Việt Nam kiến tạo bản sắc riêng cho Trung tâm Tài chính quốc tế
Thay vì sao chép các mô hình đi trước, Việt Nam đang đặt cược vào lợi thế kép "sản xuất và thời điểm" cùng làn sóng tài sản số để định vị Trung tâm Tài chính Quốc tế (IFC) của mình trên bản đồ tài chính toàn cầu.
Trong khuôn khổ Hội nghị quốc tế "Đột phá công nghệ và đổi mới sáng tạo - Kiến tạo thế hệ tương lai cho TPHCM" diễn tại TPHCM chiều 27/11, phiên tọa đàm về 3 trụ cột của Trung tâm Tài chính (IFC) đã phác họa 1 tầm nhìn chiến lược cho Việt Nam.
Toàn cảnh phiên tọa đàm chiều 27/11 được tổ chức tại Trung tâm Khởi nghiệp Sáng tạo TPHCM (SIHUB)
|
Các chuyên gia hàng đầu đã cùng nhau mổ xẻ mối quan hệ cộng sinh giữa 3 yếu tố nền tảng, khẳng định 1 thông điệp xuyên suốt: khung pháp lý (quản trị) phải đủ tin cậy và minh bạch để thu hút các dòng vốn quốc tế (vốn), và hệ thống ngân hàng (hợp tác) phải đủ hiện đại để quản lý và triển khai dòng vốn đó một cách hiệu quả.
Chia sẻ về tiến độ dự án, bà Nguyễn Trúc Vân, Giám đốc Trung tâm Mô phỏng và Dự báo kinh tế - xã hội (HIDS) và là thành viên tổ giúp việc của Ban chỉ đạo đề án IFC, cho biết TPHCM đang trong giai đoạn chuẩn bị cấp tốc để ra mắt trung tâm dự kiến vào tháng 12 năm nay. Một bộ máy tổ chức với các nhân sự chủ chốt đã sẵn sàng, cùng với dự thảo quy chế hoạt động của cơ quan điều hành. Các tiêu chí thành viên và cổng đăng ký trực tuyến đang được xây dựng với mục tiêu phê duyệt nhanh gọn trong 1-2 ngày.
Về cơ sở vật chất, IFC có lộ trình 3 giai đoạn rõ ràng: sử dụng tạm thời tầng 6 của Innovation Hub, sau đó chuyển về tòa nhà số 8 Nguyễn Huệ, trước khi xây dựng tòa nhà biểu tượng chính thức tại khu đô thị Thủ Thiêm.
Để đảm bảo tầm nhìn chiến lược, 1 Hội đồng tư vấn quy tụ các chuyên gia quốc tế đã được thành lập, song song với việc triển khai các biên bản ghi nhớ với những đối tác lớn như NASDAQ, Binance và có kế hoạch hợp tác với TikTok.
Bà Nguyễn Trúc Vân, Giám đốc Trung tâm Mô phỏng và Dự báo kinh tế - xã hội (HIDS) chia sẻ tại tọa đàm
|
Tuy nhiên, bước tiến quan trọng nhất, mang tính quyết định để xây dựng niềm tin với nhà đầu tư, lại nằm ở khía cạnh pháp lý. Bà Trúc Vân nhấn mạnh, việc thuyết phục và chính thức áp dụng "Common Law" (Thông luật), cùng với việc thành lập một tòa án chuyên biệt và cho phép nhà đầu tư lựa chọn trọng tài thương mại quốc tế, đã trở thành đòn bẩy chiến lược. Đây được xem là hành động tháo gỡ nút thắt lớn nhất, giải quyết nỗi lo ngại cố hữu của giới đầu tư toàn cầu về cơ chế giải quyết tranh chấp tại Việt Nam.
Sau khi nền tảng pháp lý được định hình, câu hỏi đặt ra là Việt Nam sẽ khai thác những lợi thế độc nhất nào để cạnh tranh trên một sân chơi vốn đã có những tên tuổi lớn.
Từ "công xưởng sản xuất" đến "cửa ngõ tài chính"
Con đường xây dựng IFC thành công không nằm ở việc sao chép mô hình của Singapore hay Hồng Kông, mà ở việc xác định và phát huy các lợi thế cạnh tranh độc đáo. Việt Nam cần biến những thế mạnh riêng có thành một bản sắc không thể sao chép, và đây chính là tâm điểm của cuộc thảo luận.
Từ góc nhìn của một ngân hàng khu vực, ông Fred Lim, Giám đốc Thương mại hóa Kỹ thuật số Ngân hàng Hong Leong, đã chỉ ra 2 lợi thế cạnh tranh cốt lõi mà không trung tâm tài chính nào trong khu vực có được:
Đầu tiên là sức mạnh sản xuất từ chiến lược "China plus one" đã đưa Việt Nam trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, điều mà Singapore hay Hồng Kông không có. Thứ 2, thời điểm ra mắt IFC diễn ra đúng lúc dòng dịch chuyển sản xuất toàn cầu đang tăng tốc, giúp Việt Nam có cơ hội gắn kết sâu hơn vào chuỗi giá trị.
Ông Fred Lim, Giám đốc Thương mại hóa Kỹ thuật số Ngân hàng Hong Leong
|
Kết hợp 2 yếu tố này, ông Fred Lim đã đúc kết 1 tầm nhìn chiến lược đầy tham vọng cho IFC Việt Nam theo hướng "home factory to finance gateway" (từ công xưởng sản xuất đến cửa ngõ tài chính), phản ánh vai trò của một trung tâm vừa kết nối sản xuất vừa mở lối cho dòng vốn.
Tầm nhìn này càng trở nên sắc nét hơn khi kết hợp với tiềm năng tài chính xanh. Lợi thế về sản xuất mở ra một cơ hội độc đáo để Việt Nam trở thành trung tâm tài chính cho chuỗi cung ứng bền vững của khu vực. Đây không chỉ là việc cung cấp vốn cho các nhà máy, mà còn là kiến tạo một hệ sinh thái tài chính chuyên biệt, hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh cho toàn bộ chuỗi cung ứng đặt tại Việt Nam.
Tuy nhiên, con đường biến tầm nhìn thành hiện thực không hề bằng phẳng. Ông Lim cảnh báo rằng mối quan ngại lớn nhất của các tổ chức tài chính nước ngoài chính là "sự thiếu rõ ràng của các quy định" trong giai đoạn đầu. Do đó, việc xây dựng lòng tin thông qua một cơ quan điều hành IFC minh bạch, có khả năng hỗ trợ và giải quyết vướng mắc nhanh chóng sẽ là yếu tố sống còn.
Bên cạnh thế mạnh sản xuất, Việt Nam còn một "vũ khí" chiến lược khác nằm ở vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực công nghệ số.
Tận dụng "sóng" công nghệ
Hai xu hướng đang định hình lại nền tài chính toàn cầu là tài sản số và tài chính xanh. Đây chính là hai lĩnh vực mà Việt Nam có tiềm năng vượt trội để tạo ra lợi thế cạnh tranh đặc thù cho IFC của mình, thay vì chỉ đi theo con đường truyền thống.
Ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam
|
Về tài sản số, ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam, đã hệ thống hóa những bước tiến pháp lý mang tính bước ngoặt. Luật Công nghiệp Công nghệ số, có hiệu lực từ đầu năm sau, lần đầu tiên đưa ra định nghĩa về tài sản số và tài sản mã hóa. Quan trọng hơn, Nghị quyết 05 vừa ban hành đã chính thức cho phép thử nghiệm (sandbox) giao dịch tài sản mã hóa trong 5 năm.
Ông Dinh lập luận rằng, Việt Nam có thể vận hành song song 2 cơ chế: một khuôn khổ pháp lý quốc gia và một quy chế đặc thù trong IFC, cho phép các công ty crypto đăng ký tại đây được giao dịch với khách hàng quốc tế. Đây là cơ hội để tận dụng vị thế top đầu thế giới về blockchain của Việt Nam, tạo ra một IFC có sức hút riêng biệt.
Bà Vương Vân Anh, Giám đốc bộ phận Chiến lược và Phát triển doanh nghiệp VinaCapital
|
Trong khi đó, ở lĩnh vực tài chính xanh, bà Vương Vân Anh, Giám đốc bộ phận Chiến lược và Phát triển doanh nghiệp, CTCP Quản lý Quỹ VinaCapital, khẳng định Việt Nam có tiềm năng to lớn để trở thành "thủ phủ vốn xanh" của khu vực. Tiềm năng này được xây dựng trên nhu cầu vốn khổng lồ (ước tính hơn 300 tỷ USD theo World Bank để ứng phó biến đổi khí hậu), các thế mạnh sẵn có về nông nghiệp, năng lượng tái tạo và xu hướng đầu tư bền vững toàn cầu.
Để hiện thực hóa tiềm năng này, các chuyên gia đã đưa ra những yêu cầu cụ thể. Doanh nghiệp Việt Nam muốn thu hút vốn xanh quốc tế phải đáp ứng 6 tiêu chí ESG cốt lõi, bao gồm:
- Minh bạch & Công bố thông tin theo chuẩn quốc tế;
- Cơ cấu quản trị có thành viên độc lập am hiểu ESG;
- Hệ thống quản trị rủi ro bao gồm các yếu tố môi trường, xã hội;
- Tuân thủ pháp luật & Chống tham nhũng nghiêm ngặt;
- Trách nhiệm xã hội với các chính sách về bình đẳng và cộng đồng;
- Hệ thống đo lường hiệu suất bằng các chỉ số KPI rõ ràng.
Đồng thời, đối với tài sản số, các quỹ đầu tư yêu cầu một hệ sinh thái an toàn, bao gồm dịch vụ lưu ký đạt chuẩn, bảo hiểm rủi ro, quy trình chống rửa tiền (AML/KYC) chặt chẽ và trên hết là một khung pháp lý rõ ràng.
Thế Mạnh
