Thị trường dầu Iran: Các nước nhảy ra, TQ nhảy vào
Trong khi các nhà máy lọc dầu lớn của thế giới lo sợ vi phạm lệnh trừng phạt của Liên hiệp quốc (LHQ) đối với Iran, đã dần dần ngưng bán các sản phẩm dầu cho Iran, thì Trung Quốc nắm bắt khoảng trống của thị trường, bán dầu thành phẩm cho Iran.
Tuy nhiên, các chuyên gia không ngạc nhiên về việc này và cho rằng Trung Quốc vẫn sẽ là trở ngại lớn nhất để thông qua lệnh trừng phạt Iran.
Theo Reuters và AP ngày 14-4, hiện hai công ty kinh doanh dầu lớn của Trung Quốc đang dự định bán các sản phẩm dầu cho Iran.
Reuters dẫn nguồn tin trong ngành công nghiệp dầu nói rằng công ty kinh doanh dầu quốc doanh của Trung Quốc (Chinaoil) đã bán cho Iran 600.000 thùng dầu với tổng trị giá 55 triệu đô la Mỹ.
Reuters cho biết Chinaoil lần đầu tiên bán trực tiếp các sản phẩm dầu cho Iran. Trước đó, công ty này luôn thông qua bên thứ ba để bán sản phẩm dầu cho Iran.
Ngoài ra, Reuters và AP còn cho biết một công ty lọc dầu lớn khác của Trung Quốc là Unipec đang có kế hoạch bán xăng cho Iran. Hoạt động này sẽ nối lại việc bán các sản phẩm dầu của công ty này cho Iran sau gần 6 năm gián đoạn.
Reuters trích dẫn nguồn tin trong giới thương mại cho biết Unipec vào ngày 13-4 đã thiết lập một tàu chở hàng tại Singapore, dự định chở 250.000 thùng xăng đến Iran.
Trong khi Mỹ và châu Âu thuyết phục Trung Quốc hỗ trợ lệnh trừng phạt của LHQ đối với Iran, hai công ty kinh doanh là Glencore và Vitol cũng như các công ty dầu Shell Oil và Luke đã quyết định ngưng bán xăng cho Iran.
Chuyên gia về quan hệ Trung Quốc và Iran, giáo sư quan hệ quốc tế Đại học Georgia Tech, John Garver, nói việc bán xăng cho Iran không vi phạm lệnh trừng phạt đối với Iran sau khi nghị quyết của LHQ được thông qua. Ông nói: “Lệnh trừng phạt đối với Iran chỉ nhắm đến công ty và cá nhân có liên quan đến chương trình hạt nhân”.
John Garver cho rằng thông tin các công ty Trung Quốc phục hồi việc bán xăng trực tiếp cho Iran cho thấy Trung Quốc vẫn còn miễn cưỡng trong việc ủng hộ Mỹ và châu Âu đề xuất hình thức xử phạt đối với Iran. Ông nói: “Thái độ của Trung Quốc là trừng phạt không giúp giải quyết vấn đề mà sẽ làm tăng thêm sự căng thẳng, do đó, giải quyết vấn đề sẽ khó khăn hơn. Trung Quốc cho rằng không nên áp dụng lệnh trừng phạt mà Mỹ và Iran nên thỏa hiệp với nhau”.
Giáo sư John Garver nói Mỹ và châu Âu không thể mong đợi xa hơn khi giữa Trung Quốc và Iran tồn tại mối quan hệ đặc biệt trong vấn đề năng lượng, kinh tế và thậm chí cả về chiến lược.
Mặc dù ngày càng có nhiều nhà máy lọc dầu và thương nhân ngừng bán các sản phẩm dầu cho Iran, Iran vẫn tiếp tục mua số lượng lớn nhiên liệu từ thị trường quốc tế. Reuters cho biết các công ty bán xăng cho Iran bao gồm công ty dầu khí quốc gia Malaysia (Petronas) và Tổng công ty dầu của Pháp (Total)…
Một thương nhân nói với Reuters, miễn mang lại lợi ích kinh tế, Iran luôn là thị trường quốc tế mà người bán dầu tìm đến.
Phúc Minh (theo VOA)
TBKTSG online
