Kiểm toán nhà nước sẽ có nhiều thay đổi?
Dự kiến tại kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2005), Quốc hội sẽ thông qua Luật kiểm toán nhà nước (KTNN). Đây là một mốc quan trọng, có thể dẫn đến nhiều thay đổi trong cơ cấu, hoạt động của KTNN. VnEconomy đã phỏng vấn ông Đặng Văn Thanh, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Ngân sách của Quốc hội về sự kiện này...
Dự kiến tại kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2005), Quốc hội sẽ thông qua Luật kiểm toán nhà nước (KTNN). Đây là một mốc quan trọng, có thể dẫn đến nhiều thay đổi trong cơ cấu, hoạt động của KTNN. VnEconomy đã phỏng vấn ông Đặng Văn Thanh, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Ngân sách của Quốc hội về sự kiện này.
Thưa ông, 10 năm nay, KTNN là cơ quan trực thuộc Chính phủ. Tuy nhiên, sắp tới, cơ quan này sẽ do Quốc hội lập ra. Sự chuyển đổi này có ảnh hưởng thế nào về cơ cấu cũng như hoạt động của KTNN?
Đây không phải là sự chuyển đổi. Trước đây, trong thời gian ban đầu, kiểm toán nhà nước được thành lập trực thuộc Chính phủ, nhưng bây giờ không trực thuộc Chính phủ nữa. Điều đó sẽ nâng cao vị thế độc lập của kiểm toán nhà nước.
Địa vị pháp lý của KTNN cũng sẽ được xác định rõ ràng, cụ thể hơn. Nó được tạo điều kiện để có tính độc lập ở mức cao nhất có thể, không bị chi phối bởi các quyền năng, bởi ý chí chủ quan và nó chỉ tuân thủ luật pháp trong quá trình hoạt động.
Như vậy, để đảm bảo tính độc lập cho KTNN, Nhà nước quy định sẽ do Quốc hội lập và bản thân nó không làm chức năng quản lý nhà nước, nó tách khỏi cơ quan hành pháp và trên cơ sở kết quả kiểm toán đó thì chủ yếu phục vụ Quốc hội nhưng mà đồng thời cũng phục vụ cho Chính phủ. Ngược lại, Chính phủ và các cơ quan trực thuộc Chính phủ là cơ quan hành pháp, lại là đối tượng kiểm toán của KTNN.
Và theo đó, tính khách quan của kết quả kiểm toán sẽ khách quan hơn…?
Đúng vậy, như thế, kết quả của hoạt động KTNN sẽ khách quan hơn. KTNN sẽ không bị chi phối, can thiệp từ các cơ quan quản lý nhà nước nói chung, trong đó có Quốc hội. Quốc hội là khách hàng của nó, và tất nhiên, trong quá trình kiểm toán, một số kết quả của nó sẽ quay trở lại phục vụ Quốc hội.
Ngoài ra, tính khách quan còn liên quan đến chi phí cho kiểm toán…?
Đấy là một trong những điều kiện để đảm bảo tính độc lập và khách quan của KTNN tốt hơn. Kinh phí cho hoạt động kiểm toán phải đảm bảo đầy đủ. Thứ hai là Quốc hội quyết định trực tiếp kinh phí này. Những vấn đề đó nằm trong Luật kiểm toán nhà nước sẽ ban hành trong thời gian tới, nhưng phải cố gắng làm sao để nguồn kinh phí của hoạt động kiểm toán không do đối tượng được kiểm toán quyết định, mà do cơ quan lập pháp và nằm trong tổng thể ngân sách chung, theo một trình tự mà Luật ngân sách nhà nước đã quy định. Vấn đề còn lại là một chế tài giao cho một cơ quan nào đó để kiểm tra việc sử dụng kinh phí của KTNN; thường thì giao cho Kho bạc Nhà nước.
Dự kiến vào tháng 5/2005 tới, Quốc hội sẽ thông qua Luật KTNN. Ông đánh giá thế nào về ý nghĩa của sự kiện này?
Đây là vấn đề rất quan trọng bởi KTNN qua 10 năm hoạt động đã tiến hành tổng kết, đánh giá lại. Nếu như Quốc hội thông qua Luật KTNN và đưa vào áp dụng thì sẽ giúp cho tình hình tài chính của Việt
Thứ hai, nó giúp cho Quốc hội và hội đồng nhân dân có được thông tin từ phía cơ quan chuyên môn về tình hình thực tế thực hiện ngân sách, từ đó có căn cứ để thảo luận và quyết định. Quốc hội cần phải đưa ra những quyết định về ngân sách, kể cả dự toán và quyết toán. Vì thế, một mặt lắng nghe ý kiến của Chính phủ, mặt khác Quốc hội lắng nghe ý kiến của cơ quan chuyên môn độc lập về tình hình đó. Đây là những căn cứ tin cậy và rất quan trọng, nó sẽ làm cho chất lượng làm việc của Quốc hội tốt hơn, chắc chắn sẽ tốt hơn, nhưng tốt hơn bao nhiêu thì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố nữa.
TBKTVN
