Sự phục hồi và suy thoái kép của ai?
Phải chăng có một sự phục hồi kinh tế? Có phải sự phục hồi đó đã dừng lại? Và sự suy thoái đó, mà một phần đã vượt ải khổ, giờ đây lần nữa quay đầu đi xuống theo nhận định của một số chuyên gia kinh tế là “suy thoái kép”? Đó là những câu hỏi mà Giáo sư kinh tế Rick Wolff của Trường Đại học Massachusetts đã đặt ra và giải đáp trong bài báo trên website của ông. Chúng tôi xin giới thiệu cùng bạn đọc.
Viện Chính sách kinh tế (EPI) ở Washington vừa đưa ra biểu đồ giúp mọi người hiểu hơn và có thể đính chính lầm lẫn về “sự phục hồi” và “suy thoái kép”. Biểu đồ cho thấy những gì được phục hồi là lợi nhuận của các tập đoàn tư bản, khoản lợi nhuận bị giảm sút nghiêm trọng từ khi bắt đầu khủng hoảng vào cuối năm 2007, đến khi nó chạm đáy vào cuối năm 2008. Sau đó, lợi nhuận của các công ty đã phục hồi và tăng vào giữa năm 2010, đẩy thị trường chứng khoán tăng theo.
Sau khi biểu đồ kết thúc vào tháng 4-2010, lợi nhuận của các công ty và giá chứng khoán ngừng tăng, và hiện nay đang đe dọa đi xuống. Thời kỳ đình đốn lần thứ hai của lợi nhuận của các công ty được các nhà chính trị, các nhà báo và viện sĩ lo ngại và cho là sự suy thoái kép, bởi vì họ nhầm lẫn giữa những gì xảy ra đối với lợi nhuận với những gì xảy ra đối với nền kinh tế.
Biểu đồ của EPI cho thấy rằng, số việc làm bắt đầu giảm trong thời kỳ đầu của cuộc khủng hoảng và tiếp tục giảm kể từ đó đến nay. Đồng thời, giới chủ vẫn tiếp tục không giảm giờ làm, không cho nghỉ phép… Chính vì vậy lương và quyền lợi người lao động giảm như lương hưu, bảo hiểm y tế, ngày phép… Nguy cơ mất việc làm tăng lên đối với gần như mỗi người lao động Mỹ.
Trong khi đó báo chí Mỹ đưa tin do khủng hoảng kinh tế tác động nghiêm trọng lên người lao động nên họ đã thắt chặt hầu bao, chi tiêu rất dè sẻn. Các doanh nghiệp lấy cớ này để không mở rộng sản xuất và thuê thêm công nhân mặc dù chính phủ đã chi hàng chục tỷ USD cho họ nhằm tạo thêm việc làm mới.
Báo Washington Post viết: “Lợi nhuận các công ty đang tăng. Các ông chủ đang ngồi trên hàng tỷ đô la. Nhưng họ không thuê thêm lao động hoặc mở rộng đầu tư - những yếu tố cần thiết cho sự phục hồi kinh tế”.
Chưa bao giờ có sự phục hồi kinh tế đối với đại bộ phận người Mỹ. Chỉ có các doanh nghiệp có được sự phục hồi và hiện nay đang đối mặt với suy thoái kép. Đối với đại đa số công nhân, họ không phải đối mặt với suy thoái kép bởi vì những điều kiện kinh tế của họ chưa bao giờ hồi phục.
Nguy cơ lớn nhất cho người lao động Mỹ hiện nay chính là khi các doanh nghiệp phản ứng với sự suy thoái kép, lợi nhuận của họ bằng cách sẽ tiếp tục đặt lên vai người lao động cái giá phải trả cho cuộc khủng hoảng của chủ nghĩa tư bản.
Việt Trung
Sài Gòn Giải phóng
