Nghịch lý xuất khẩu đồ gỗ
Năm 2003, kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam đạt 560 triệu USD. Năm 2004 nhảy vọt lên 1,1 tỷ USD. Tiếp tục sự tăng trưởng ngoạn mục, sáu tháng đầu năm 2005 đạt 712 triệu USD, tăng 50% so cùng kỳ. Tuy vậy, đồ gỗ xuất khẩu vẫn còn những nghịch lý...
Năm 2003, kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ của Việt
Theo Hiệp hội gỗ và lâm sản, cả nước hiện có khoảng 1.500 doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu, với năng lực chế biến 2,5-3 triệu m3 gỗ quy tròn/năm. Trong khi đó, theo quy hoạch của ngành lâm nghiệp đến năm 2010 nước ta mới đáp ứng được khoảng 50-60% nhu cầu cho chế biến gỗ xuất khẩu.
80% số nguyên liệu phải nhập, 90% số hàng xuất qua trung gian
Hiện nay và những năm tới, 80% nguyên liệu cho chế biến gỗ vẫn phải nhập khẩu (khoảng 2 triệu m3/năm). Hiện nay giá gỗ nhập khẩu tăng 15-30%. Lý do vì các nước xuất khẩu gỗ thực hiện chính sách bảo vệ môi trường. Họ hạn chế khai thác gỗ rừng trồng bằng biện pháp không bán lẻ, mà bán cả lô lớn vài ngàn m3 với nhiều chủng loại gỗ khác nhau.
Hai nước xuất khẩu gỗ nhiều nhất Đông Nam Á, chiếm thị phần chủ yếu gỗ nhập khẩu của Việt Nam là Indonesia và Malaysia đã quyết định ngừng xuất khẩu gỗ xẻ làm cho các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu của Việt Nam đã khó khăn lại càng khó khăn thêm về nguyên liệu.
Nếu phải nhập gỗ ở những nước xa hơn, đầu vào phải gánh thêm chi phí, nhất là trong hoàn cảnh giá xăng dầu tăng cao, giá đầu ra không tăng như hiện nay. Khi nguyên liệu phụ thuộc vào nước ngoài đã không chủ động sản xuất, lại khó cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng. Bài toán này xem chừng ngành chế biến gỗ mới phải mất nhiều thời gian mới giải được.
Theo ông Nguyễn Tôn Quyền, Phó chủ tịch Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam, hiện nay đồ gỗ Việt Nam đã có mặt ở 120 nước trên thế giới. Tuy vậy, thị trường chính vẫn là ba nhà tiêu dùng lớn: châu Âu, Mỹ và Nhật Bản. Riêng Nhật Bản thị trường nhập khẩu đồ gỗ nội thất lớn nhất thế giới. Theo thống kê của Thương vụ Việt Nam tại nước này, hiện đồ gỗ Việt Nam đã chiếm 7,23% thị phần đồ gỗ nhập khẩu của Nhật Bản. Đối với thị trường Mỹ, đặc biệt sau khi các sản phẩm gỗ của Trung Quốc bị áp đặt thuế chống bán phá giá, xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam vào thị trường này có dấu hiệu tăng mạnh. Theo Bộ thương mại, sáu tháng đầu năm 2005 kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ ước đạt 712 triệu USD, tăng 50% so với cùng kỳ năm 2004.
Ông Trần Công Mạnh, Phó chủ tịch Hội mỹ nghệ và chế biến gỗ TP Hồ Chí Minh cho biết: những tháng đầu năm 2005 lượng khách hàng vào đặt hàng đồ gỗ tăng hơn hẳn so với cùng kỳ năm 2004. Hiện đã có rất nhiều đơn vị ký được hợp đồng xuất khẩu có giá trị lớn đối với các đối tác: Mỹ, Nhật Bản, châu Âu.
Thí dụ: quý I/2005 Công ty CP Savimex đã ký hợp đồng 4 triệu USD xuất sang thị trường Nhật Bản, Mỹ và hai tháng đầu năm công ty này đã thực hiện xuất khẩu đạt trị giá gần 3 triệu USD. Đi đầu xuất khẩu đồ gỗ những tháng đầu năm 2005 là Công ty TNHH Khải Vy (TP Hồ Chí Minh). Năm nay công ty dự định sẽ xuất khẩu đạt khoảng 50 triệu USD, tăng 39% so với năm 2004.
Hiện nay, trong số 1.500 doanh nghiệp chế biến đồ gỗ xuất khẩu, chỉ có khoảng 200 doanh nghiệp được coi là lớn; còn lại chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ. "Khó khăn nhất hiện nay của việc xuất khẩu đồ gỗ là 90% phải xuất qua trung gian", ông Nguyễn Tôn Quyền nói. Đó là các tập đoàn của Thụy Điển, Đài Loan, Trung Quốc... Chỉ có khoảng chục doanh nghiệp thuộc hàng "đại gia" tại TP Hồ Chí Minh có thể xuất khẩu trực tiếp bằng chính thương hiệu của mình.
Nguyên nhân vì 80% doanh nghiệp xuất khẩu đồ gỗ của Việt
Tìm phương hướng bền vững và lâu dài
Ông Trần Quốc Mạnh cho biết: ngay đầu năm 2005 đã có những đơn đặt hàng từ Mỹ mà phía Việt
Về việc thiếu nguyên liệu gỗ chế biến thì không thể một sớm, một chiều khắc phục được. Ông Trần Quốc Mạnh đề nghị nên thành lập chợ nguyên liệu chuyên cung cấp gỗ đạt chuẩn. Hiện tại có một số doanh nghiệp ở nước ta đầu tư trồng rừng ở
Nhìn chung, các sản phẩm gỗ do các doanh nghiệp Việt
Đi đôi với tăng cường liên kết, tăng cường xúc tiến thương mại, đẩy mạnh năng lực chế biến, đáp ứng yêu cầu các hợp đồng lớn, nhiều doanh nghiệp đã tích cực đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật. Cụ thể như Công ty CP Savimex, năm nay đầu tư 10 tỷ đồng xây dựng một xưởng chế biến mới, nhập dây chuyền công nghệ hiện đại từ Nhật Bản, nâng năng lực xuất khẩu lên khoảng 20%. Công ty Sadaco đầu tư 11 tỷ đồng xây dựng một nhà xưởng mới nhập dây chuyền công nghệ hàng đầu từ Đài
Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế: xét về năng lực sản xuất và nhu cầu thị trường đồ gỗ là mặt hàng còn nhiều tiềm năng xuất khẩu. Bài toán đã và đang đặt ra cho các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu là làm sao để xuất khẩu nhiều mà lợi nhuận cao?
Thời báo kinh tế
