Tỷ lệ đầu tư nước ngoài vào ngân hàng: Chưa thể nới rộng!
Cơ chế để nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam vẫn được thắt chặt trong hơn mười năm qua. Và có thể đến năm 2010, cơ chế này vẫn chưa thể nới rộng...
Cơ chế để nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào các ngân hàng thương mại cổ phần Việt
Các hoạt động đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài vào các ngân hàng thương mại cổ phần Việt
Những tỷ lệ “chốt”
Quyết định 228 quy định một tổ chức nước ngoài chỉ được nắm giữ tối đa 10% vốn điều lệ của một tổ chức tín dụng và tổng tỷ lệ nắm giữ của các bên nước ngoài không quá 30%.
10% là mức vốn tối đa tương đối thấp để bảo đảm quyền kiểm soát của cổ đông. Tuy nhiên, với tỷ lệ đó, nhà đầu tư nước ngoài phải cực kỳ mạo hiểm hoặc tin tưởng đối tác của mình mới dám đầu tư và chấp nhận vĩnh viễn là cổ đông thiểu số.
Theo bà Lâm Quỳnh Anh, Công ty tư vấn luật Freshfields Bruckhaus Deringer, với mức vốn tối đa chỉ 10%, những nhà đầu tư lớn sẽ chỉ tìm cách đầu tư vào các ngân hàng lớn và bỏ qua các ngân hàng nhỏ. Nhà đầu tư cũng sẽ rất ngại ngần khi đầu tư vào các tổ chức tài chính làm ăn thua lỗ, hay đang gặp khó khăn, bởi vì với mức đầu tư nhỏ như vậy, họ không thể nắm quyền kiểm soát ngân hàng, không thể đưa ra các quyết định để cải tổ ngân hàng.
“Đó là một thiệt thòi của các ngân hàng nhỏ và các ngân hàng đang làm ăn thua lỗ hay có thị phần nhỏ trên thị trường tài chính Việt
Cùng quan điểm trên, nhiều chuyên gia tham dự Hội thảo “Xúc tiến đầu tư nước ngoài vào ngân hàng thương mại ở Việt Nam”, do Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính (VAFI) và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức sáng nay (9/6), cũng cho rằng tỷ lệ được phép nắm giữ quá thấp, không đủ để tạo điều kiện cho các ngân hàng khai thác được những lợi thế mà nhà đầu tư nước ngoài mang lại. Đó là những kinh nghiệm trong quản lý, điều hành, đào tạo nhân lực…, trong khi nhiều ngân hàng Việt
Một số ý kiến cho rằng với 10% mua được, các nhà đầu tư nước ngoài chỉ biết để đó chờ lợi tức mà không thể can thiệp để khả năng sinh lời của mình lớn hơn, thông qua tác động, hỗ trợ ngân hàng hoạt động hiệu quả hơn.
Ông Bradle C. Lalonde, Giám đốc điều hành Vietnam Partners LLC, cho rằng, bên cạnh những tỷ lệ quy định trên, các nhà hoạch định chính sách cũng cần phải lưu ý rằng nhà đầu tư nước ngoài là một đối tác chiến lược quan trọng, phải biết lôi kéo họ, giữ chân họ thông qua những cơ chế cởi mở…
Ngoài những tỷ lệ “chốt” trên, Quyết định 228 còn quy định cổ phần mà các nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ không được bán lại trong vòng 5 năm kể từ ngày mua. Theo bà Anh, đây là khoảng thời gian quá dài, cản trở sự lưu thông tự do của dòng vốn. Nhà đầu tư nước ngoài sẽ bị thiệt thòi khi ngân hàng đó lên sàn; trong khi cổ đông trong nước có quyền bán cổ phiếu, còn họ thì không.
Nên tăng tỷ lệ sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài
Đó là kiến nghị chung của nhiều nhà đầu tư tại hội thảo nói trên.
Ông Nguyễn Hoàng Hải, Tổng thư ký VAFI cho rằng cần phải sửa đổi những quy định hiện hành cho phù hợp với thông lệ quốc tế và đặc thù của Việt
Theo lộ trình hội nhập WTO, BTA, đến năm 2010, lĩnh vực ngân hàng sẽ mở cửa hoàn toàn các dịch vụ cho khối ngân hàng nước ngoài. “Vấn đề đặt ra với khối ngân hàng trong nước là nên lựa chọn hợp tác hay cạnh tranh với ngân hàng nước ngoài? Tất nhiên là hợp tác để cùng phát triển sẽ hay hơn là hạn chế hợp tác để cạnh tranh”, ông Hải lập luận.
Theo Dự thảo Luật đầu tư, lĩnh vực ngân hàng thuộc danh mục ngành nghề hạn chế đầu tư nước ngoài (tỷ lệ không quá 49% vốn điều lệ). Tuy nhiên, trong lĩnh vực ngân hàng vẫn có Luật các tổ chức tín dụng để điều chỉnh các hoạt động đầu tư. Vì vậy, nếu duy trì tỷ lệ 10% thì việc mở tỷ lệ 49% là không có ý nghĩa nhiều trong khối ngân hàng cổ phần.
“Thà rằng để tỷ lệ 30% là mức khống chế cao nhất cho các nhà đầu tư nước ngoài cũng như cho một nhà đầu tư nước ngoài có lẽ còn hay hơn”, ông Hải nói.
Ông Hải cho rằng không nên khống chế tỷ lệ 10% như trên mà nên để các ngân hàng cổ phần lựa chọn tỷ lệ đó đối với từng nhà đầu tư nước ngoài. Như thế có thể sẽ đảm bảo hơn quyền lợi của họ và cũng giúp cho tiến trình cải cách ngân hàng nhanh hơn, hội nhập nhanh hơn.
Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên, ông Lê Xuân Nghĩa, Vụ trưởng Vụ Chiến lược phát triển ngân hàng (SBV) cho rằng nới tỷ lệ lên 49% là đối với các loại hình doanh nghiệp khác; còn đối với các ngân hàng cổ phần vẫn là 30%, và có thể vẫn chưa thể thay đổi trước năm 2010.
Ông Nghĩa cho biết thêm, về những tỷ lệ theo quy định hiện hành, trong các cuộc đàm phán gia nhập WTO, nhìn chung các đối tác cũng đã chấp nhận.
Như vậy, một cơ chế nới rộng hơn cho các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào các ngân hàng thương mại cổ phần sẽ khó thực hiện trong thời gian tới. Và theo ý kiến của một chuyên gia, Việt
TBKTVN
