“Nhà nước sẽ không can thiệp sâu vào hoạt động của DN”
Theo bà Phạm Chi Lan, thành viên Ban nghiên cứu Thủ tướng, quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp và người dân ở những lĩnh vực mà Nhà nước cấm hay không cấm sẽ được thể hiện rõ nét trong 2 luật Doanh nghiệp thống nhất và Đầu tư chung...
Theo bà Phạm Chi Lan, thành viên Ban nghiên cứu Thủ tướng, quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp và người dân ở những lĩnh vực mà Nhà nước cấm hay không cấm sẽ được thể hiện rõ nét trong 2 luật Doanh nghiệp thống nhất và Đầu tư chung.
Thưa bà, có nhiều nét mới trong 2 luật Doanh nghiệp thống nhất và Đầu tư chung không, hay chỉ đơn thuần là gom một số luật cũ thành 2 luật mới cho đơn giản và dễ thực hiện?
Có rất nhiều cái mới. Trước đây, chúng ta có nhiều luật khác nhau để chế định từng thành phần kinh tế hoặc doanh nghiệp trong nước hay ngoài nước. Còn hiện tại, chúng ta phải thống nhất lại thành 2 luật để chế định chung cho các loại hình doanh nghiệp nhưng sẽ có nhiều nội dung đổi mới rất cơ bản trong hệ thống pháp luật đối với doanh nghiệp.
Cụ thể, quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp và người dân ở những lĩnh vực mà Nhà nước cấm hay không cấm sẽ được thể hiện rõ nét trong 2 luật. Điều này trong luật doanh nghiệp 1999 đã có nhưng đối với các loại hình doanh nghiệp khác và đầu tư nước ngoài thì chưa được áp dụng.
Thứ hai, vai trò của nhà nước đối với các lĩnh vực kinh doanh, đầu tư của doanh nghiệp hay người dân cũng làm rõ. Ở đây, Nhà nước chỉ đưa ra những công cụ pháp luật, định hướng lớn, quy hoạch công khai, chứ không can thiệp sâu vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp hay nhà đầu tư như trước.
Thứ ba, sẽ thực hiện thống nhất chế độ ưu đãi đầu tư, chứ không như trước đây, đối với một số nhà đầu tư nước ngoài có một số quy chế riêng, đầu tư trong nước có quy chế riêng và phần thiệt thòi luôn thuộc về các doanh nghiệp trong nước.
Hơn nữa, quy trình nhận ưu đãi cũng rất phức tạp. Đến nỗi, các doanh nghiệp không muốn đi xin nhận ưu đãi đó nữa vì quá tốn kém về thời gian, công sức và thậm chí cả tiền của.
Vì thế, lần này, Luật Đầu tư cũng làm rõ quy chế ưu đãi một cách công khai, minh bạch với quy trình đơn giản và tiêu chí rõ ràng. Việc cấp ưu đãi sau đầu tư cũng được thực hiện chứ không cấp ưu đãi trước đầu tư, để tránh nhà nước bị “hớ” vì cấp trước ưu đãi nhưng nhà đầu tư đã không thực hiện cam kết.
Tôi tin rằng 2 luật mới này sẽ mang lại môi trường kinh doanh thuận lợi hơn rất nhiều cho doanh nghiệp và Nhà nước sẽ thực hiện được vai trò quản lý một cách dễ dàng và thể hiện được tinh thần cải cách hành chính của chúng ta.
Thưa bà, phản ứng của cộng đồng doanh nghiệp nói chung về 2 dự luật này là gì?
Nói chung, các doanh nghiệp đều hoan nghênh tư tưởng chỉ đạo của Thủ tướng trong việc xây dựng 2 dự luật này như: tự do kinh doanh, quản lý nhà nước thu hẹp, chỉ tập trung vào một số mục tiêu chính chứ không quản lý từng dự án, hay can thiệp vào hoạt động của từng doanh nghiệp. Tư tưởng đó thì đã “chủ đạo” nhưng chưa thể hiện hết trong luật. Vì thế, vẫn có những điểm doanh nghiệp chưa hài lòng.
Ví dụ: Đối với Luật Doanh nghiệp, trong quy trình thành lập doanh nghiệp, sau khi nhận đăng ký kinh doanh, doanh nghiệp vẫn phải thêm “động tác” phức tạp và tốn kém thời gian như đăng ký mã số thuế, hải quan, khắc dấu.
Các doanh nghiệp mong muốn, sau khi đăng ký kinh doanh cũng tương tự như con người có chứng minh thư, số chứng minh thư là tất cả những yếu tố nhân thân của một cá nhân thì với đăng ký kinh doanh cũng vậy. Mã trong kinh doanh cũng là mã để doanh nghiệp dùng cho mọi hoạt động khác trong lĩnh vực thuế và hải quan. Hoặc khâu khắc dấu có thể để doanh nghiệp tự khắc dấu và đăng ký con dấu, mẫu dấu đó với Nhà nước. Nhà nước không cần phải khắc dấu thay cho doanh nghiệp.
Hoặc đối với Luật Đầu tư chung, các doanh nghiệp trong nước cũng băn khoăn với quy trình mới, có thể sẽ phức tạp hơn so với trước đây do phải “chung sân” với các nhà đầu tư nước ngoài.
Theo đó, họ phải chờ đợi Nhà nước thẩm định hay công nhận đăng ký của doanh nghiệp với các dự án mà quy trình trước đây đối với đầu tư trong nước không đòi hỏi cần thẩm định (trừ những dự án quan trọng). Còn các nhà đầu tư nước ngoài vẫn băn khoăn vì trước mỗi dự án vẫn còn những quy trình về thẩm định và yêu cầu chờ đợi khi cấp đăng ký.
Hoặc doanh nghiệp cũng trông chờ những danh mục lĩnh vực ngành nghề đầu tư, bởi có thể tư tưởng luật thì mở nhưng nếu danh mục hàng hóa mà Nhà nước đặt các điều kiện hoặc hạn chế lớn thì sẽ triệt tiêu bớt chỉ tiêu kinh doanh mà luật đã quy định.
Bà có thể cho biết rõ hơn những ảnh hưởng từ 2 dự luật này đối với cộng đồng doanh nghiệp nói riêng và đời sống xã hội nói chung?
Chắc chắn 2 luật này sẽ mang lại những ảnh hưởng to lớn. Luật doanh nghiệp mới ra đời sẽ kéo theo nhiều doanh nghiệp ra đời, người dân sẽ đầu tư vốn để đầu tư vào doanh nghiệp, các ngành nghề kinh doanh được mở rộng cho bất cứ ai có khả năng, chỉ trừ một số lĩnh vực Nhà nước cấm hoặc kinh doanh có điều kiện. Chính vì vậy, sẽ mang lại không khí kinh doanh sôi động, tạo ra hàng triệu việc làm cho người dân, thực hiện được tư tưởng huy động nội lực của nhà nước.
Đặc biệt, trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt hiện nay, vấn đề cải thiện môi trường kinh doanh và môi trường đầu tư sẽ là một trong những công cụ cơ bản để cải thiện năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Hai luật này sẽ giúp doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn trong quá trình hình thành hoạt đông kinh doanh từ đó giúp họ cải thiện năng lực cạnh tranh.
Đối với thu hút đầu tư nước ngoài, Việt
Những yếu tố này sẽ cải thiện điều kiện kinh tế trong nước, giải quyết sức ép 1,5 triệu việc làm/năm. Đồng thời, giúp Việt
Với sự trợ giúp của Tổ chức hợp tác phát triển kỹ thuật Đức (GTZ) và UNDP, hai dự luật Doanh nghiệp thống nhất và Đầu tư chung đã cơ bản hoàn thành để trình Quốc hội vào kỳ họp cuối năm 2005.
TBKTVN
