Tiết kiệm để giảm nóng giá cả
Giá xăng dầu tăng đang tác động không nhỏ tới mặt bằng giá cả và mục tiêu tăng trưởng GDP 8,5% trong năm 2005. Những biện pháp nào có thể giúp Việt Nam vừa kiềm chế được tốc độ tăng giá, vừa đảm bảo mục tiêu tăng trưởng đề ra là suy nghĩ của tiến sĩ Trần Đình Thiên, Trưởng Ban vĩ mô (Viện Kinh tế Việt Nam).
Giá xăng dầu tăng đang tác động không nhỏ tới mặt bằng giá cả và mục tiêu tăng trưởng GDP 8,5% trong năm 2005. Những biện pháp nào có thể giúp Việt
Ông Trần Đình Thiên nhận định: Giá xăng dầu tăng chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng bởi chi phí tăng sẽ khiến nhiều doanh nghiệp (DN) sản xuất khó khăn hơn rất nhiều. Nhưng mặt khác nó lại buộc các DN phải tiết kiệm, cắt giảm chi phí, điều chỉnh các bất hợp lý trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mình để nâng hiệu quả. Do đó, theo tôi nghĩ, những tác động này ngoài việc gây khó khăn cho mình thì cũng có tác động tích cực đối với kinh tế Việt
- Hỏi: Chính phủ đặc biệt coi trọng việc kiềm chế lạm phát, giữ cho chỉ số giá tiêu dùng không tăng quá cao. Với biến động của giá như hiện nay, trong khi lại đẩy giá đầu vào của một số ngành lên thì liệu có thể đạt được mục tiêu này?
- Trả lời: Có hai biện pháp hiệu quả để khống chế được giá. Thứ nhất là điều chỉnh chính sách tiền tệ thông qua công cụ lãi suất. Lãi suất tăng, nguồn tiền hút mạnh vào các ngân hàng thì cung cầu sẽ có sự thay đổi, qua đó tác động đến giá cả. Thứ hai là giảm đầu tư và chi tiêu của Nhà nước. Đối với quốc tế, đây là hai công cụ mạnh nhất để kiềm chế lạm phát. Tại sao Trung Quốc lại có chủ trương cắt giảm việc sử dụng máy lạnh hoặc chỉ được để máy lạnh trên 25 độ? Bởi vì như vậy tiền điện sẽ giảm, nhà nước sẽ tiết kiệm chi tiêu. Với Việt
- Hỏi: Nếu áp dụng các biện pháp như ông nói thì liệu có ảnh hưởng tới yêu cầu đẩy mạnh đầu tư mà Chính phủ đã đề ra để bảo đảm tốc độ tăng trưởng?
- Trả lời: Tất nhiên khi Chính phủ áp dụng các biện pháp như vậy thì nguồn vốn đẩy vào đầu tư ngay trong thời điểm này có thể giảm về số tuyệt đối. Nhưng nếu xét kỹ ở góc độ hiệu quả, chất lượng tăng trưởng thì vẫn có lợi hơn. Tăng lãi suất cũng sẽ có tác dụng nâng cao hiệu quả đầu tư bởi vì người đi vay sẽ phải cân nhắc để sử dụng vốn vay sao cho có hiệu quả.
Khi nâng cao chất lượng các dự án để có thể đáp ứng được yêu cầu về lợi nhuận rồi thì hiệu quả sản xuất sau đó cũng sẽ cao hơn, đấy là cái có thể bù lại được và khi đó lợi ích quốc gia vẫn được đảm bảo. Ở đây, tôi nghĩ rằng chúng ta cần tính toán kỹ hơn bài toán cân bằng giữa các mục tiêu phát triển trong ngắn hạn và dài hạn. Với vốn đầu tư và cả với giá cả cũng vậy. Có những lúc về ngắn hạn để giảm bớt khó khăn trong một thời điểm, việc không tăng giá là cần thiết, nhưng về lâu dài thì rõ ràng phải “đẩy” dần các DN vào cuộc chiến cắt giảm tiết kiệm chi phí để tồn tại được trong môi trường cạnh tranh bình đẳng, mặt bằng giá của thế giới.
- Hỏi: Để đạt tốc độ tăng trưởng cả năm 8,5%, mục tiêu đặt ra cho ba quí còn lại của năm phải đạt ít nhất 9%. Với những tác động của giá xăng dầu, mục tiêu này có thể đạt được?
- Trả lời: Tôi nghĩ là vẫn có thể đạt được, nhưng khó khăn nhiều lên sẽ đòi hỏi chúng ta phải nỗ lực nhiều lên. Để đạt được mục tiêu này, tôi nghĩ rằng trước tiên chính sách phải linh hoạt hơn nữa, đặc biệt trong cơ chế tạo ra sự thúc đẩy tăng trưởng đối với các khu vực kinh tế của Việt
Một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng mạnh hơn chính là tăng cường đầu tư. Nhưng tăng đầu tư như thế nào cho hiệu quả? Nếu chỉ đặt nặng kỳ vọng vào khu vực nhà nước như hiện nay thì chưa ổn. Bởi vì nếu xét theo hiệu quả đầu tư, hệ số ICOR của khu vực này vẫn rất cao, khoảng 4,7. Do đó so với nguồn vốn bỏ ra, kết quả chúng ta thu được vẫn thấp hơn mức có thể. Tại sao lại là mức có thể? Bởi vì nếu so sánh thì hệ số ICOR này đối với khu vực ngoài quốc doanh, tư nhân của chúng ta thấp hơn, theo tính toán của tôi là tới một phần ba.
Như vậy rõ ràng là để tạo tăng trưởng cao hơn cùng với một lượng vốn như vậy, chúng ta cần tạo sự dịch chuyển trong dòng vốn đầu tư. Nếu chúng ta có thể chuyển được một phần vốn đầu tư cho khu vực nhà nước sang khu vực tư nhân thông qua tín dụng thì hiệu ứng tăng trưởng sẽ tốt hơn. Kế đến là phải đẩy mạnh hơn nữa việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vì đây cũng là khu vực có hiệu quả đầu tư cao, có thể đóng góp đáng kể cho tăng trưởng chung của nền kinh tế.
- Hỏi: Nhưng trong điều kiện hiện nay, phần lớn vốn đầu tư vào khu vực nhà nước thì sự dịch chuyển đó phải tạo như thế nào?
- Trả lời: Thông qua cổ phần hóa các DNNN bởi vì khi cổ phần hóa, các DN sẽ có cơ hội để thay đổi cung cách quản lý, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động, hiệu quả đầu tư của mình. Thứ đến nữa là đối với phần vốn ngân sách nên chuyển sang thành vốn thương mại cho vay, chứ không phải là bơm trực tiếp cho khu vực nhà nước. Và ngoài ra, đối với các dự án mà đến nay vẫn do các DNNN đảm nhận cũng cần tạo các điều kiện thuận lợi hơn cho khối tư nhân tham gia đấu thầu. Tôi dám chắc là đối với những dự án như vậy, giám sát chặt chẽ như nhau thì chắc chắn hiệu suất của khu vực ngoài quốc doanh vẫn cao hơn.
Đấy là chưa kể một khi tạo được sự dịch chuyển trong dòng vốn đầu tư như vậy, việc quản lý vốn của Nhà nước chắc chắn sẽ hiệu quả hơn. Tôi lấy thí dụ như năng lực quản lý của Nhà nước bây giờ là 100, nhưng hiện nay lại phải quản lý đến 150, như vậy nếu có cách chuyển, giảm phần phải quản lý xuống 100 thì rõ ràng nó sẽ hiệu quả hơn.
TT
