Nâng tầm IR: Từ nghĩa vụ đến lợi thế cạnh tranh
Trong những năm gần đây, tỷ lệ các doanh nghiệp niêm yết thực hiện công bố thông tin đầy đủ, đúng hạn theo quy định đang ngày càng được cải thiện rõ rệt.
Kết quả khảo sát của IR Awards 2025 cho thấy mức độ cải thiện rõ rệt về công bố thông tin trên toàn thị trường chứng khoán. Có đến 460 doanh nghiệp đạt Chuẩn Công bố thông tin 2025 (giai đoạn 01/05/2024 - 30/04/2025), tương ứng với tỷ lệ 67% trên tổng số đơn vị được khảo sát. Đây là tỷ lệ cao nhất trong 15 năm lịch sử IR Awards. So với năm 2024, số lượng doanh nghiệp đạt Chuẩn Công bố thông tin tăng thêm 36 đơn vị (từ 424 lên 460 đơn vị), tỷ lệ tăng từ mức 60% lên mức 67%.
Nguồn: IR Awards 2025
|
Kết quả đạt chuẩn công bố thông tin vượt ngưỡng 50% vào năm 2021. Kể từ đó tới nay, kết quả đạt chuẩn công bố thông tin liên tục đạt trên mức này.
Năm 2021 đánh dấu nhiều thay đổi quan trọng về pháp lý của thị trường chứng khoán và hoạt động công bố thông tin. Luật Chứng khoán 2019 chính thức có hiệu lực đã củng cố nền tảng pháp lý mới cho thị trường, cùng với đó là Thông tư 96/2020 hướng dẫn công bố thông tin trên thị trường chứng khoán.
Đây cũng là năm khởi đầu của làn sóng nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường chứng khoán. Phải tốn hơn 20 năm để thị trường chứng khoán đạt được con số gần 3 triệu tài khoản, nhưng chỉ mất 2 năm (từ 2021 đến 2022) để nâng số tài khoản lên gần 7 triệu tài khoản. Tới năm 2025, con số đã vượt mức 10 triệu tài khoản (số liệu tháng 7/2025). Trong đó, nhà đầu tư cá nhân chiếm 99.8%.
IR được thúc đẩy nhờ yêu cầu minh bạch thông tin của thị trường
Sự thay đổi tích cực trong hoạt động công bố thông tin không chỉ đến từ yêu cầu pháp lý mà còn từ sự nhận thức ngày càng cao về lợi thế cạnh tranh dài hạn của minh bạch thông tin. Theo bà Nguyễn Thị Thanh Hà - Giám đốc Tài chính (CFO) Công ty Chứng khoán SSI, 2 yếu tố chính đang đóng vai trò động lực mạnh mẽ cho việc nâng cao chất lượng hoạt động Quan hệ Nhà đầu tư (IR) trên thị trường chứng khoán Việt Nam là khung pháp lý và kỳ vọng ngày càng cao từ phía nhà đầu tư.
Trong thời kỳ đầu, khung pháp lý rõ ràng là nền tảng quan trọng thúc đẩy doanh nghiệp thực hiện công bố thông tin. Các quy định từ cơ quan quản lý là cần thiết và tạo ra một chuẩn mực cơ bản về minh bạch. Nhờ có khung pháp lý, các doanh nghiệp dần hình thành thói quen và tuân thủ các yêu cầu về công bố thông tin một cách đầy đủ và đúng hạn. Tuy nhiên, bà Hà cũng nhấn mạnh rằng, chính sách từ cơ quan quản lý chỉ là một phần trong bức tranh tổng thể.
Điều quan trọng và có sức ảnh hưởng sâu rộng hơn chính là kỳ vọng ngày càng cao từ phía nhà đầu tư. Bà Hà khẳng định, chính sự quan tâm ngày càng lớn và yêu cầu khắt khe hơn từ phía nhà đầu tư đã trở thành động lực mạnh mẽ và bền vững thúc đẩy doanh nghiệp nâng chuẩn minh bạch thông tin và chuyên nghiệp hóa hoạt động IR.
Các nhà đầu tư, đặc biệt là tổ chức trong và ngoài nước, thường đưa ra những tiêu chí rất chặt chẽ về chất lượng công bố thông tin, tính kịp thời cũng như khả năng tiếp cận dữ liệu. Khi nhà đầu tư coi minh bạch là điều kiện tiên quyết để gắn bó lâu dài, doanh nghiệp buộc phải chủ động thay đổi, nâng cao chuẩn quản trị và IR để đáp ứng.
Nhiều doanh nghiệp, trong đó có SSI, đã nhìn nhận minh bạch thông tin không chỉ là “nghĩa vụ pháp lý” mà còn là yêu cầu bắt buộc trong bối cảnh nhà đầu tư có yêu cầu ngày càng cao với các công bố thông tin. IR trở thành lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp.
Từ đó, hoạt động IR không còn chỉ dừng ở việc công bố dữ liệu đơn thuần, mà đã chuyển mình thành truyền thông chiến lược. IR không chỉ dừng ở việc công bố dữ liệu mà còn phải biết diễn giải chiến lược, truyền tải tầm nhìn và định hướng kỳ vọng của thị trường. Chẳng hạn, khi doanh nghiệp công bố kết quả kinh doanh, IR không chỉ đưa ra con số tài chính mà cần giải thích rõ động lực tăng trưởng, những rủi ro đang đối mặt và cách doanh nghiệp đang ứng phó. Điều này giúp nhà đầu tư hiểu sâu hơn về chiến lược phát triển dài hạn, từ đó củng cố sự tin tưởng.
Từ góc độ của doang nghiệp, CFO SSI chia sẻ: Công ty không nhìn nhận đây là sức ép mà là cơ hội để khẳng định uy tín và sự khác biệt trên thị trường: “Tại SSI, chúng tôi coi IR là một phần của chiến lược quản trị doanh nghiệp chứ không chỉ là kênh truyền thông. Tại các buổi cập nhật kết quả kinh doanh hàng quý, chúng tôi không lặp lại các con số đã có trong báo cáo tài chính mà tập trung giải thích về những yếu tố cấu thành nên con số hay những động lực dẫn dắt tăng trưởng trong những quý tiếp theo. Đây là những gì mà nhà đầu tư mong muốn hơn là những con số đơn thuần”.
IR tốt tác động tích cực đến thị trường và khả năng huy động vốn
Theo lãnh đạo SSI, minh bạch thông tin và hoạt động IR chuyên nghiệp mang lại nhiều lợi ích thiết thực.
Cụ thể, thông tin rõ ràng, chính xác, kịp thời có tác động trực tiếp đến khả năng định giá doanh nghiệp. Khi dữ liệu minh bạch, nhà đầu tư có thể định giá cổ phiếu sát với giá trị thực, hạn chế tình trạng đồn đoán hay thông tin nhiễu, từ đó giảm biến động không cần thiết trên thị trường. Quan trọng hơn, minh bạch giúp nhà đầu tư xây dựng niềm tin dài hạn, yên tâm đồng hành cùng doanh nghiệp qua nhiều chu kỳ kinh tế.
Công bố thông tin đầy đủ và kịp thời giúp doanh nghiệp xây dựng uy tín, củng cố niềm tin với nhà đầu tư, qua đó mở rộng cơ hội huy động vốn và hợp tác lâu dài. Bà Hà cũng lưu ý rằng, những doanh nghiệp công bố thông tin đầy đủ bằng cả tiếng Anh, Việt luôn là những doanh nghiệp mà các quỹ cân nhắc đầu tư, bởi họ có đầy đủ và toàn diện thông tin để ra quyết định sớm nhất.
Trong bối cảnh Việt Nam đang ở thời điểm then chốt với mục tiêu nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi, IR đóng vai trò trung tâm trong hành trình chuẩn bị đón đầu dòng vốn ngoại. Nâng hạng thị trường đồng nghĩa với dòng vốn tỷ USD từ các quỹ chủ động và thụ động sẽ tìm đến các doanh nghiệp niêm yết. Để tiệm cận tiêu chuẩn quốc tế, lãnh đạo SSI chỉ ra các tiêu chí IR cần được doanh nghiệp chú trọng, bao gồm: minh bạch và nhất quán trong công bố thông tin; khả năng đối thoại bằng nhiều ngôn ngữ, nhiều kênh để tiếp cận nhà đầu tư đa quốc gia; và ứng dụng công nghệ để dữ liệu và thông tin đến với nhà đầu tư nhanh chóng, chính xác.
Tựu trung, sự kết hợp giữa khung pháp lý và yêu cầu ngày càng cao từ phía nhà đầu tư đã tạo ra động lực mạnh mẽ để các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam không ngừng nâng cao chất lượng công bố thông tin và chuyên nghiệp hóa hoạt động IR. Điều này không chỉ giúp xây dựng niềm tin, định giá chính xác mà còn giúp thu hút vốn hiệu quả.
Chí Kiên
