Thặng dư thương mại của TQ che mờ chuyến thăm của Obama
Thặng dư thương mại tăng cao của Trung Quốc – mà trong tháng 10 vừa qua đã tăng gần gấp đôi so với tháng 9 – khiến cho những vấn đề thương mại không thể không trở thành đề tài chủ yếu khi Tổng thống Mỹ Barack Obama viếng thăm Bắc Kinh lần đầu tiên vào Chủ Nhật tới.
Thặng dư thương mại của Trung Quốc trong tháng Mười là 24 tỉ đô la Mỹ, so với 13 tỉ đô la Mỹ trong tháng Chín, đưa tổng giá trị thặng dư mười tháng đầu năm 2009 là 159,23 tỉ đô la.
Căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ đã gia tăng trước khi số liệu gần đây nhất được công bố hôm thứ Tư 11-11, với việc Mỹ áp dụng hàng loạt các sắc thuế chống bán phá giá đối với hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc và Bắc Kinh đáp trả bằng cách điều tra chống bán phá giá hàng nhập khẩu từ Mỹ.
Tuần này, trước khi có chuyến viếng thăm châu Á chín ngày, Tổng thống Obama đã cảnh báo rằng mối quan hệ kinh tế Mỹ - Trung đã mất cân bằng nghiêm trọng trong những thập niên gần đây, với sự khoảng cách thương mại giữa hai nước và Trung Quốc đang nắm giữ số nợ khổng lồ của chính phủ Mỹ.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin Reuters tại Tòa Bạch ốc, Tổng thống Obama cho biết: “Mỹ và Trung Quốc phải cùng nhau giải quyết các vấn đề lớn mà thế giới đang đối mặt và bất kỳ sự cạnh tranh nào giữa hai nước đều phải công bằng và thân thiện.”
Khủng hoảng tài chính kéo dài hơn một năm qua đã làm suy giảm thương mại thế giới. Thương mại song phương với Mỹ, đối tác thương mại lớn thứ hai của Trung Quốc, giảm 14,8% trong 10 tháng đầu năm 2009, xuống 239,36 tỉ đô la Mỹ. Thương mại song phương với nước láng giềng Nhật Bản, đối tác thương mại lớn thứ ba của Trung Quốc, đã sụt giảm 19,3% trong 10 tháng qua, xuống 182,34 tỉ đô la Mỹ. Giao dịch thương mại với Liên minh châu Âu (EU), đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc, cũng bị tác động mạnh, giảm 18,7% về giá trị thương mại, xuống 292,42 tỉ đô la Mỹ.
Tổng thống Obama cho biết ông sẽ đề cập với các nhà lãnh đạo Trung Quốc vấn đề tỷ giá đồng nhân dân tệ, một vấn đề nhạy cảm. Nhiều người trong ngành tài chính Mỹ cho rằng đồng tiền này bị định giá quá thấp và là yếu tố quan trọng đóng góp vào tình trạng mất cân bằng kinh tế.
“Bởi vì chúng ta vừa mới thoát khỏi suy thoái nên tôi tin rằng Trung Quốc sẽ quan tâm đến việc tìm ra một mô hình tăng trưởng bền vững trong dài hạn. Họ đang nắm giữ số lượng đồng đô la Mỹ khổng lồ, vì vậy, thành công của chúng tôi là rất quan trong đối với họ… Ngược lại, nếu hai nước không giải quyết những vấn đề này, tôi nghĩ rằng nó sẽ hạn chế nghiêm trọng mối quan hệ giữa hai nước cả về chính trị và kinh tế”, Tổng thống Obama nói.
Tính đến cuối tháng 9-2009, Trung Quốc có khoảng 2.270 tỉ đô la Mỹ trong quỹ dự trữ ngoại tệ, khoảng 2/3 trong số đó là đô la Mỹ, tăng 19% so với cùng kỳ năm ngoái. Trung Quốc nắm giữ trái phiếu kho bạc Mỹ trị giá khoảng 797,1 tỉ đô la trong tháng Tám, đưa nước này trở thành nước nắm giữ trái phiếu kho bạc lớn nhất bên ngoài nước Mỹ, theo Bộ Tài chính Mỹ.
Hồi đầu tháng này Mỹ đã quyết định áp thuế 99% đối với ống thép nhập khẩu của Trung Quốc sau khi các nhà sản xuất của nước này phàn nàn rằng sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc đang được bán thấp hơn giá thị trường., Việc Mỹ tăng thuế đối với vỏ xe và các sản phẩm khác của Trung Quốc phản ánh sự căng thẳng ngày một gia tăng trong quan hệ thương mại Mỹ-Trung. Trong chín tháng đầu năm 2009, Mỹ đã tiến hành 14 cuộc điều tra đối với hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc với tổng giá trị 5,84 tỉ đô la Mỹ. Số vụ điều tra giảm 6% so với cùng kỳ năm 2009 nhưng giá trị đã tăng lên 630%, theo Bộ Thương mại Trung Quốc.
Minh Cát (Theo Asia Times)
TBKTSG Online
