Cần thu hút nhà đầu tư xuyên quốc gia

Cần thu hút nhà đầu tư xuyên quốc gia

Bà Nguyễn Thị Bích Vân, Cục phó Cục Đầu tư nước ngoài cho biết hiện Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang có đề án trình với chính phủ về việc thu hút đầu tư từ các tập đoàn xuyên quốc gia...

Bà Nguyễn Thị Bích Vân, Cục phó Cục Đầu tư nước ngoài cho biết hiện Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang có đề án trình với chính phủ về việc thu hút đầu tư từ các tập đoàn xuyên quốc gia.

 

Thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) năm 2005 đã đạt được một số kết quả được đánh giá là kỷ lục. Tuy nhiên, một thực tế là hầu hết các dự án đều chưa phải là dự án lớn của những công ty lớn hoặc tập đoàn xuyên quốc gia. Theo nhận định của bà, vì sao Việt Nam chưa thú hút được các nhà đầu tư này?

 

Đúng là 2005 là năm ghi nhận nhiều kết quả kỷ lục trong thu hút đầu tư nước ngoài từ sau cuộc khủng hoảng tài chính khu vực 1997. Bên cạnh đó cũng tồn tại một số hạn chế mà trong đó có thể nói đến là số dự án của các tập đoàn và công ty xuyên quốc gia (TNCs) còn rất ít. Trên thế giới có khoảng 500 công ty TNCs nhưng mới có 100 công ty có đầu tư ở Việt Nam.

 

Thu hút được hay không những dự án TNCs không chỉ phụ thuộc vào môi trường đầu tư của Việt Nam mà còn phụ thuộc vào chính sách đầu tư của các công ty TNCs đó. Công ty TNCs thường có ảnh hưởng kinh tế đến các nước, có công nghệ nguồn, năng lực tài chính mạnh và trình độ quản lý hiện đại.

 

Thời gian qua, việc thu hút những công ty này Việt Nam chưa làm mạnh vì cần phải có phương pháp. Thu hút các TNCs có ý nghĩa rất quan trọng, là chủ trương của Việt Nam trong năm 2006 và những năm tiếp theo. Việc đầu tư của các TNCs này sẽ kéo theo nhiều công ty khác vào Việt Nam và cũng sẽ kéo theo những công ty vệ tinh, giúp phát triển ngành công nghiệp phụ trợ ở Việt Nam.

 

Hiện nay Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang có đề án trình với chính phủ về việc thu hút các dự án TNCs. Trong khuôn khổ thỏa thuận kế hoạch hành động chung châu Âu có nội dung hỗ trợ Việt Nam thu hút công ty TNCs ở khu vực châu Âu.

 

Trong khuôn khổ hội nghị APEC tháng 5 tới, cũng sẽ có hội thảo về thu hút TNCs từ các chuyên gia nước ngoài để Việt Nam học hỏi kinh nghiệm thu hút TNCs từ những quốc gia khác.

 

Việt Nam đặt mục tiêu thu hút đầu tư nước ngoài trong năm nay ít nhất tương đương năm ngoái và đề ra những biện pháp cải thiện môi trường đầu tư. Thế nhưng hiện nay vẫn còn nhiều dự án gặp khó khăn vướng mắc?

 

Trong việc xúc tiến đầu tư của Việt Nam, mục tiêu quan trọng là làm thế nào làm cho nhà đầu tư cảm thấy yên tâm và muốn làm ăn lâu dài tại Việt Nam ngoài việc tạo ra một môi trường hấp dẫn.

 

Một trong những biện pháp đó cũng phải nói đến việc giải quyết các vướng mắc. Bộ Kế hoạch và Đầu tư được giao nhiệm vụ đầu mối để phát hiện và giải quyết các vướng mắc cho nhà đầu tư trong thời gian triển khai dự án tại Việt Nam.

 

Hiện nay có gần 6.000 dự án đầu tư còn hiệu lực với tổng vốn trên 50 tỷ USD, trong số này có những dự án thành công nhưng cũng có những dự án gặp không ít vướng mắc, hoặc hầu như không triển khai được. Có vướng mắc giữa nhà đầu tư và cơ quan nhà nước nhưng cũng có những vướng mắc liên quan giữa các nhà đầu tư với nhau.

 

Vướng mắc với cơ quan nhà nước thường xảy ra sau khi cấp giấy phép, chuẩn bị triển khai, ví dụ như chậm giải phóng mặt bằng, chậm giao đất, bồi thường cho người dân hoặc qui hoạch chưa rõ ràng, dự án liên quan đến môi trường chưa bảo đảm các tiêu chuẩn của cơ quan chuyên ngành. Cũng có dự án do chủ đầu tư không đủ năng lực so với qui mô đầu tư lớn.

 

Còn vướng mắc giữa nhà đầu tư do quyền lợi kinh tế và quyền hành bị ảnh hưởng và các nhà đầu tư chưa tìm được tiếng nói chung. Họ cố gắng giải quyết nhưng vẫn không tiến triển và phải nhờ đến cơ quan như Bộ Kế hoạch và Đầu tư với vai trò trung gian hòa giải.

 

Số dự án có mức độ vướng mắc nghiêm trọng hiện nay khoảng 20 dự án. Những dự án này tồn tại khá lâu nếu không giải quyết sẽ gây lãng phí về đất đai, nguồn lực vì vậy cần phải có giải pháp triệt để. Tầm vĩ mô có cuộc đối thoại giữa chính phủ với các nhà đầu tư. Còn ở cấp địa phương, các sở làm việc trực tiếp với nhà đầu tư để tìm ra những nguyên nhân nhằm nhanh chóng tháo gỡ vướng mắc cho nhà đầu tư.

 

Còn những dự án thuộc Bộ hay Chính phủ thì Bộ có chương trình phối hợp các bộ ngành để tiến hành rà soát các dự án và phân loại khó khăn của những dự án, từ đó tìm ra giải pháp xử lý.

 

Năm nay, Bộ đẩy mạnh công tác rà soát để giải quyết những dự án tồn đọng nhưng tập trung nhiều vào hai lĩnh vực là giáo dục và bất động sản. Tuy nhiên, tôi muốn nói rằng để giải quyết các vướng mắc cần có sự phối hợp của các bộ ngành, địa phương chứ không riêng một cơ quan mà làm được.

 

Thưa bà, vướng mắc trong thủ tục hành chính vẫn còn tồn tại ở một số địa phương. Có nhà đầu tư nói rằng có những địa phương xin cấp phép cực kỳ dễ nhưng lại có địa phương vô cùng khó khăn?

 

Chủ trương một cửa đã được Chính phủ đặt ra từ nhiều năm trong khuôn khổ cải cách hành chính nhưng một cửa không có nghĩa một nơi giải quyết hết tất cả mà là một đầu mối phối hợp với các đơn vị và tạo ra một qui chế làm việc ví dụ thành lập hội đồng, giao ban hàng tháng để giải quyết vấn đề cho nhà đầu tư.

 

Tuy nhiên, không phải địa phương nào cũng có thể làm được điều này. Không phải địa phương nào cũng có thể đưa ra qui chế một cửa mà chỉ một số địa phương lớn như Tp.HCM và Hà Nội đang triển khai. Chính vì vậy mới có hiện tượng tỉnh này dễ trong khi tỉnh khác thì rất khó khăn.

 

Hiện nay đã có luật và đang chờ nghị định trong đó đề cập đến qui định về cấp phép đầu tư và cả sự phối hợp giữa các đơn vị quản lý nhà nước. Cùng với đó là chủ trương phân cấp mạnh cho địa phương xem xét và cấp phép dự án lớn. Khi được phân cấp, các địa phương buộc phải hình thành cơ chế cấp phép phù hợp và thống nhất theo tinh thần một cửa một dấu.

TBKTVN