Honda và các vấn đề của lao động Trung Quốc
Công ty ô tô Honda cho biết sẽ tăng lương 24% cho nhân viên tại nhà máy sản xuất hộp số của Honda ở thành phố Phật Sơn (tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc) sau cuộc đình công kéo dài của nhân viên tại đây khiến các nhà máy khác của Honda tại Trung Quốc phải ngưng sản xuất.
Sự nhượng bộ trên cho thấy Trung Quốc - nơi được mệnh danh là “công xưởng sản xuất của thế giới” - đang hình thành những thách thức mới với các nhà đầu tư nước ngoài.
Lao động đòi tăng lương
Ngày 17-5, công nhân nhà máy Honda tại Phật Sơn đình công để đòi tăng lương 53% hay 2.300 nhân dân tệ (gần 6,3 triệu đồng).
Sau đó, phát ngôn viên của công ty Honda tại Trung Quốc, ông Takayuki Fujii, cho biết hầu hết công nhân tại nhà máy Honda ở Phật Sơn đã chấp nhận đề nghị tăng lương 24% và trở lại làm việc vào chiều ngày 31-5, cho phép công ty khôi phục một số bộ phận sản xuất.
Honda hy vọng 4 nhà máy liên doanh lắp ráp ô tô tại Trung Quốc hiện đang phải tạm ngưng sản xuất sẽ nối lại hoạt động bình thường càng sớm càng tốt. Do thiếu bộ phận hộp số quan trọng, một số nhà máy của Honda tại Trung Quốc buộc phải đóng cửa vào tuần trước.
Một trong những lãnh đạo của công nhân đình công, Trạch Quốc Thành, cho biết lý do khiến người lao động đình công là vì họ không thể dựa vào mức lương cơ bản để duy trì cuộc sống.
Một công nhân 24 tuổi đến từ tỉnh Hồ Nam nói: "Chúng tôi phải trả tiền thuê nhà, tiền ăn và các chi phí khác. Mức lương hiện tại không đủ đáp ứng nhu cầu của cuộc sống".
Hết thời chi phí lao động giá rẻ
Các chuyên gia về vấn đề lao động Trung Quốc cho biết lao động của Honda có trình độ và kỹ thuật cao hơn so với lao động của các hãng sản xuất ô tô của Mỹ và Nhật Bản khác tại Trung Quốc. Sự nhượng bộ của Honda sẽ mang lại áp lực cho các nhà sản xuất ô tô nước ngoài tại đây.
Giáo sư khoa học chính trị Đại học Michigan, Mỹ đồng thời là chuyên gia về vấn đề lao động của Trung Quốc, bà Mary Gallagher, cho biết tỉnh Quảng Đông đang tái xuất hiện tình trạng thiếu lao động. Bà cho rằng công nhân có thể sẽ gây áp lực lớn hơn trong thời gian tới để đòi tăng lương.
Bà Gallagher nói kể từ những năm 1990, Trung Quốc mới lại xuất hiện cuộc đình công quy mô lớn và tổ chức tốt như cuộc đình công của nhân viên công ty Honda.
Bà Gallagher cho biết kể từ năm 2008, khi Trung Quốc thực hiện pháp luật về hợp đồng lao động mới, công nhân Trung Quốc càng hiểu rõ hơn về quyền lợi của họ. Bà nói công nhân nhận thức được luật mới có thể bảo vệ họ và họ có quyền áp dụng những quy định của luật này để đòi quyền lợi.
Tiến thoái lưỡng nan
Honda xây dựng nhà máy tại Trung Quốc để tận dụng lực lượng lao động giá rẻ, nhằm giảm chi phí sản xuất đến mức thấp nhất. Việc tăng lương 24% sẽ đẩy chi phí sản xuất của Honda lên cao.
Tuy nhiên, với Honda, sự vận hành trơn tru tại Trung Quốc mới là quan trọng. Năm ngoái, Trung Quốc vượt qua Mỹ trở thành thị trường tiêu thụ ô tô lớn nhất thế giới. Theo số liệu của công ty thông tin dịch vụ tiếp thị J.D. Power and Associates, thị trường Trung Quốc mang lại gần 20% doanh thu toàn cầu của Honda.
Các chuyên gia về vấn đề lao động cho biết chính phủ và chính quyền địa phương của Trung Quốc cũng đang rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan khi đối phó với cuộc đình công của nhân viên nhà máy Honda.
Một mặt, mức lương cao hơn có thể đảm bảo cho tỉnh Quảng Đông sự hấp dẫn với công nhân nhập cư ngoài tỉnh. Mặt khác, chính quyền tỉnh cũng đang nỗ lực để đảm bảo cho tỉnh này hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài.
Bà Gallagher nói chính quyền địa phương sẽ rất khó để cân bằng hai vấn đề trên.
Phúc Minh (Theo WSJ)
TBKTSG online
