SEC không được thua trong vụ kiện chấn động nước Mỹ
Cuộc chiến pháp lý giữa cơ quan giám sát thị trường chứng khoán Mỹ và ngân hàng đầu tư quyền lực nhất Phố Wall mới chỉ bắt đầu, song được dự báo sẽ khiến các bên liên quan hao tâm tổn trí.
Cuối tuần trước, Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC) đệ đơn kiện dân sự đối với ngân hàng Goldman Sachs. Trong đơn SEC khẳng định Goldman Sachs lừa dối các nhà đầu tư về một gói chứng khoán địa ốc dưới chuẩn. Cụ thể, ngân hàng này phát hành chứng khoán CDO (nghĩa vụ nợ có đảm bảo bằng tài sản thế chấp) dựa trên một gói nợ để bán cho các nhà đầu tư vào năm 2007. Paulson & Co., một trong những quỹ đầu tư lớn nhất thế giới, chịu trách nhiệm giúp các nhà đầu tư đánh giá và lựa chọn các loại chứng khoán CDO mà Goldman Sach bán ra. Nhưng điều đáng nói là ngay từ đầu Goldman Sachs biết chắc gói nợ sẽ mất giá theo thời gian nhưng vẫn cố tình bán khiến các nhà đầu tư lỗ hơn một tỷ đôla.
SEC còn cáo buộc Goldman Sachs không công bố thông tin về việc Paulson & Co. có vai trò trong quá trình tạo ra sản phẩm chứng khoán dưới chuẩn và hưởng lợi khi chứng khoán mất giá.
Goldman Sachs tuyên bố những cáo buộc của SEC “hoàn toàn vô căn cứ trên cả phương diện luật pháp và thực tế”.
Trong những năm qua, SEC được ví như một viên cảnh sát lười biếng, để mặc những kẻ như Lehman Brothers và Bernard L. Madoff giở nhiều trò ma mãnh. Nhưng với đơn kiện Goldman Sachs, doanh nghiệp quyền lực nhất, được nhiều người nể sợ nhất và cũng bị ghen tỵ nhiều nhất ở phố Wall, SEC muốn đưa ra một thông điệp: Giai đoạn thụ động của SEC đã qua và giờ đây ủy ban này đang nỗ lực làm tròn vai trò giám sát thị trường.
Trong những cuộc phỏng vấn vào cuối tuần trước, bà Mary L. Schapiro – Chủ tịch SEC – và giám đốc pháp chế Robert Khuzami đều khẳng định SEC đã tăng cường cả công tác ban hành quy định và hoạt động điều tra hành vi gian lận từ khi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu bắt đầu.
Schapiro cho hay SEC vừa đề nghị áp dụng những quy định mới đối với các tổ chức đánh giá tín dụng và hoạt động báo cáo các khoản đầu tư bằng chứng khoán có được đảm bảo bằng tài sản thế chấp.
Vụ kiện Goldman Sachs không phải là trường hợp duy nhất thể hiện sự “quan tâm” của SEC đối với những “đại gia”. Tuần trước General Electric thông báo SEC yêu cầu hãng cung cấp thông tin để chứng minh khả năng trả các khoản nợ.
SEC cũng tham gia một cuộc điều tra quốc tế về việc liệu tập đoàn Hewlett-Packard có chi các khoản hối lộ để giành được các hợp đồng tại Nga hay không. Hewlett-Packard tuyên bố hãng đang hợp tác chặt chẽ với các nhà điều tra, đồng thời cũng mở cuộc điều tra riêng.
“Chúng ta đang thấy sự quyết tâm của cơ quan giám sát thị trường chứng khoán hàng đầu nước Mỹ, điều mà dư luận không cảm nhận được trong vài năm qua. Người dân Mỹ nên ghi nhớ vụ kiện của Goldman”, giáo sư luật James D. Cox của Đại học Duke tại Mỹ nhận xét.
Schapiro, người đảm nhiệm chức chủ tịch SEC vào năm ngoái, cam kết làm tất cả để tăng cường khả năng giám sát thị trường và thực thi luật pháp của cơ quan này.
“Cách đây vài năm mọi người đều nghĩ thị trường tự điều chỉnh và tự tuân thủ luật pháp. Mọi người cũng cho rằng những người ở phố Wall sẽ bảo vệ hệ thống tài chính tốt hơn so với các nhà làm luật. Tôi nghĩ SEC từng chệch hướng vì triết lý đó”, Schapiro nói.
Nhiều người bất ngờ vì thái độ cứng rắn bất thường của SEC đối với Goldman Sachs. Dù ủy ban này từng thông báo với công ty từ giữa năm ngoái rằng họ có thể đối mặt với các cáo buộc, Goldman Sachs vẫn không hề biết các động thái của SEC cho đến khi vụ kiện xuất hiện trên các bản tin. Goldman Sachs không hề có cơ hội để thương lượng với SEC hoặc được báo trước về đơn kiện – điều thường xảy ra trong các vụ điều tra khác.
Trong tương lai, uy tín của SEC sẽ phụ thuộc vào việc họ có thể giành thắng lợi trong vụ án của Goldman Sachs hay không.
Marcel Kahan, một giáo sư luật của Đại học New York, Mỹ cho rằng mối nguy đối với uy tín của Goldman Sachs lớn hơn nhiều so với vụ kiện. Kahan nhấn mạnh rằng giá cổ phiếu của hãng giảm gần 13% vào ngày 16/4. Khoản vốn thị trường bị mất lớn hơn nhiều so với số tiền phạt cao nhất mà SEC có thể đưa ra.
“Tôi nghĩ tác động tiêu cực về mặt hình ảnh và uy tín đối với Goldman lớn gấp nhiều lần so với ảnh hưởng về mặt luật pháp. Đó là điều rất tệ trong kinh doanh. Chẳng ai muốn gây ấn tượng rằng công ty của bạn đang làm những việc mờ ám”, vị giáo sư nhận xét.
Kahan dự đoán Goldman chẳng có lý do gì để hòa giải với SEC. Thay vào đó, họ sẽ thuê những luật sư giỏi nhất nước Mỹ để bảo giành chiến thắng. SEC cũng không được phép thua kiện bởi họ sẽ mất nhiều thứ.
Minh Việt (Theo Forbes, NY Times)
