Ngân hàng đang tăng tốc cạnh tranh
Các ngân hàng thương mại Việt Nam đang sử dụng tổng hợp nhiều phương thức khác nhau để nâng cao khả năng cạnh tranh nhằm thu hút khách hàng...
Các ngân hàng thương mại Việt
Đó là cạnh tranh bằng lãi suất, bằng công nghệ, bằng mở rộng mạng lưới, hiện đại hoá giao dịch, cạnh tranh bằng marketing và bằng thái độ, phong cách giao dịch, phục vụ của nhân viên.
Cạnh tranh "truyền thống" bằng lãi suất
Cạnh tranh bằng lãi suất là biện pháp cạnh tranh có tính chất truyền thống của các ngân hàng thương mại Việt Nam hiện nay, cũng như sự lựa chọn có tính chất truyền thống của người Việt Nam, của khách hàng trong việc gửi tiền, vay vốn mà đến nay chưa thể thay đổi được. Hơn nữa đây là quy luật của kinh tế thị trường, lãi suất có tác động điều hoà cung cầu vốn. Vốn sẽ chảy về nơi có lãi suất cao, hoặc khách hàng sẽ tìm đến vay vốn nơi có lãi suất thấp.
Nhìn chung khách hàng sẽ lựa chọn nơi có lãi suất huy động vốn hấp dẫn để gửi tiền và tìm đến ngân hàng có lãi suất thấp hơn để vay vốn. Tất nhiên, uy tín của ngân hàng thương mại khi gửi tiền, thủ tục và phong cách cho vay của cán bộ ngân hàng thương mại cũng rất quan trọng.
Bản thân các nước có nền kinh tế phát triển, hệ thống ngân hàng ở trình độ cao, họ vẫn phải sử dụng công cụ lãi suất, như Cục dự trữ Liên bang Mỹ (FED), hoặc các ngân hàng thương mại Việt Nam tham gia đầu tư vốn trên thị trường tiền gửi, tiền vay quốc tế cũng vậy, lãi suất biến động theo diễn biến thị trường. Tất nhiên, lãi suất giao dịch với khách hàng của các ngân hàng thương mại ở các nước đó tương đối ổn định, vấn đề là uy tín, thương hiệu, chất lượng phục vụ của ngân hàng.
Để hạn chế những bất lợi của cạnh tranh lãi suất, ảnh hưởng tình hình tài chính của chung các ngân hàng thương mại và nếu cạnh tranh tăng cao lãi suất, trong điều kiện nguồn vốn nhàn rỗi trong dân có hạn, người dân lại có cơ hội lựa chọn nhiều kênh đầu tư vốn sinh lời khác nhau, thì sẽ chỉ làm cho tiền gửi từ ngân hàng thương mại này chạy sang ngân hàng thương mại khác.
Trong điều kiện từ tháng 6/2002, Ngân hàng Nhà nước đã chuyển sang thực hiện cơ chế lãi suất thoả thuận, nên dưới vai trò của Hiệp hội Ngân hàng Việt
Song, do chỉ thống nhất giới hạn lãi suất kỳ hạn 6 tháng và 12 tháng, còn kỳ hạn trên 12 tháng vẫn do các ngân hàng thương mại chủ động quy định, nên các ngân hàng thương mại nhà nước vẫn tăng cao lãi suất huy động VND kỳ hạn trên 12 tháng. Thí dụ, hiện nay Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam, ngân hàng thương mại nhà nước có uy tín, nhưng cũng phải đưa ra lãi suất huy động VND kỳ hạn 36 tháng tới 0,73%/tháng cho món tiền gửi từ 500 triệu đồng trở lên. Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt
Hơn nữa, các ngân hàng thương mại cổ phần nằm ngoài việc thống nhất giới hạn lãi suất, mới đây họ có tham gia thoả thuận giới hạn lãi suất, nhưng họ không thực hiện. Do đó các ngân hàng thương mại cổ phần vẫn tăng cao lãi suất. ngân hàng thương mại cổ phần các doanh nghiệp ngoài quốc doanh - VP Bank - hiện có lãi suất huy động vốn VND cao nhất tới 0,81%/tháng, cao hơn lãi suất cho vay của Ngân hàng Ngoại thương. Nhiều ngân hàng thương mại cổ phần cũng có lãi suất cao tới 0,78%/tháng.
Cạnh tranh trong giảm lãi suất cho vay đối với các khách hàng lớn, doanh nghiệp hoạt động kinh doanh có uy tín, kim ngạch xuất khẩu cao cũng vậy, một số ngân hàng thương mại giảm thấp lãi suất cho vay, chỉ khoảng 0,75% - 0,77%/tháng.
Cạnh tranh về lãi suất tạo điều kiện cho khách hàng, người dân chủ động lựa chọn các ngân hàng thương mại khác nhau có lãi suất phù hợp với mình và cảm thấy an tâm, an toàn để gửi tiền.
Cạnh tranh khuyến mại và mở rộng mạng lưới
Cùng với việc đưa ra lãi suất hấp dẫn, các ngân hàng thương mại cũng đưa ra nhiều hình thức khuyến mại khác nhau, với tổng chi phí không nhỏ đem lại lợi ích thiết thực và hấp dẫn cho người gửi tiền, hoặc lựa chọn sản phẩm dịch vụ của ngân hàng, như: tổ chức phát hành kỳ phiếu, trái phiếu quay số dự thưởng với phần thưởng hấp dẫn như : ô tô du lịch, vàng, xe máy, ti vi, tủ lạnh. Tổng số giá trị giải thưởng mỗi đợt lên tới 2-3 tỷ đồng đối với mỗi ngân hàng thương mại.
Một số ngân hàng thương mại cổ phần còn tặng thẻ mua hàng tại siêu thị cho khách hàng, trị giá mỗi thẻ 50.000 đồng cho mỗi số tiền gửi 10,0 triệu đồng. Ví dụ như ngân hàng thương mại cổ phần các doanh nghiệp ngoài quốc doanh - VP Bank tặng thẻ mua hàng tại siêu thị Intimex Hà Nội cho khách hàng.
Nhiều ngân hàng thương mại đưa ra hình thức gửi tiết kiệm theo lãi suất bậc thang, tức gửi số tiền càng lớn thì lãi suất càng cao, như: VP Bank, Vietcombank, Habubank... Hoặc có ngân hàng thương mại đưa ra hình thức gửi tiết kiệm nội tệ được bảo hiểm trượt giá USD, như VP Bank.
Hình thức cạnh tranh mở rộng mạng lưới. Trong một vài năm gần đây, đông đảo khách hàng được chứng kiến sự mở rộng mạng lưới chi nhánh cấp 2, chi nhánh cấp 3, phòng giao dịch hay bàn tiết kiệm của các ngân hàng thương mại ở các thành phố, thị xã, tại các khu công nghiệp, khu đô thị mới, khu dân cư tập trung...
Có thể thấy, trên cùng một đường phố có rất nhiều điểm giao dịch của nhiều ngân hàng thương mại khác nhau, như: phố Hàng Vôi, phố Láng Hạ, phố Khâm Thiên, đường Nguyễn Trãi - Thanh Xuân... ở Hà Nội. Riêng ở phố Láng Hạ hiện nay có tới 4 chi nhánh của 4 ngân hàng thương mại nhà nước, một chi nhánh ngân hàng nước ngoài, 3 ngân hàng thương mại cổ phần. Hơn thế, các điểm giao dịch của các ngân hàng thương mại còn trang bị hiện đại, khang trang, lịch sự cho khách hàng.
Một dạng khác cũng có thể được coi là cạnh tranh mở rộng mạng lưới, đó là phát triển màng lưới máy rút tiền tự động - ATM. Tính đến nay Ngân hàng ngoại thương Việt Nam đã lắp đặt được 460 máy ATM. Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam lắp đặt 260 máy. Ngân hàng Công thương và Ngân hàng Đầu tư & Phát triển Việt Nam mỗi ngân hàng cũng lắp đặt được khoảng 100 máy ATM. Các ngân hàng thương mại cổ phần cũng lắp đặt được khoảng 200 máy ATM.
Tính chung trong toàn quốc hiện nay có khoảng 700.000 chủ thẻ ATM, tạo sự tiện lợi cho chủ thẻ giao dịch, rút tiền mặt, lĩnh lương, chuyển tiền về gia đình, thanh toán điện nước và ủng hộ từ thiện.
Nâng cao trình độ, năng lực của nhân viên
Đây là một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên hiệu quả trong cạnh tranh làm cho khách hàng cảm thấy được tôn trọng, được phục vụ theo đúng ý nghĩa là khách hàng mà ngân hàng thương mại cần thu hút được đông đảo khách hàng, tạo tâm lý thoải mái và giảm thời gian chờ đợi cho khách hàng.
Các giải pháp khác là không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ ngân hàng, mà yếu tố quyết định là hiện đại hoá trình độ công nghệ, đa dạng chủng loại sản phẩm, nâng cao trình độ chuyên môn của nhân viên, triển khai chương trình phần mềm ứng dụng….
Nếu như ngân hàng thương mại có trình độ công nghệ ngân hàng hiện đại, trình độ chuyên môn của cán bộ quản lý, của nhân viên khá, chuyên nghiệp và thành thạo, lại có được trình độ giao tiếp, thái độ phục vụ của nhân viên thì càng làm cho chất lượng dịch vụ của ngân hàng hoàn hảo. Cạnh tranh là một xu hướng tất yếu, buộc các ngân hàng thương mại không ngừng đổi mới, nâng cao trình độ và thái độ.
Trong quá trình đó, đông đảo người dân, khách hàng của ngân hàng thương mại được lợi và được phục vụ với chất lượng và sản phẩm dịch vụ ngày càng cao, đa dạng.
Cạnh tranh là làm cho hoạt động ngân hàng minh bạch hơn đối với người dân và đông đảo doanh nghiệp, tạo sự bình đẳng hơn giữa ngân hàng thương mại và khách hàng.
Trong khi các ngân hàng thương mại cổ phần năng động hơn và có chiến lược bài bản, hiệu quả hơn trong cạnh tranh, thì các ngân hàng thương mại nhà nước bị ràng buộc bởi cơ chế tài chính, cơ chế tiền lương và thu nhập nên có hạn chế hơn trong đầu tư nâng cao khả năng cạnh tranh. Đặc biệt là đầu tư cho công tác tiếp thị, quảng bá thương hiệu, mở rộng dịch vụ ngân hàng hiện đại.
Bởi vậy, giải pháp đầu tiên là cần tạo cơ chế thông thoáng hơn, chủ động hơn về tài chính và tiền lương cho các ngân hàng thương mại nhà nước; đồng thời phải đẩy nhanh tiến độ cổ phần hoá các ngân hàng thương mại nhà nước.
TBKTVN
