Fed tiếp tục hạ lãi suất, ấn định thời điểm chấm dứt chương trình thắt chặt định lượng
Trong ngày 30/10 (giờ Việt Nam), Fed quyết định cắt giảm lãi suất thứ hai liên tiếp, một động thái được thị trường dự đoán trước nhưng vẫn đáng chú ý trong bối cảnh thiếu dữ liệu kinh tế nghiêm trọng do Chính phủ liên bang đóng cửa.
Song song với quyết định hạ lãi suất, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) còn thông báo sẽ chính thức chấm dứt chương trình thắt chặt định lượng (QT) vào ngày 01/12/2025. Với tỷ lệ bỏ phiếu 10-2, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang đã quyết định hạ lãi suất qua đêm chuẩn xuống phạm vi 3.75%-4%.
Cuộc bỏ phiếu không đạt được sự đồng thuận hoàn toàn khi Thống đốc Stephen Miran tiếp tục bỏ phiếu phản đối, ủng hộ mức cắt giảm mạnh hơn - nửa điểm phần trăm. Trong khi đó, Chủ tịch Fed St. Louis Jeffrey Schmid cũng bỏ phiếu phản đối nhưng với lý do hoàn toàn ngược lại - ông cho rằng Fed không nên cắt giảm lãi suất lúc này.
Quyết định này có tác động rộng lớn khi lãi suất chuẩn của Fed định hình lãi suất cho nhiều sản phẩm tài chính tiêu dùng như vay mua ô tô, vay thế chấp và thẻ tín dụng. Đáng chú ý, Fed đưa ra quyết định này trong tình trạng mù mờ về dữ liệu kinh tế.
Ngoài báo cáo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) được công bố tuần trước, Chính phủ liên bang đã tạm ngừng hoàn toàn việc thu thập và công bố dữ liệu, khiến các số liệu quan trọng như báo cáo việc làm phi nông nghiệp, doanh số bán lẻ và nhiều dữ liệu vĩ mô khác không được công bố.
Chủ tịch Fed Jerome Powell
|
Trong tuyên bố sau cuộc họp, Fed đã thừa nhận sự không chắc chắn do thiếu dữ liệu, thể hiện qua cách đánh giá thận trọng về tình trạng kinh tế. "Các chỉ số hiện có cho thấy hoạt động kinh tế vẫn mở rộng ở mức độ vừa phải. Tăng trưởng việc làm đã chậm lại trong năm nay, và tỷ lệ thất nghiệp đã tăng nhẹ nhưng vẫn duy trì ở mức thấp cho đến tháng 8; các chỉ số gần đây hơn phù hợp với những diễn biến này”, Fed nhận định. "Lạm phát đã tăng lên so với đầu năm và vẫn duy trì ở mức tương đối cao”.
Mỗi nhận định trên đều thể hiện những điều chỉnh tinh tế so với tuyên bố tháng 9. Thay đổi đáng kể nhất nằm ở đánh giá về hoạt động kinh tế tổng thể. Trong tháng 9, FOMC đã mô tả hoạt động kinh tế "đã giảm tốc", nhưng nay đã được điều chỉnh thành “mở rộng ở mức vừa phải”. Tuyên bố mới nhấn mạnh những lo ngại về thị trường lao động, khẳng định rằng "rủi ro đối với việc làm đã tăng lên trong những tháng gần đây”.
Ngay cả trước khi Chính phủ đóng cửa, các dấu hiệu đã bắt đầu xuất hiện và cho thấy mặc dù tình trạng sa thải vẫn được kiểm soát, tốc độ tuyển dụng đã chững lại đáng kể. Đồng thời, lạm phát vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% hàng năm của Fed. Báo cáo CPI tuần trước cho thấy tỷ lệ lạm phát hàng năm ở mức 3%, bị đẩy lên bởi chi phí năng lượng cao hơn cũng như một số mặt hàng chịu tác động trực tiếp hoặc gián tiếp từ chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump.
Fed luôn cố gắng cân bằng giữa hai mục tiêu tối đa việc làm và giá cả ổn định. Tuy nhiên, các quan chức gần đây đã bày tỏ lo ngại nhiều hơn về tình hình việc làm.
Chấm dứt chương tình QT
Bên cạnh quyết định lãi suất, Fed còn thông báo chấm dứt quá trình giảm lượng trái phiếu nắm giữ trong bảng cân đối 6.6 ngàn tỷ USD của ngân hàng trung ương, hay còn gọi là chương tình thắt chặt định lượng (QT).
Chương trình QT đã giúp cắt giảm khoảng 2.3 ngàn tỷ USD từ danh mục đầu tư trái phiếu Chính phủ Mỹ và chứng khoán thế chấp của Fed. Thay vì tái đầu tư tiền thu được từ các chứng khoán đáo hạn, Fed đã cho phép chúng tự động rút khỏi bảng cân đối với một giới hạn nhất định mỗi tháng. Tuy nhiên, những dấu hiệu gần đây về sự thắt chặt trên thị trường cho vay ngắn hạn đã làm dấy lên lo ngại rằng quá trình rút vốn đã đạt đến giới hạn an toàn.
Theo ghi chú kèm theo, Fed sẽ chuyển đổi tiền thu được từ chứng khoán đáo hạn thành trái phiếu ngắn hạn, nhằm giảm thời gian đáo hạn trung bình của danh mục tổng thể. Trước đây, Fed đã tái đầu tư các khoản tiền này vào chứng khoán có cùng kỳ hạn.
Thị trường gần đây dự đoán Fed sẽ kết thúc chương trình QT vào tháng 10 hoặc cuối năm. Cần nhắc lại rằng trong đại dịch COVID-19, Fed đã mở rộng mạnh mẽ bảng cân đối, đưa con số từ hơn 4 ngàn tỷ USD lên gần 9 ngàn tỷ USD. Chủ tịch Powell trước đó đã khẳng định rằng mặc dù Fed thấy cần thiết phải giảm tài sản nắm giữ, ông không thấy khả năng trở lại mức trước đại dịch.
Krishna Guha, Chuyên gia phân tích tại Evercore ISI, dự đoán Fed thậm chí có thể khởi động lại việc mua tài sản vào đầu năm 2026 cho "mục đích tăng trưởng hữu cơ" khi điều kiện thị trường thay đổi.
Điều đáng chú ý là Fed hiếm khi nới lỏng chính sách tiền tệ trong thời kỳ kinh tế mở rộng và thị trường chứng khoán tăng trưởng. Tuy nhiên, các chỉ số chứng khoán chính, mặc dù có biến động, vẫn liên tục phá vỡ kỷ lục, được thúc đẩy bởi đà tăng mạnh của cổ phiếu Big Tech và mùa báo cáo thu nhập lạc quan.
Nhìn lại lịch sử, thị trường thường tiếp tục tăng trưởng khi Fed cắt giảm lãi suất trong những bối cảnh tương tự. Tuy nhiên, chính sách tiền tệ nới lỏng cũng tiềm ẩn nguy cơ đẩy lạm phát lên cao hơn - một tình huống từng buộc Fed phải thực hiện hàng loạt đợt tăng lãi suất mạnh mẽ trong quá khứ.
Vũ Hạo (Theo CNBC)
