Những công ty hàng đầu thế giới năm 2005
Tạp chí BusinessWeek vừa công bố danh sách 1.200 công ty hàng đầu thế giới (Global 1.200). Đây là bảng xếp hạng các công ty, được niêm yết trên các thị trường chứng khoán ở 29 nước trên thế giới, xét về giá trị thị trường (dựa trên giá cổ phiếu) theo đánh giá của Standard & Poor’s...
Tạp chí BusinessWeek vừa công bố danh sách 1.200 công ty hàng đầu thế giới (Global 1.200). Đây là bảng xếp hạng các công ty, được niêm yết trên các thị trường chứng khoán ở 29 nước trên thế giới, xét về giá trị thị trường (dựa trên giá cổ phiếu) theo đánh giá của Standard & Poors.
Trong bối cảnh kinh tế và công nghệ thế giới đang thay đổi nhanh chóng, điều đáng ngạc nhiên là hầu hết các công ty đa quốc gia hàng đầu đều hoạt động khá ổn định. Có đến tám trong số 10 công ty đứng đầu danh sách Global 1.200 năm nay (top 10) là những công ty đã lọt vào “top 10” của danh sách Global 1.200 năm 2004. Ba công ty General Electric (GE), ExxonMobil và Microsoft, với tổng giá trị 1.000 tỉ Đôla Mỹ, đã giữ ba vị trí đầu bảng trong nhiều năm qua.
“Top 10” năm nay còn có sự xuất hiện của hai thành viên mới, đều của Mỹ: Johnson & Johnson, công ty sản xuất các sản phẩm chăm sóc sức khỏe, và Procter & Gamble (P&G), công ty sản xuất hàng tiêu dùng. “Nhường” chỗ cho hai công ty trên là tập đoàn tài chính HSBC và Công ty Dược phẩm Pfizer. Một lý do chính cho sự ổn định của các công ty “đại gia” là các quỹ đầu tư muốn dựa vào chúng để làm điểm tựa, nhằm giảm thiểu rủi ro từ những công ty có giá cổ phiếu trồi sụt thất thường hơn.
Ai “được”, ai “mất”?
Tìm hiểu danh sách Global 1.200 năm nay, sẽ phát hiện nhiều sự xáo trộn trong thế giới kinh doanh toàn cầu. Điển hình là sự tuột dốc thảm hại của Elan Corp, một công ty dược phẩm của
Năm 2005, công ty này đã bị rớt 462 hạng, xuống vị trí 1.009 và được xem là công ty bị “mất” nhiều nhất trong danh sách Global 1.200. Giá cổ phiếu của Elan đã bị giảm đến 68% vào một ngày tháng 2/2005 sau khi công ty phải thu hồi loại thuốc điều trị chứng xơ cứng tế bào mang tên Tysabri tại thị trường Mỹ do đã gây tử vong cho ba bệnh nhân ở nước này.
Đứng đầu trong số các công ty được lên hạng là
Hãng Alstom của Pháp cũng nhảy được 419 hạng, lên vị trí 751. Năm 2003, Alstom đã được Chính phủ Pháp “bơm” thêm 3,8 tỉ Đôla Mỹ khi đang đứng trên bờ vực phá sản. Nhưng trong năm 2005, Alstom đã có lãi nhờ bán bớt một số tài sản, tái cấu trúc nợ nần và nhận được nhiều dự án về xây dựng nhà máy điện và đường sắt.
Tương lai thuộc về ai?
Điểm nổi bật trong bảng xếp hạng Global 1.200 năm 2005 là sự tăng trưởng của các công ty dầu khí. Giá dầu tăng liên tục là nguyên nhân chính giúp các công ty này tăng hạng. Royal Dutch Shell Plc tuy chỉ tăng hai hạng nhưng rất đáng chú ý vì công ty này đã ở trong “top 10” từ năm 2004.
Ở các vị trí phía dưới, Petrobas của
Bên cạnh các công ty dầu khí, các công ty thuộc lĩnh vực khai thác và kinh doanh các loại tài nguyên như đồng, sắt... cũng đã ăn nên làm ra trong năm. Điển hình là BHP Billiton, một liên doanh giữa Úc và Anh, đã tăng được chín bậc, lên vị trí 37. Công ty Rio Tinto Group cũng tăng 36 bậc, lên vị trí 84.
Theo Ngân hàng Credit Suisse First Boston (CSFB), thứ hạng của các công ty thuộc nhóm này có thể còn cao hơn nữa do hiện nay thị trường chưa đánh giá hết nhu cầu to lớn về hàng hóa nguyên liệu cơ bản của Trung Quốc cũng như các thị trường mới nổi. Những công ty gắn chặt với các thị trường này hoặc ngành năng lượng, dầu khí sẽ có cơ hội để tăng trưởng mạnh.
Năm 2005, các công ty Mỹ vẫn đang chiếm hơn một nửa trong số 50 công ty đứng đầu danh sách Global 1.200. Nửa còn lại chủ yếu chia cho các công ty châu Âu và Nhật. Tuy nhiên, có nhiều dấu hiệu cho thấy ngày càng có nhiều công ty không thuộc ba đầu tàu kinh tế nói trên dần dần chen chân vào những vị trí đầu bảng.
Chẳng hạn, Samsung Electronics Co. của Hàn Quốc đã tăng được 16 hạng, lên vị trí 32 và trở thành công ty châu Á (không kể Nhật) có giá trị lớn nhất. Trong năm 2005, chi cho nghiên cứu và phát triển (R&D) của Samsung dự kiến lên đến 5,2 tỉ Đôla Mỹ. Xét về tỷ lệ giữa đầu tư cho R&D và doanh thu, Samsung hiện đang qua mặt cả IBM, Motorola, Sony và Canon.
Xe hơi, viễn thông tuột dốc
Danh sách Global 1.200 năm 2005 cũng cho thấy sự tuột dốc của nhiều công ty “đại gia”. Trong số này có các công ty chế tạo xe hơi của Mỹ: General Motors bị tụt 270 hạng, xuống vị trí 506; Ford Motor bị rớt 215 hạng, xuống vị trí 406.
Các công ty thích ứng quá chậm với công nghệ mới cũng cùng chung số phận: Konica Minolta Holdings Inc, công ty sản xuất máy photocopy và máy ảnh của Nhật, bị tụt 198 hạng, xuống vị trí 946.
Tháng 11/2005, Konica đã công bố kế hoạch đóng cửa một số nhà máy, xóa sổ một số tài sản và sa thải lao động với khoản giảm tài sản dự kiến lên đến 750 triệu Đôla Mỹ. Điều này sẽ khiến Konica bị lỗ 390 triệu Đôla Mỹ trong năm 2005, gấp đôi số lỗ được dự báo trước đây.
Các công ty hàng đầu thế giới trong ngành viễn thông cũng đang đứng trước tình trạng tương tự. Điển hình trong số các công ty bị tụt hạng nhiều là Telstra (Úc), France Telecom (Pháp), Deutsche Telekom (Đức) và Telefónica (Tây Ban Nha). Điều này phản ảnh một xu hướng: dịch vụ viễn thông truyền thống đang mất dần ưu thế.
Trong khi đó, các công ty dịch vụ viễn thông di động như O2 của Anh hay América Móvil của
Tương tự, China Mobile Ltd., công ty Trung Quốc có hạng cao nhất trong danh sách Global 1.200, đã tăng 24 hạng, lên vị trí 36, với giá trị thị trường khoảng 97 tỉ Đôla Mỹ.
TBKTSG
