Tại sao đồng USD rớt giá nhanh?
Đồng USD đang sụt giảm nhanh chóng trên thị trường tiền tệ quốc tế kéo theo sự sụt giảm của thị trường chứng khoán. Lý do nào khiến đồng USD rơi vào tình trạng này và nền kinh tế Mỹ sẽ phải chịu những hậu quả như thế nào nếu như đồng tiền của nước này tiếp tục rớt giá?
Đồng USD đang sụt giảm nhanh chóng trên thị trường tiền tệ quốc tế kéo theo sự sụt giảm của thị trường chứng khoán. Lý do nào khiến đồng USD rơi vào tình trạng này và nền kinh tế Mỹ sẽ phải chịu những hậu quả như thế nào nếu như đồng tiền của nước này tiếp tục rớt giá?Phía sau những vấn đề liên quan đến đồng tiền của nước Mỹ chính là thâm hụt thương mại khổng lồ đang không ngừng gia tăng cộng với mức thâm hụt ngân sách liên bang ở mức cao.
Sự giảm sút của đồng USD có thể giáng một đòn khá mạnh xuống các nước châu Á có lượng dự trữ ngoại hối khổng lồ bằng đồng tiền này.
Đã từ nhiều năm nay, thị trường tài chính thế giới luôn bày tỏ sự quan ngại về thâm hụt thương mại gia tăng của Hoa Kỳ. Mức thâm hụt thương mại của nước này hiện nay đã đạt mức kỷ lục là 742 tỷ USD, chiếm 7% GDP của Mỹ và chưa có dấu hiệu ngừng tăng.
Cùng lúc, việc cắt giảm thuế cũng như cuộc chiến Iraq đã khiến ngân sách quốc gia Mỹ thâm hụt một khoản tương đương 400 tỷ USD bất chấp nền kinh tế nước này đang tăng trưởng mạnh.
Những nền kinh tế lớn của châu Á
Phần lớn thâm hụt thương mại của Mỹ có liên quan đến các nước Đông Á như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc, những nước có kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ lớn hơn nhiều so với kim ngạch nhập khẩu từ nước này.
Hàng hóa xuất khẩu giá rẻ đã khiến Trung Quốc có được thặng dư thương mại khổng lồ.
Thêm vào đó, các nước Đông Á đã tích lũy được một khoản thặng dư ngoại tệ tương đương 1,000 tỷ USD mà phần lớn là ở dạng trái phiếu kho bạc Mỹ được thanh toán bằng đồng USD.
Do đó đã khiến cho thâm hụt ngân sách và thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ ngày càng cao.
Theo cảnh báo của IMF và nhiều tổ chức quốc tế khác, sự mất cân đối toàn cầu này đang đe dọa sự phát triển của nền kinh tế thế giới.
Cách cổ điển nhằm xử lý sự mất cân đối này là điều chỉnh tỷ giá hối đoái để khiến cho hàng hóa của Mỹ rẻ hơn và hàng hóa của các nước châu Á đắt hơn. Do vậy, lâu nay Mỹ vẫn liên tục gây áp lực đòi Trung Quốc thả nổi tỷ giá đồng Nhân dân tệ.
Hiện nay, các nước đã bắt đầu tự mình hành động bằng cách buộc Mỹ phải hạ thấp giá USD.
Vài tháng trở lại đây, các nhà đầu cơ đang bán tháo USD để mua Euro hay Yen Nhật và các loại hàng hóa khác như vàng và dầu mỏ khiến cho giá của các mặt hàng này tăng vọt.
Trong dài hạn, sự suy giảm của đồng USD có thể dẫn tới việc giảm thâm hụt thương mại và tăng xuất khẩu của Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, quá trình này sẽ diễn ra trong một khoảng thời gian dài và vào thời điểm hiện tại, đây là một nguy cơ.
Sự giảm giá của đồng USD đang khiến IMF, cơ quan chịu trách nhiệm giám sát nền kinh tế, lo lắng.
Tại cuộc họp tháng 4 của IMF, Giám đốc điều hành Rodrigo Rato đã cảnh báo “Việc tháo gỡ những mất cân đối toàn cầu nếu không theo một trật tự sẽ rất nguy hiểm.”
Lạm phát và lãi suất
Nếu đồng USD vẫn tiếp tục mất giá và diễn ra với tốc độ nhanh hơn thì có thể gây ra những vấn đề ngắn hạn đối với nền kinh tế Mỹ.
Giá nhập khẩu cao hơn có thể dẫn tới lạm phát trong nước cao và rất có thể nhiều năm nữa người tiêu dùng mới quay lại với việc mua hàng hóa do Mỹ sản xuất nhiều hơn.
Tỷ lệ lạm phát cao cùng vớn tốc độ tăng trưởng kinh tế cao hơn dự kiến của nền kinh tế Mỹ có thể khiến Ngân hàng Trung ương Mỹ và Cục Dự trữ Liên bang (FED) tiếp tục tăng lãi suất.
Hiện mức lãi suất ở Mỹ đã tăng 15 lần và đang ở mức 5%, một phần vì FED lo ngại bùng nổ đầu cơ nhà đất.
Tuy nhiên, những mối lo ngại về lạm phát dường như không chỉ có ảnh hưởng đối với lãi suất mà còn đối với các loại trái phiếu dài hạn vốn quyết định tỷ lệ thế chấp. Bởi tỷ lệ thế chấp cao có thể giúp kiềm chế nguy cơ bùng nổ đầu cơ nhà đất nhưng cũng có thể tăng thêm áp lực lạm phát.
Ảnh hưởng đối với các nước xuất khẩu
Việc giảm giá đồng USD dẫn tới giảm nhu cầu nhập khẩu của Mỹ có thể coi là một cú sốc đối với các công ty nước ngoài có thị phần và lợi nhuận tại thị trường này.
Sự suy giảm của thị trường chứng khoán (trừ Mỹ), đặc biệt là các thị trường châu Á, chính là phản ứng trước tình hình này. Cổ phiếu của các hãng điện tử và xe hơi như
Và ngược lại, sự suy giảm của thị trường chứng khoán có thể ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng của các quốc gia như Trung Quốc, vốn có sự tăng trưởng kinh tế phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu.
Tuy nhiên, các nước xuất khẩu châu Á còn bị tổn thương bởi một lý do khác.
Khi giá đồng USD giảm, giá trị dự trữ ngoại hối của họ cũng giảm theo do nhiều ngân hàng trung ương châu Á mua trái phiếu kho bạc Mỹ.
Chính phủ và các nhà đầu tư ở các nước châu Á có thể sẽ bán lượng USD dự trữ của họ để bảo vệ chính mình tuy nhiên việc này có thể khiến đồng USD tụt dốc xa hơn đồng thời khiến FED tiếp tục tăng lãi suất nhằm bảo vệ đồng tiền của họ.
Các quốc gia như Trung Quốc đang lưỡng lự trong việc định giá lại đồng tiền của mình vì việc này sẽ dẫn đến hậu quả là việc đầu tư tại các nước này sẽ đòi hỏi lượng tài chính lớn hơn và do đó sẽ hạn chế thu hút đầu tư nước ngoài.
Thả nổi có kiểm soát
Vấn đề về đồng tiền của Mỹ đã từng xảy ra trước đây, vào thập kỷ 80, khi đó, Nhật Bản chứ không phải là Trung Quốc là mối lo chính của Mỹ.
Khi đó, các quốc gia công nghiệp chủ chốt đã hợp tác để kiểm soát việc thả nổi tiền tệ theo hiệp định Plaza.
Giải pháp này dẫn tới việc đồng USD giảm giá một cách có kiểm soát và sau đó là ổn định tại một mức độ bền vững hơn với sự hỗ trợ của các ngân hàng trung ương.
Tuy nhiên, chính quyền Mỹ hiện nay không ưa thích biện pháp này với lập luận rằng thị trường nên hoạt động tự do theo các quy tắc vốn có.
TBKTVN
