Ngành gỗ: Những tam giác liên kết
Trong tổng số gần 2.000 doanh nghiệp chế biến gỗ của Việt Nam, không ít doanh nghiệp đã vươn lên và hình thành tập đoàn chế biến gỗ xuất khẩu mạnh...
Trong tổng số gần 2.000 doanh nghiệp chế biến gỗ của Việt Nam, không ít doanh nghiệp đã vươn lên và hình thành tập đoàn chế biến gỗ xuất khẩu mạnh.
Ngoài ra, các doanh nghiệp Việt
Hình thành tập đoàn
Theo Bộ Thương mại, phần nhiều các doanh nghiệp chế biến gỗ của Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và vừa, với quy mô dưới 500 công nhân, sản xuất theo phương thức kết hợp giữa cơ khí và thủ công với năng lực chế biến chỉ vài chục container 40 feet đồ gỗ mỗi tháng - cách tính năng lực sản xuất phổ biến hiện nay.
Tuy nhiên, trong một báo cáo về công nghiệp gỗ gần đây, bộ này cho rằng nhiều doanh nghiệp đã lớn dần lên, phát triển mạnh theo đà tăng trưởng nhanh của xuất khẩu gỗ Việt
Công ty TNHH Khải Vy (Khai Vy Corporation) ở Tp.HCM là một điển hình. Xây dựng nhà máy chế biến gỗ đầu tiên vào năm 1995 và kim ngạch xuất khẩu chỉ 7,2 triệu Đôla Mỹ vào năm 1997, hiện kim ngạch xuất khẩu của công ty đã lên hơn 30 triệu Đôla Mỹ mỗi năm.
Ông Đoàn Văn Trang, tổng giám đốc công ty, cho biết hiện công ty đã có ba nhà máy chế biến gỗ ở Bình Định và Tp.HCM, với tổng diện tích nhà xưởng lên đến 70.000 mét vuông, có hơn 3.500 công nhân và năng lực sản xuất đạt 240 container 40 feet đồ gỗ mỗi tháng. Đầu năm nay, Khải Vy còn nhận được vốn đầu tư của Công ty Tài chính quốc tế (IFC), như một nguồn lực bổ sung kịp thời.
Theo Bộ Thương mại, hiện có nhiều doanh nghiệp đã đi vào sản xuất quy mô lớn với nhiều nhà máy chế biến đặt ở nhiều địa phương, lượng công nhân vượt 1.000 người mỗi nhà máy và năng lực xuất khẩu hơn 100 container đồ gỗ mỗi tháng.
Chẳng hạn như Pisico ở Bình Định có ba nhà máy chế biến gỗ, Công ty TNHH Trường Thành ở Bình Dương có đến bảy nhà máy chế biến gỗ ở Gia Lai, Bình Dương, TPHCM và cả ở Lào với hơn 5.000 công nhân. Năm nay kim ngạch xuất khẩu của Trường Thành chí ít cũng được 30 triệu Đôla Mỹ.
Ở Bình Dương có nhóm Công ty TNHH Trần Đức với ba công ty chế biến gỗ có công suất sản xuất 180-200 container sản phẩm gỗ sân vườn mỗi tháng và công ty này thuê hẳn một chuyên gia người New Zealand làm giám đốc tiếp thị. Nhóm năm công ty lấy thương hiệu Scansia của Na Uy, bao gồm hai liên doanh với Scansia là Scansia Pacific, IFC và ba công ty 100% vốn của Scansia là Scanviwood, ScansiaViet và Scansia Sofa.
Cả nhóm năm công ty nói trên sản xuất kinh doanh hàng đồ gỗ trong nhà (indoor), ngoài trời (outdoor hay garden furniture) và đồ nội thất làm bằng kim loại, có năng lực sản xuất 1.500 container sản phẩm mỗi năm và toàn bộ sản phẩm được xuất khẩu với kim ngạch xuất khẩu 20-25 triệu Đôla Mỹ.
Liên kết
Liên kết là một xu hướng tất yếu của các doanh nghiệp đồ gỗ còn nhỏ bé của Việt
“Tập quán liên kết giữa các doanh nghiệp chế biến gỗ với nhau đã hình thành sau khi nhiều khách hàng lớn ở Mỹ sang Việt Nam đặt hàng trong hơn hai năm lại đây”, ông Trần Quốc Mạnh, Phó chủ tịch Hội mỹ nghệ và chế biến gỗ TPHCM (HAWA), cho biết. Mỗi khi nhận một đơn hàng lớn của khách hàng nước ngoài vượt quá năng lực doanh nghiệp thì ngay lập tức doanh nghiệp đó sẽ liên kết với các doanh nghiệp khác để chia xẻ từng công đoạn sản xuất.
Xu hướng liên kết giữa các doanh nghiệp càng được củng cố khi công nghiệp gỗ Việt Nam tập trung hình thành các vùng tam giác Tp.HCM - Đồng Nai - Bình Dương ở phía nam, chiếm ít nhất 60% năng lực chế biến gỗ của cả nước, Bình Định-Gia Lai-daklak ở miền Trung và Tây Nguyên. Đặc điểm nổi bật của các vùng này là có nghề chế biến gỗ phát triển từ lâu, gắn liền với các cảng biển vận chuyển hàng hóa.
Khu công nghiệp Phú Tài ở Bình Định là một điển hình cho việc tập trung các doanh nghiệp chế biến gỗ vì khu công nghiệp này thu hút gần 50 doanh nghiệp chế biến gỗ, thuận lợi cho liên kết trong nhập khẩu gỗ nguyên liệu và xuất khẩu thành phẩm.
Thiếu nguyên liệu, phải nhập khẩu từ nước ngoài trong bối cảnh nhu cầu sử dụng gỗ nguyên liệu tăng nhanh chóng cũng đặt ra nhu cầu liên kết cho các doanh nghiệp. Theo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Vietfores), các doanh nghiệp chế biến gỗ thành viên của hiệp hội này đang xúc tiến thành lập ba đầu mối nhập khẩu gỗ nguyên liệu có quy mô lớn ở ba miền Bắc, Trung và Nam theo hình thức mỗi đầu mối là một công ty cổ phần với nguồn vốn tối thiểu 10 triệu Đôla Mỹ.
“Việc thành lập các đầu mối nhập khẩu gỗ nguyên liệu là để chủ động nguồn nguyên liệu cho công nghiệp chế biến gỗ đang tăng trưởng nóng trong nước, giúp hạ giá gỗ nguyên liệu đầu vào cho các nhà chế biến gỗ xuất khẩu nhờ nhập khẩu tập trung, thay vì nhập khẩu nhỏ lẻ như lâu nay”, ông Nguyễn Tôn Quyền, Phó chủ tịch Vietfores, giải thích.
Theo thỏa thuận, các nhà nhập khẩu gỗ nguyên liệu, nhà chế biến xuất khẩu gỗ thành phẩm từng miền sẽ ngồi lại với nhau để tính toán việc thành lập đầu mối nhập khẩu gỗ, cũng như đóng góp cổ phần của từng doanh nghiệp, dưới sự hỗ trợ của Bộ Thương mại.
Trước mắt, Vietfores xúc tiến thành lập đầu mối nhập khẩu gỗ ở phía bắc, rồi sau đó rút kinh nghiệm thành lập đầu mối nhập khẩu cho miền Trung ở Bình Định và miền Nam ở Tp.HCM. “Mỗi đầu mối phải có nguồn vốn tối thiểu 10 triệu đô la Mỹ thì mới có hy vọng nhập khẩu được số lượng lớn, đủ sức hạ giá thành gỗ nhập khẩu khi về đến Việt Nam”, ông Quyền nói.
Ý tưởng thành lập các đầu mối nhập khẩu gỗ tập trung được Bộ trưởng Thương mại Trương Đình Tuyển đưa ra tại hội nghị xuất khẩu gỗ toàn quốc hồi tháng 3 năm ngoái. Theo ông Quyền, Vietfores rất cần Chính phủ hỗ trợ. Đó là hỗ trợ về mặt bằng để xây dựng kho bãi chứa gỗ, nguồn vốn vay ưu đãi trong chương trình tín dụng hỗ trợ xuất khẩu của Chính phủ.
Theo ông Quyền, nhu cầu nhập khẩu gỗ nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu ở Việt
TBKTSG
