Sẽ có hải quan điện tử ở nhiều lĩnh vực
Theo ông Đỗ Hữu Toàn, Chi cục phó Chi cục hải quan điện tử Tp.HCM, mặc dù hàng hóa thông quan qua hệ thống cảng chiếm phần lớn trong hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp, nhưng những cửa khẩu khác không phải là không cần áp dụng hải quan điện tử...
Theo ông Đỗ Hữu Toàn, Chi cục phó Chi cục hải quan điện tử Tp.HCM, mặc dù hàng hóa thông quan qua hệ thống cảng chiếm phần lớn trong hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp, nhưng những cửa khẩu khác không phải là không cần áp dụng hải quan điện tử.
Hải quan điện tử đã bắt đầu thực hiện ở Tp.HCM từ ngày 4/10. Đây là một trong những biện pháp cải cách thủ tục hành chính trong ngành hải quan. Ông đánh giá như thế nào về những kết quả đạt được qua một tháng thực hiện?
Qua một tháng thực hiện, chúng tôi đã cấp phép cho 20 doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh xuất nhập khẩu.
Các doanh nghiệp tiến hành qui trình mới với trên 570 tờ khai hải quan điện tử, trong đó trên 500 tờ khai nhập khẩu. 52% tờ khai này thuộc luồng vàng với thời gian thông quan từ 20-30 phút/hồ sơ. Trên 42% là luồng xanh mất 3-10 phút, còn lại là luồng đỏ phải kéo dài 1-3 giờ.
Qui trình thông quan điện tử mang nhiều lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp. Họ được giải quyết nhanh hơn so với hình thức thông quan giấy. Trước đây, một doanh nghiệp phải mất từ 7-8 tiếng hoặc nhiều hơn, giờ chỉ mất vài phút là xong. Kết quả này là do sử dụng công nghệ thông tin, đồng thời qui trình thủ tục cũng được giảm bớt rất nhiều.
Ví dụ đối với luồng xanh, doanh nghiệp không cần phải nộp hồ sơ thủ tục mà chỉ cần khai qua mạng. Đối với luồng vàng, việc kiểm tra hàng hóa cũng không cần thiết mà hải quan chỉ kiểm tra hồ sơ doanh nghiệp.
Qua một tháng thực hiện, chúng tôi đã nhận được những ý kiến phản hồi từ doanh nghiệp. Hầu hết đều hài lòng vì tạo ra một môi trường minh bạch và thông thoáng, giải quyết nhanh chóng thủ tục và giúp doanh nghiệp giảm thời gian và chi phí cũng như giúp họ chủ động hơn trong kinh doanh.
Trong một tháng triển khai, hiện còn những vướng mắc hay những khó khăn gì mà doanh nghiệp và hải quan gặp phải nhưng không khắc phục được?
Không có những vướng mắc lớn nhưng lại phát sinh liên quan đến phần mềm xử lý và qui trình thủ tục. Đây là những vấn đề mà chúng tôi không dự đoán được, song ảnh hưởng đến việc áp dụng hải quan điện tử trong thời gian tới.
Ví dụ như chưa có qui định chi tiết trình tự các bước nghiệp vụ cụ thể và qui định các nội dung công việc phải làm, thẩm quyền giải quyết của từng cán bộ. Nhiều công việc trong chương trình có nhưng trong qui trình không có như nhập hồ sơ tàu đến hoặc nhiều công việc qui định nhưng nếu thực hiện đúng thì sẽ gây chậm trễ, ách tắc công việc như kiểm tra xác định giá tính thuế.
Chưa có qui định về xác định giá tính thuế, kiểm tra sau thông quan, thu thập xử lý thông tin và quản lý rủi ro và kiểm soát hải quan áp dụng cho thủ tục hải quan điện tử. Toàn bộ qui trình này phải thực hiện theo qui trình thủ công, không phù hợp với thủ tục hải quan điện tử.
Hoặc chưa có qui định về việc ủy quyền khai báo điện tử, xuất nhập khẩu ủy thác nên nhiều trường hợp xuất nhập khẩu ủy thác hoặc ủy quyền khai thuê đơn vị rất khó xử lý.
Hiện thời, đơn vị chưa chấp nhận cho khai báo điện tử đối với các trường hợp ủy thác...
Để hải quan điện tử phát huy hiệu quả hơn đối với doanh nghiệp, theo ông, Hải quan Tp.HCM cần phải làm gì để cải thiện thêm?
Hầu như không có vi phạm xảy ra trong một tháng triển khai hải quan điện tử vì doanh nghiệp đã được tập huấn và chạy thử trước. Tuy vậy, những thông tin liên quan đến doanh nghiệp và hàng hóa vẫn được cập nhật, đây gọi là hậu kiểm.
Hải quan điện tử đã giảm bớt các thủ tục thông quan thay vào đó tập trung nhiều khâu hậu kiểm. Nếu vi phạm, doanh nghiệp sẽ bị xử lý và bị phạt rất nặng có thể ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp.
Hiện tại chúng tôi đang yêu cầu công ty viết phần mềm chỉnh sửa lại cho phù hợp với yêu cầu của thực tế. Các quy trình hải quan điện tử được lập trình theo các qui định của Nhà nước. Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn còn thiếu nhiều dữ liệu như danh mục xuất nhập khẩu.
Các qui định hiện nay liên quan đến thủ tục xuất nhập khẩu không phải do hải quan ban hành, chúng tôi chỉ thực hiện các qui định của nhà nước do các cơ quan khác đưa ra. Do đó, để hải quan điện tử phát huy hiệu quả không phải chỉ chủ quan của chúng tôi mà còn phải có sự hỗ trợ của nhiều cơ quan.
Có thể nói sau một tháng thực hiện khá suôn sẻ, xin ông cho biết sắp tới, qui trình hải quan điện tử sẽ được triển khai ở khu vực nào khác?
Mặc dù hàng hóa thông quan qua hệ thống cảng chiếm phần lớn trong hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp, nhưng những cửa khẩu khác không phải là không cần áp dụng hải quan điện tử.
Ngay từ khi bắt đầu áp dụng hải quan điện tử ở hệ thống cảng trên địa bàn, chúng tôi đã xin phép Tổng cục cho triển khai ở sân bay và đang chờ ý kiến. Đối với cảng hay sân bay, việc thực hiện hải quan điện tử không có gì khác biệt, ngược lại, ở sân bay sẽ nhẹ hơn vì không có nhiều hàng hóa và doanh nghiệp giao nhận hàng bằng đường hàng không.
Chúng tôi tính đến lĩnh vực bưu điện nhưng rất phức tạp vì có rất nhiều công ty chuyển phát nhanh và việc kết nối hệ thống không đơn giản. Do đó khu vực bưu điện sẽ được đề cập sau, thậm chí sau cả khu chế xuất cũng là nơi dự kiến sẽ áp dụng hải quan điện tử.
TBKTVN
