorganisation law” vừa được ban bố vào hôm thứ hai. Mặc dù UAE đã có luật phá sản nhưng luật này không có nhiều điểm bất lợi cho chủ nợ. Theo tính toán của World Bank, chỉ có những chủ nợ ngờ nghệch nhất mới viện dẫn điều luật này đề đòi tiền Dubai vì với mỗi đôla đã cho Dubai vay, họ chỉ lấy lại được 10 xu mà thôi.
Các khoản nợ của Nakheel đã được giải quyết nhưng danh tiếng của Dubai khi đã mất đi không dễ gì lấy lại được. Khả năng trả nợ của Dubai là không chắc chắn vì các chủ nợ bây giờ mới vỡ lẽ Dubai hoàn toàn phải trông chờ vào các ông bạn hàng xóm để trang trải nợ nần. Động thái mới nhất vào hôm thứ hai vừa rồi đã lật tẩy toàn bộ những hỗ trợ của Abu Dhabi cho Dubai từ trước đến giờ. Lần này chính phủ Abu Dhabi đã công khai rót tiền cho Dubai chứ không còn giấu diếm như khoản vay 10 tỷ đôla rót qua ngân hàng Trung ương UAE hồi tháng 2 hay khoản vay 5 tỷ đôla hồi tháng 11 thông qua hai ngân hàng thương mại thuộc một phần sở hữu của chính phủ Abu Dhabi.
Nếu các chủ nợ của Dubai World chấp nhận thương thảo thì họ sẽ không còn cần đến một bồi thẩm đoàn trên để giải quyết khiếu nại nữa. Điều đáng mừng là, các chủ nợ tỏ rõ thiện chí muốn giải quyết vấn đề theo hướng này bởi cú sốc trong suốt hơn ba tuần qua chắc hẳn đã làm họ lắng dịu phần nào. Hơn thế, chính phủ Dubai cũng có thiện chí tái cơ cấu các khoản nợ cho dù những gì họ đã làm chưa hề đem lại kết quả. Dubai đã được tái sinh vào giờ phút tưởng chừng số phận đã an bài vì vậy, họ phải nỗ lực sao cho xứng với cơ hội sống lần hai này.
Như Nguyệt (theo Economist)
Tuần việt nam
