Gỡ nút thắt cho doanh nghiệp SME: Vốn luôn là ưu tiên hàng đầu
Trong bối cảnh Nghị quyết 68 mở ra kỳ vọng thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân, các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) tại Việt Nam đứng trước cơ hội và thách thức không nhỏ.
Tại buổi talk show "Đồng hành cùng doanh nghiệp đón sóng Nghị quyết 68", các chuyên gia đã chỉ ra những "nút thắt" cốt lõi và đề ra những giải pháp thực tiễn, đặc biệt là vai trò đồng hành của các định chế tài chính.
Buổi talk show "Đồng hành cùng doanh nghiệp đón sóng Nghị quyết 68" ngày 16/07/2025.
|
Bốn nút thắt lớn của doanh nghiệp SME
Ông Mạc Quốc Anh - Viện trưởng Viện Kinh tế và Phát triển Doanh nghiệp, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhỏ và Vừa Hà Nội (Hanoisme) chia sẻ, khối SME đang chiếm 97% tổng số doanh nghiệp và đóng góp 45% GDP. Có 4 nút thắt lớn mà các doanh nghiệp SME hiện đang gặp phải.
Thứ nhất là vốn và khả năng tiếp cận tín dụng. Khoảng 70% SME gặp khó khi vay vốn do thiếu tài sản đảm bảo, chưa chứng minh được dòng tiền ổn định và hồ sơ kế toán chưa minh bạch. Theo VCCI, chỉ khoảng 30% SME tiếp cận được vốn vay tín chấp hoặc các chương trình ưu đãi.
Thứ hai là năng lực quản trị. Hơn 60% doanh nghiệp SME chưa có chiến lược quản trị dài hạn, vẫn vận hành theo mô hình gia đình và thiếu kỹ năng chuyển đổi số, khiến họ gặp khó trong bối cảnh hội nhập yêu cầu cao về quản lý chất lượng và minh bạch thông tin.
Thứ ba là thị trường tiêu thụ và chuỗi cung ứng. Tỷ lệ SME tham gia trực tiếp chuỗi cung ứng xuất khẩu chỉ đạt 15%. Sự phụ thuộc vào các hợp đồng không ổn định khiến họ dễ bị tổn thương khi các chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy.
Thứ tư là áp lực đáp ứng các tiêu chuẩn ESG. Phát triển xanh đã trở thành điều kiện bắt buộc để đẩy mạnh xuất khẩu. Tuy nhiên, gần 80% SME chưa được tập huấn, chưa hiểu rõ quy trình để tuân thủ ESG.
Vốn luôn là ưu tiên hàng đầu
Ông Ngô Tấn Long - Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) khẳng định vốn luôn là ưu tiên hàng đầu. Số lượng SME đang vay tại các tổ chức tín dụng hiện chỉ chiếm 17-20% tổng số. Điểm nghẽn lớn nhất là yêu cầu về tài sản bảo đảm, xuất phát từ việc doanh nghiệp chưa chuẩn bị được kế hoạch kinh doanh khả thi và báo cáo tài chính minh bạch.
Trước những thách thức này, phải xác định vai trò của ngân hàng không chỉ là nhà cung cấp vốn, mà là đối tác đồng hành toàn diện.
Về phát triển bền vững, ông Long cho biết ACB là một trong những ngân hàng tiên phong lồng ghép tiêu chí bền vững vào mọi hoạt động, đã xây dựng khung chính sách tài chính bền vững với sự tư vấn của IFC và công bố báo cáo phát triển bền vững từ năm 2022. Ngân hàng đã triển khai gói tín dụng xanh quy mô 4,000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi cho các dự án bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng.
Ông Long cũng thừa nhận mô hình này trước đây chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng do thiếu minh bạch dữ liệu và chặt chẽ trong liên kết. Để khắc phục, ACB đang đầu tư vào các nền tảng công nghệ để kết nối và quản lý tự động, đồng thời thiết kế các gói tài trợ "may đo" theo từng chuỗi, tập trung vào các ngành hàng tiêu dùng nhanh.
Để hưởng ứng tinh thần Nghị quyết 68, ACB đã xây dựng các nhóm giải pháp chiến lược. Triển khai gói tín dụng 20,000 tỷ đồng dành riêng cho SME với lãi suất thấp hơn thông thường từ 2%/năm trở lên.
Ngân hàng cũng chuyển dịch sang cho vay không yêu cầu tài sản bảo đảm. Các sản phẩm tiêu biểu gồm: Cho vay tín chấp theo dòng tiền qua tài khoản ACB, hạn mức lên đến 10 tỷ đồng, cấp thấu chi tín chấp lên đến 3 tỷ đồng, tài trợ theo chuỗi cung ứng hoặc hợp đồng xuất khẩu, cho vay dài hạn trả góp lên đến 10 năm, đặc biệt phù hợp với doanh nghiệp siêu nhỏ.
Các giải pháp hỗ trợ thanh toán không dùng tiền mặt giúp cung cấp hệ sinh thái thanh toán đa dạng (ACB ONE BIZ, QR Code, thẻ doanh nghiệp), giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quản lý dòng tiền và chi phí.
Giải pháp mở rộng thị trường thông qua nền tảng ACB Reward, các doanh nghiệp SME có thể đưa sản phẩm, dịch vụ tiếp cận hệ khách hàng rộng lớn miễn phí.
Cát Lam
