Sẽ sửa đổi giá tính thuế nhập khẩu!
Phỏng vấn ông Trương Chí Trung, Thứ trưởng Bộ Tài chính: "Việc áp dụng giá tính thuế hàng nhập khẩu trong trường hợp phải tính theo giá do Chính phủ quy định có thuận lợi là đơn giản trong thực hiện và hiệu quả trong chống gian lận thuế qua giá, nhưng chỉ phù hợp với thời kỳ những năm 1990"...
Phỏng vấn ông Trương Chí Trung, Thứ trưởng Bộ Tài chính
"Việc áp dụng giá tính thuế hàng nhập khẩu trong trường hợp phải tính theo giá do Chính phủ quy định có thuận lợi là đơn giản trong thực hiện và hiệu quả trong chống gian lận thuế qua giá, nhưng chỉ phù hợp với thời kỳ những năm 1990"...
Thưa ông, trong cả 2 đạo luật được Bộ Tài chính trình sửa đổi, bổ sung lần này là Luật hải quan và Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, vấn đề giá tính thuế đều được sửa đổi, cho ý kiến thảo luận rất triệt để. Tại sao lại như vậy?
Theo quy định của Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu hiện hành, cơ sở xác định giá tính thuế đối với hàng xuất khẩu là giá bán tại cửa khẩu xuất theo hợp đồng, giá tính thuế đối với hàng nhập khẩu là giá mua tại cửa khẩu nhập theo hợp đồng, kể cả phí vận tải, phí bảo hiểm.
Trong trường hợp xuất khẩu, nhập khẩu theo phương thức khác hoặc giá ghi trên hợp đồng quá thấp so với giá mua hoặc giá bán thực tế thì giá tính thuế là giá do Chính phủ quy định.
Việc áp dụng giá tính thuế hàng nhập khẩu trong trường hợp phải tính theo giá do Chính phủ quy định có thuận lợi là đơn giản trong thực hiện và hiệu quả trong chống gian lận thuế qua giá, nhưng chỉ phù hợp với thời kỳ những năm 1990, khi chúng ta chưa tham gia rộng và đầy đủ các cam kết quốc tế về giá tính thuế, còn thiếu thông tin về giá cả trên thị trường thế giới.
Mặt khác, việc tính thuế theo giá quy định đã hạn chế khả năng cạnh tranh, thiếu minh bạch và chưa phù hợp chuẩn mực quốc tế. Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế và thực hiện các cam kết song phương và đa phương, đặc biệt kể từ khi thực hiện Hiệp định thương mại Việt - Mỹ đòi hỏi phải điều chỉnh từng bước cơ chế xác định giá tính thuế hiện hành theo hướng thực hiện phương pháp xác định trị giá tính thuế theo Hiệp định chung về thuế quan và thương mại (GATT).
Mặc dù từ tháng 6/2002, Chính phủ đã ban hành quy định về việc xác định trị giá tính thuế theo các nguyên tắc của Hiệp định trị giá GATT/WTO. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện theo các phương pháp xác định giá tính thuế theo Hiệp định này hiện nay vẫn còn gặp một số khó khăn, hiệu quả chưa cao, tình trạng gian lận, trốn thuế qua giá vẫn còn nhiều do sự thiếu đồng bộ trong các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.
Vì vậy, để đảm bảo việc xác định giá tính thuế phù hợp với nguyên tắc của quốc tế, cần sửa đổi quy định về cơ sở định giá tính thuế trong Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu hiện hành để nâng cao tính pháp lý, thể hiện sự chủ động, tích cực của Việt Nam trong quá trình đàm phán gia nhập WTO.
Mặt khác, do ban hành từ năm 1991 nên Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu cũng đang tồn tại một số điểm chưa phù hợp với Luật hải quan cũng như yêu cầu cải cách hành chính trong 2 lĩnh vực này.
Tuy nhiên, một điểm băn khoăn là phương pháp xác định trị giá tính thuế mới đang làm nảy sinh một số hiện tượng doanh nghiệp lợi dụng để “down” giá, hạn chế mức thuế phải nộp. Bộ Tài chính đã có giải pháp gì ngăn chặn tình trạng này khi quy định mới đi vào thực hiện đầy đủ?
Đây là một thách thức lớn của ngành tài chính khi thực hiện cam kết quốc tế về trị giá nhập khẩu theo GATT. Làm sao thực hiện được đúng giá tính thuế, hạn chế tình trạng trốn lậu thuế, nhưng vẫn đảm bảo công khai, minh bạch và công bằng cho doanh nghiệp là vấn đề nan giải nhất trong các chính sách mới về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.
Đến nay, việc thực hiện GATT ở Việt
Thứ nhất, đó là về phía doanh nghiệp, việc kê khai theo trị giá giao dịch vẫn tồn tại tình trạng cố tình thực hiện không đúng quy định của Nghị định 60/NĐ-CP và các văn bản thực hiện GATT ở Việt Nam nhằm mục đích hạ thấp mức thuế mà mình phải chịu. Về vấn đề này, đó là sự hướng dẫn chưa đầy đủ và chế tài chưa nghiêm của các cơ quan quản lý.
Tiếp theo, về phía quản lý Nhà nước, việc thiết lập dữ liệu về giá của hải quan là chưa đủ, khó so sánh đối chiếu đối với những mặt hàng mới, phức tạp. Và thứ 3, đó là thực trạng một số cán bộ hải quan còn chưa đảm bảo khả năng.
Cho đến nay, mặt hàng nào đang bị lợi dụng nhiều nhất cách xác định giá tính thuế mới, thưa ông?
Đó là những mặt hàng có thuế suất cao, giá trị lớn và tương đối mới ở thị trường Việt
Tổng cục Hải quan đã phải liên tục ban hành những văn bản hướng dẫn cá biệt cho những trường hợp này, theo đó các cửa khẩu phải tiến hành tham vấn một cách chặt chẽ về giá thị trường quốc tế để khắc phục tình hình.
Qua một số vụ việc cụ thể này cho thấy hải quan khó khăn và lúng túng trong việc xác định giá tính thuế một số mặt hàng mới và phức tạp. Tiêu chí nào cần phải xác định để hải quan khắc phục tình trạng này?
Thực ra, trừ những sản phẩm chưa hề có trên thị trường Việt
Nếu nghi ngờ, hải quan có đủ các nghiệp vụ điều tra, tham vấn và dần dần, những kỹ năng này sẽ được hoàn thiện. Hải quan cũng còn một biện pháp rất quan trọng là kiểm tra sau thông quan, đây là điều mà ngành phải coi là giải pháp quản lý chính, cần tập trung để kiểm tra sự trung thực trong khai báo của doanh nghiệp.
Nếu vậy, trong 2 ý kiến về giá tính thuế mà trong phiên họp gần nhất Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đưa ra, quan điểm Bộ Tài chính là như thế nào?
Chúng tôi nghiêng về việc nên quy định giá tính thuế đối với hàng nhập khẩu là giá mua tại cửa khẩu nhập, kể cả phí vận tải, phí bảo hiểm theo hợp đồng, còn đối với hàng xuất khẩu là giá bán tại cửa khẩu xuất theo hợp đồng.
Tuy nhiên, về lâu dài nên đi theo đúng nguyên tắc của Hiệp định GATT, giá tính thuế phải là giá thực thanh toán cho hàng hoá nhập khẩu về đến cửa khẩu đầu tiên của Việt
TBKTVN
