Mỹ muốn gửi đến Trung Quốc thông điệp đầu tư gì?
(Vietstock) - Các nhà lập pháp Washington đã và đang rất chú ý đến giá trị đồng Nhân dân tệ (NDT), nhưng vấn đề này có thể không còn được xem là ưu tiên hàng đầu trong những năm tới khi Trung Quốc đầu tư nhiều hơn ra nước ngoài.
Được biết, đầu tư trực tiếp ra nước ngoài của Trung Quốc hầu như không tồn tại trước khi nước này bắt đầu tiến hành các cuộc cải cách kinh tế vào năm 1978. Năm 2007, tổng giá trị cac khoản đầu tư trên toàn cầu của Trung Quốc tăng lên khoảng 25 tỷ USD, sau đó tăng gấp đôi lên hơn 50 tỷ USD trong năm 2008. Hoạt động đầu tư đã suy giảm trong năm 2009, thời điểm đen tối nhất của cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu, nhưng đã phục hồi lên khoảng 56.5 tỷ USD trong năm 2010.
Mặc dù phần lớn các khoản đầu tư trong năm 2010 của Trung Quốc đều không phải tại Mỹ, nhưng Washington rất thất vọng về việc con hổ khu vực Đông Á này đã mua lại quá nhiều công ty của Mỹ.
Gần đây, do lo ngại về an ninh quốc gia, Ủy ban Đầu tư Nước ngoài (CFI), tổ chức xem xét các thương vụ xuyên quốc gia của Mỹ khuyến cáo rằng Tập đoàn Viễn thông Huawei của Trung Quốc nên rút lui khỏi thương vụ mua lại 3Leaf Systems - một công ty công nghệ nhỏ ở Vùng Vịnh, với giá 2 triệu USD trong tháng 05/2010.
Như vậy, thông điệp đã rõ ràng: Các quan chức Mỹ hài lòng khi Trung Quốc mua 900 tỷ USD trái phiếu Chính phủ nhưng lại vô cùng lo sợ về việc Trung Quốc mua một doanh nghiệp Mỹ với giá 2 tỷ USD.
Sự phản đối từ phía các nhà lập pháp Washington là không có gì mới. Và điều này sẽ còn tiếp diễn vì đầu tư ra nước ngoài của Trung Quốc được dự báo gia tăng trong những năm tới khi quốc gia này tiếp tục đa dạng hóa nền kinh tế không chỉ thông qua lĩnh vực xuất khẩu.
Theo ước tính của Rhodium Group, trong năm 2010, các công ty Trung Quốc đã đầu tư 4.9 tỷ USD cho hoạt động thâu tóm doanh nghiệp và mua sắm trang thiết bị mới tại Mỹ, cao hơn mức 2.8 tỷ USD trong năm 2009. Các hoạt động đầu tư vào máy móc công nghiệp và trang thiết bị đang dẫn đầu danh sách, tiếp theo là thiết bị điện tử, dịch vụ tiện ích và than đá, dầu và khí đốt.
Ông Daniel Rosen, người đứng đầu một đơn vị tư vấn chuyên về kinh tế Trung Quốc có trụ sở tại New York cho biết: “Điều này chỉ là mới bắt đầu. Chúng tôi có thể khẳng định chắc chắn rằng việc gia tăng đầu tư của Trung Quốc vào các công ty và tài sản của Mỹ sẽ gây ra nhiều lo lắng và căng thẳng”.
Lịch sử của các thương vụ bất thành
Năm 2005, một trong ba công ty dầu khí quốc doanh lớn nhất của Trung Quốc, Tập đoàn Dầu khí Ngoài khơi Quốc gia Trung Quốc (CNOOC) rút khỏi kế hoạch thâu tóm Tập đoàn Unocal của Mỹ do những bất đồng chính trị liên quan đến mối quan ngại về vấn đề an ninh quốc gia.
Mới đây, vào tháng 11/2010, tờ Wall Street Journal cho biết Sprint Nextel đã loại Huawei ra khỏi một hợp đồng trị giá hàng tỷ USD cũng do quan ngại về an ninh quốc gia.
Tuy nhiên, các thương vụ khác giữa Mỹ và Trung Quốc được cho là đạt được kết quả khả quan hơn. Vào tháng 10/2010, CNOOC đã đặt cọc 1.1 tỷ USD cho dự án Eagle Ford của Chesapeake Energy tại Nam Texas.
Cũng theo tờ Wall Street Journal, Công ty Thực phẩm Bright của Trung Quốc sắp đạt được thương vụ mua lại chuỗi cửa hàng bán lẻ vitamin của Mỹ, GNC Holdings, với giá từ 2.5-3 tỷ USD.
Ngoài ra, Huawei, tập đoàn viễn thông lớn nhất Trung Quốc, cũng đã có những nỗ lực đặc biệt để mở rộng kinh doanh tại Mỹ.
Các quan chức Mỹ tỏ ra lo lắng về mối quan hệ mật thiết giữa Huawei với Chính phủ và nghi ngờ liệu các mạng lưới điện thoại của tập đoàn này có gây ra những rủi ro đến an ninh quốc gia. Được biết, tập đoàn đã được cựu sĩ quan quân đội Trung Quốc Ren Zhengfei thành lập vào năm 1988.
Hôm 14/02, Huawei phản đối lời kêu gọi của Ủy ban Đầu tư Nước ngoài (CFI) về việc rút lui khỏi thỏa thuận 2 triệu USD với 3Leaf và cho biết sẽ chờ đợi quyết định của Tổng thống Obama về vấn đề này. Theo quy định, chính quyền có 15 ngày để xem xét khuyến nghị của CFI.
Dù quyết định của Tổng thống Obama có như thế nào và mối quan ngại về an ninh quốc gia được đảm bảo đến đâu, thương vụ trên dường như muốn gửi đi thông điệp rằng vốn đầu tư của Trung Quốc được xem là điều đáng lo sợ.
Ông David Hofmann, Giám đốc phụ trách khu vực Bắc Mỹ của InterChina Consulting cho biết kiểu thông điệp trên không thể giúp Mỹ thu hút vốn từ Trung Quốc.
Theo ông Hofmann, trên thực tế hoạt động đầu tư ra nước ngoài của Trung Quốc tăng trưởng đáng kể trong vài năm qua, nhưng đa số các dự án đều tập vào các nước Mỹ Latinh và châu Á. Chỉ khoảng 3-4% vốn đầu tư của Trung Quốc chảy vào Mỹ.
Mỹ có thể lựa chọn để thu hút thêm vốn đầu tư của Trung Quốc nhưng điều này chắc chắn sẽ cần sự cân nhắc kỹ. Trung Quốc có thể có rất nhiều vốn để đầu tư ra nước ngoài, nhưng với sự thiếu hụt về chuyên môn quản lý và pháp lý, Trung Quốc vẫn đang học cách làm thế nào để thâm nhập vào thị trường Mỹ.
Anh Vũ (Theo Fortune)
