Vào WTO Con đường còn lắm gian nan

Vào WTO Con đường còn lắm gian nan

Trung tuần tháng 9 vừa qua, Việt Nam vừa kết thúc phiên đàm phán thứ 11 về việc gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO)...

Trung tuần tháng 9 vừa qua, Việt Nam vừa kết thúc phiên đàm phán thứ 11 về việc gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Một trong những kết quả lớn nhất mà phiên đàm phán này đạt được là hầu hết các thành viên Ban Công tác về việc Việt Nam gia nhập WTO đã đánh giá cao các kết quả đàm phán song phương của Việt Nam với 21 nước và xem đây là yếu tố quan trọng để kết thúc đàm phán gia nhập WTO.

 

Đàm phán với Mỹ: Thử thách cuối cùng

 

Thứ trưởng Bộ Thương mại Trần Đức Minh cho biết, bắt đầu từ phiên thứ 10, đàm phán gia nhập WTO của Việt Nam đã chuyển sang giai đoạn mới, đầy khó khăn, thử thách vì hầu hết các cam kết đều dưới dạng “giấy trắng mực đen” chứ không còn hô hào ủng hộ chung chung như trước nữa.

 

Trong quá trình đàm phán này, đã có 28 đối tác yêu cầu đàm phán song phương với Việt Nam và hiện nay, đã kết thúc đàm phán song phương với 21 đối tác (đa số là các nước châu Á và châu Âu). Đặc biệt, việc kết thúc đàm phán với một số đối tác quan trọng như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc đã tạo ra tác động tích cực đối với quá trình đàm phán nói chung cũng như khả năng kết thúc đàm phán với các đối tác còn lại (Australia, Mỹ, Mexico...).

 

Trong đàm phán song phương với các đối tác gia nhập WTO, trong đó có Việt Nam, Mỹ thường đưa ra những yêu cầu rất cao và các yêu cầu này không chỉ nhằm giải quyết mối quan tâm về thị trường mà còn mang tính nguyên tắc đối với tự do hóa thương mại. Đối với một nền kinh tế chậm phát triển như Việt Nam, việc đáp ứng những yêu cầu này là hết sức khó khăn.

 

Thực tế, Mỹ không phải là đối tác xa lạ đối với Việt Nam bởi Hiệp định thương mại song phương Việt Nam – Hoa Kỳ phải mất 5 năm mới thỏa thuận xong. Vì vậy, đến giai đoạn “nước rút” này, nhiều đối tác đang đổ dồn vào chờ đợi kết quả đàm phán giữa Việt Nam và Mỹ – thử thách cuối cùng trên con đường đến ngôi nhà WTO của Việt Nam.

 

Tuy nhiên, tại cuộc đàm phán song phương diễn ra bên lề phiên 11 vừa diễn ra tại Geneve, Việt Nam và Mỹ đã không đạt được một thỏa thuận cụ thể nào. Trả lời báo chí trước khi diễn ra phiên đàm phán này, Bộ trưởng Bộ Thương mại Việt Nam Trương Đình Tuyển đã nói, nếu không kết thúc được đàm phán song phương với Mỹ vào đầu tháng 10 thì khả năng gia nhập WTO trong năm nay của Việt Nam là rất thấp.

 

Kết thúc càng sớm càng tốt

 

Vẫn theo Thứ trưởng Trần Đức Minh, các cuộc đàm phán song phương và đa phương vẫn đang tiếp tục và Việt Nam đã cố gắng ở mức độ cao nhất nhượng bộ các nước để kết thúc quá trình đàm phán càng sớm càng tốt.

 

Tuy nhiên, với một nền kinh tế còn chưa phát triển như Việt Nam, chúng ta cũng khó có thể đáp ứng được những đòi hỏi thái quá của một số đối tác, bởi nó vượt qua cả những yêu cầu dành cho những nước đang phát triển và chậm phát triển nhất của WTO. Để trở thành thành viên chính thức của WTO, Trung Quốc đã phải chấp nhận một số điều khoản mang tính phân biệt đối xử, trái với một trong những nguyên tắc cơ bản của WTO.

 

Từ kinh nghiệm của Trung Quốc, Việt Nam cũng sẽ phải đối mặt với những điều khoản không công bằng trong thể chế thương mại đa phương. “Đồng thời, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải cạnh tranh gay gắt và sẽ có nhiều doanh nghiệp yếu phải phá sản” – Thứ trưởng Trần Đức Minh nhấn mạnh.

 

Tuy nhiên, các cuộc đàm phán gia nhập WTO của Việt Nam vẫn tiếp tục vì những lợi ích lớn mà WTO mang lại như mở rộng thị trường, tiếp cận với tiến bộ khoa học công nghệ... Sau phiên đàm phán lần thứ 11 này, các chuyên gia đã bắt đầu nghĩ nhiều hơn đến kịch bản gia nhập WTO vào năm sau.

 

Bộ trưởng Trương Đình Tuyển cũng đã từng nhìn nhận: Không quốc gia nào vào WTO với  cái giá cho không bởi đó là cuộc đấu trí căng thẳng mà các nước tham gia đàm phán bằng mọi giá phải đem lợi ích về cho các doanh nghiệp của mình. Điều quan trọng trong đàm phán là cái gì chúng ta phải làm và cái gì chúng ta có thể làm được thì không nên “tính toán” nữa.

SGGP