Hiệu quả hậu cổ phần hóa
Hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp sau khi cổ phần hoá và sắp xếp lại lao động dôi dư có được cải thiện đáng kể, hoạt động tốt hơn. Hầu hết các doanh nghiệp đều có sự gia tăng về vốn, tài sản, đầu tư đổi mới máy móc thiết bị, công nghệ sản xuất..., nâng cao hiệu quả kinh doanh của mình.
Hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp sau khi cổ phần hoá và sắp xếp lại lao động dôi dư có được cải thiện đáng kể, hoạt động tốt hơn. Hầu hết các doanh nghiệp đều có sự gia tăng về vốn, tài sản, đầu tư đổi mới máy móc thiết bị, công nghệ sản xuất..., nâng cao hiệu quả kinh doanh của mình.
Đây là kết quả thu được từ cuộc điều tra 200 doanh nghiệp sau cổ phần hoá ở các tỉnh, thành phố trong cả nước do Trung tâm Phân tích dữ liệu kinh tế và Dự báo (Trường Đại học Kinh tế Quốc dân) vừa công bố.
Cuộc điều tra được thực hiện ở 200 doanh nghiệp trong tổng số 764 doanh nghiệp đã thực hiện sắp xếp lại trong thời gian năm 2002-2004 ở 30 tỉnh, thành phố trong cả nước. Số doanh nghiệp được khảo sát là các doanh nghiệp sắp xếp lại đã nhận hỗ trợ từ Quỹ hỗ trợ lao động dôi dừ từ 1 năm trở lên và có trên 10 lao động dôi dư sau khi sắp xếp lại.
Trong số doanh nghiệp được khảo sát, có tới hơn 93% số doanh nghiệp cho rằng hoạt động tốt hơn hoặc tốt hơn nhiều, chỉ có 1,55% số doanh nghiệp cho rằng hoạt động của doanh nghiệp xấu đi so với trước khi sắp xếp lại.
Hoạt động kinh doanh tốt hơn
Số liệu phân tích từ kết quả từ cuộc điều tra cho thấy, các kết quả hoạt động kinh tế và hoạt động đầu tư máy móc thết bị của doanh nghiệp đều tăng cao hơn thời kỳ trước khi chuyển đổi. Có 33,6% doanh nghiệp có giá trị tổng tài sản tăng, trong đó vốn chủ sở hữu của các doanh nghiệp cũng tăng nhanh, trung bình một doanh nghiệp tăng hơn 18%.
Cơ cấu vốn theo thành phần kinh tế cũng có sự thay đổi theo hướng phần vốn nhà nước giảm, trong khi vốn của các thành phần khác lại tăng lên. Theo ông Ngô Văn Thứ, Trung tâm Phân tích dữ liệu kinh tế và Dự báo, các doanh nghiệp thuộc một số lĩnh vực như công nghiệp, thương mại và dịch vụ có tỷ lệ tăng vốn lớn hơn.
Bên cạnh đó, hầu hết các chỉ tiêu đánh giá kết quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp tăng trung bình 42,7%, đặc biệt doanh thu của các doanh nghiệp cơ cấu lại tăng rất cao, trên 80%. Xuất khẩu của các doanh nghiệp cũng được đẩy mạnh, trung bình tăng khoảng 21%.
Trong số các doanh nghiệp được hỏi có tới 92,5% doanh nghiệp cho rằng kinh doanh có lãi; lợi nhuận trước thuế tăng bình quân 149,8%; lợi nhuận sau thuế tăng bình quân 182,3%.
Đặc biệt, ở các doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước nhưng sau khi sắp xếp lại có lợi nhuận tăng cao ở các mức tương ứng 212% và 186%; công ty trách nhiệm hữu hạn 1 thành viên tăng 216% và 234%; các doanh nghiệp sáp nhập, hợp nhất tăng tương ứng 231,7% và 149,6%.
Mức nộp ngân sách trung bình 1 doanh nghiệp cũng tăng 26,53%.Theo ông Thứ, các doanh nghiệp cũng có sự nâng cao đáng kể về năng suất lao động, tăng trung bình 63,9%. Trong đó ngành công nghiệp có mức tăng cao nhất 104,5%.
Phần lớn các doanh nghiệp điều tra sắp xếp lại đều có tuyển dụng lao động mới. Trong đó 28% doanh nghiệp cho rằng lý do tuyển dụng mới là do mở rộng quy mô sản xuất; 25,7% cho rằng cần có lao động chuyên môn; 7,2% cho rằng đầu tư mới hoặc thay đổi thiết bị.
Kết quả điều tra cũng cho thấy thu nhập của người lao động trong doanh nghiệp cũng được cải thiện, lương bình quân tháng của các doanh nghiệp tăng 34,5% so với thời điểm trước khi sắp xếp lại doanh nghiệp.
Vẫn còn một số hạn chế
Theo ông Nguyễn Đăng
Tuy nhiên, theo báo cáo kết quả, bên cạnh những tác động tích cực của doanh nghiệp khi sắp xếp lại thì có có một số hạn chế. Đó là việc xác định đối tượng dôi dư tại các doanh nghiệp chưa chính xác, đôi khi còn bị lạm dụng cho các mục tiêu khác.
Theo ông Bùi Văn Dũng, Phó trưởng Ban nghiên cứu đổi mới và phát triển doanh nghiệp (Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương), để chi trả cho lao động dôi dư đúng quy định và sát với kế hoạch xin hỗ trợ, cần phải yêu cầu các doanh nghiệp trong việc thực hiện chế độ báo cáo tài chính và giám sát các doanh nghiệp trong việc chi trả cho người lao động dôi dư theo đúng đối tượng, chế độ.
Ông Dũng cũng đưa ra giả thiết nếu các doanh nghiệp Nhà nước hiện tại được sắp xếp lại và có mức tăng trưởng tương đương với các doanh được điều tra thì lợi ích từ việc sắp xếp doanh nghiệp sẽ lớn hơn rất nhiều. Sự giảm của vốn Nhà nước ở các loại hình doanh nghiệp sau khi sắp xếp lại cho thấy sự thông thoáng hơn trong việc chuyển nhượng tiếp phần vốn của Nhà nước trong các doanh nghiệp này. Đây cũng là sự chuyển dịch đúng theo hướng giảm dần vốn Nhà nước trong những doanh nghiệp không cần thiết.
Ông Dũng cũng cho rằng cần nghiên cứu kỹ hơn về mức tăng giá trị trung bình tài sản lưu động và đầu tư tài chính... nhanh hơn mức tăng trưởng giá trị trung bình của tài sản cố định. Điều này có thể đưa đến suy luận là các doanh nghiệp sau khi sắp xếp lại đã tập trung gia tăng huy động các nguồn lực vào những loại tài sản không phải là tài sản cố định để khắc phục những khiếm khuyết của cơ cấu vốn trong doanh nghiệp Nhà nước trước đây.
Do vậy, cần có định hướng cụ thể với các doanh nghiệp Nhà nước còn lại để giúp các doanh nghiệp cùng khắc phục những khiếm khuyết này.
TBKTVN
