Mọi doanh nghiệp đều được làm ô tô, nhưng…
Trao đổi về vấn đề phát triển công nghiệp ô tô Việt Nam, ông Đỗ Hữu Hào, Thứ trưởng Bộ Công nghiệp, cho biết mọi doanh nghiệp đều được làm ô tô, chỉ có điều phải theo những tiêu chuẩn nhất định...
Trao đổi về vấn đề phát triển công nghiệp ô tô Việt Nam, ông Đỗ Hữu Hào, Thứ trưởng Bộ Công nghiệp, cho biết mọi doanh nghiệp đều được làm ô tô, chỉ có điều phải theo những tiêu chuẩn nhất định.
Thưa ông, các doanh nghiệp nói rằng tiêu chuẩn doanh nghiệp lắp ráp ô tô trong nước mà ông ký ban hành “quá khắt khe” và tại sao lại không áp dụng với cả các liên doanh nước ngoài?
Phải nói rằng tiêu chuẩn theo Quyết định 115 là tiêu chuẩn tối thiểu đối với một nhà sản xuất ô tô. Nếu doanh nghiệp nào không đáp ứng đủ tiêu chuẩn đó thì không nên làm ô tô nữa.
Sở dĩ các tiêu chuẩn này không áp dụng với 11 liên doanh đang hoạt động vì các liên doanh này đều đã thành lập và hoạt động trước ngày ban hành tiêu chuẩn. Còn các liên doanh được cấp phép sau này như Honda, VMEP đều phải tuân theo những quy định như vậy.
Nhưng nhiều doanh nghiệp lắp ráp ô tô trong nước cũng đã được thành lập trước ngày ban hành Quyết định 115, vậy tại sao họ lại bị điều chỉnh?
Đối với các doanh nghiệp Việt
Bộ Công nghiệp yêu cầu các doanh nghiệp lắp ráp xe khách hay xe tải phải có công suất tối thiểu 3.000 - 5.000 xe, nhưng trong quy hoạch của Thủ tướng thì năm 2005 thị trường chỉ cần 6.000 xe thôi, như vậy có quá công suất không?
Tôi đã cộng rồi, cho đến nay tổng công suất của các nhà máy vẫn chưa vượt qua quy hoạch. Cũng phải lưu ý là công suất mà chúng tôi yêu cầu là công suất đăng ký thôi và không có doanh nghiệp nào mới đi vào hoạt động là đạt ngay công suất tối đa, nhưng phải yêu cầu như vậy để doanh nghiệp đầu tư đủ một dây chuyền đạt công suất tối đa. Còn quy hoạch hiện nay là quy hoạch theo cung - cầu và khi thấy cung đã vượt cầu thì chúng tôi chỉ khuyến cáo thôi chứ không cấm.
Đặt ra công suất tối thiểu cũng là cách để các doanh nghiệp không làm ăn nhỏ bé. Ví dụ, đối với xe buýt hay xe tải thì phải đầu tư dây chuyển công suất 3.000 xe/năm thì mới bảo đảm đầu tư hiệu quả trang thiết bị, đầu tư dưới mức đó thì vừa đầu tư xong đã lỗ rồi và nếu doanh nghiệp nào không đảm bảo được mức tối thiểu ấy thì đừng nên làm nữa.
Vậy, theo ông, năng lực thực sự của các doanh nghiệp lắp ráp ô tô ở Việt
Chính vì thế mà chúng tôi mới đưa ra quy định tiêu chuẩn lắp ráp ô tô, chỉ khuyến khích những ai làm ăn thực sự, đầu tư bài bản và những doanh nghiệp ấy sẽ trở thành tập đoàn ô tô trong tương lai.
Nếu không có Quyết định 115, sẽ có doanh nghiệp thắc mắc với chúng tôi là tại sao lại cho doanh nghiệp này làm, cho doanh nghiệp kia làm. Với quyết định như vậy, chúng tôi cho phép mọi doanh nghiệp đều được làm ô tô, chỉ có điều phải theo những tiêu chuẩn nhất định thôi. Tôi cho đó là sự tiến bộ và phù hợp với kinh tế thị trường.
Nhưng trước khi ra thị trường, mọi ô tô đều phải được đăng kiểm về môi trường, an toàn kỹ thuật và xe nào đạt tiêu chuẩn là được phép chứ cơ quan này không cần biết đó là xe nội địa hay xe nhập khẩu, được làm ra trên dây chuyền công nghệ 3.000 xe hay 10.000 xe/năm?
Không. Đăng kiểm chỉ làm việc với những sản phẩm được tạo ra bởi doanh nghiệp đã có giấy chứng nhận tiêu chuẩn lắp ráp ô tô của địa phương hay Bộ Công nghiệp cấp. Còn sản phẩm của anh có tốt đến mấy mà không có giấy chứng nhận tiêu chuẩn ấy thì đăng kiểm cũng không làm việc.
Ô tô là lĩnh vực sản xuất có điều kiện vì nó liên quan đến tính mạng con người và phát triển công nghiệp. Không đưa ra những quy định như vậy, chúng ta sẽ suốt đời chỉ là những người lắp ráp ô tô chứ không thể trở thành nhà sản xuất ô tô được. Trong quy hoạch ô tô cũng đã nói Nhà nước khuyến khích sản xuất động cơ và phụ tùng ô tô, tiến tới xuất khẩu chứ không phải là lắp ráp ô tô.
Nhưng thưa ông, nhiều người lo ngại rằng chúng ta khó thành công nếu lại lao vào sản xuất động cơ và phụ tùng ô tô sau khi chính sách nội địa hóa áp dụng với các liên doanh sản xuất và lắp ráp ô tô không thành công?
Tôi tin là sản phẩm ô tô của chúng ta sản xuất hoàn toàn có khả năng cạnh tranh. Cụ thể là xe buýt của Nhà máy 1-5 đã được xuất khẩu. Nhà nước đưa ra những tiêu chuẩn này không phải để làm khó doanh nghiệp mà giúp doanh nghiệp phát triển bền vững. Không làm nghiêm túc, bài bản thì vài ba năm nữa, khi mở cửa theo lộ trình gia nhập WTO, xe tải nhẹ Trung Quốc vào sẽ đánh bật xe của chúng ta.
Một số doanh nghiệp thì nói rằng, nhà máy của họ đã được tỉnh cấp giấy chứng nhận, nay bộ lại bãi bỏ giấy của tỉnh. Liệu sẽ có một cơ quan nào trên bộ bãi bỏ giấy của bộ nữa không?
Thực ra khi được tỉnh cấp phép thì mọi chuyện đã gần xong rồi, nếu còn thiếu, cũng chỉ là một vài hạng mục nhỏ và để hoàn tất, các doanh nghiệp có thể hợp tác lại với nhau được. Khó khăn ở chỗ các doanh nghiệp lại có vẻ không sẵn sàng hợp tác.
TBKTSG
