Đưa Nghị quyết 66 vào đời sống, Bộ Công Thương tăng tốc cải cách

Tại tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Bộ Công Thương đổi mới tư duy, đột phá thể chế pháp luật”, các đại diện đến từ cơ quan quản lý đã chia sẻ góc nhìn về quá trình thực hiện các nội dung, giải pháp của Nghị quyết 66, đưa Nghị quyết gắn với thực tiễn đời sống.

Tọa đàm trực tuyến "Bộ Công Thương đổi mới tư duy, đột phá thể chế pháp luật" sáng ngày 17/11

Nghị quyết 66 ban hành vào ngày 30/04/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới là thành phần quan trọng trong “bộ tứ trụ cột” đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới.

Chia sẻ tại tọa đàm, bà Nguyễn Thị Phương Liên - Phó Vụ trưởng Vụ Công tác Xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp, cho biết Nghị quyết 66 có 6 điểm mới quan trọng so với các nghị quyết trước đây. Cụ thể, khẳng định vai trò lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; xác định công tác xây dựng pháp luật là “đột phá của đột phá”; đổi mới tư duy xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, coi pháp luật là lợi thế cạnh tranh; tạo đột phá trong tổ chức thi hành pháp luật, với việc gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật; ưu tiên đầu tư nguồn lực (con người, tài chính, chuyển đổi số) cho công tác pháp luật; đặt mục tiêu cụ thể theo từng giai đoạn, tầm nhìn hình thành hệ thống pháp luật chất lượng cao vào năm 2045.

Bà Nguyễn Thị Phương Liên - Phó Vụ trưởng Vụ Công tác Xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp chỉ ra 6 điểm mới của Nghị quyết 66 so với các nghị quyết trước đây.

Về việc triển khai Nghị quyết 66 của Bộ Công Thương, theo bà Bùi Thị Bình Giang - Phó Vụ trưởng, Vụ Pháp chế, Bộ Công Thương, bên cạnh những kết quả tích cực vẫn còn tồn tại những vấn đề cần giải quyết.

Từ bối cảnh thế giới năm 2025 đặt ra nhiều cơ hội đan xen thách thức, với sự phát triển nhanh của công nghệ, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, các yếu tố địa chính trị phức tạp, bất ổn thương mại toàn cầu, thời tiết cực đoan... Trong nước, hệ thống chính trị đang tập trung triển khai việc sắp xếp lại tổ chức hành chính.

Bên cạnh những công việc đã hoàn thành, khối lượng nhiệm vụ hoàn thiện thể chế trong ngành Công Thương còn rất lớn, với nhiều văn bản cần trình ban hành hay một số đã trình từ lâu nhưng chưa được ban hành. Yêu cầu về phân cấp, phân quyền, cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh ngày càng mạnh mẽ và cần được đẩy nhanh hơn.

Ngoài ra, nhiều khó khăn, vướng mắc, bất cập trong một số lĩnh vực quan trọng vẫn chưa được xử lý dứt điểm. Các văn bản chỉ đạo của cấp có thẩm quyền ngày càng đòi hỏi tiến độ nhanh, chất lượng toàn diện hơn.

Một vấn đề nữa là ở một số đơn vị, công tác xây dựng pháp luật chưa được quan tâm đúng mức, chưa được xem là một trong ba đột phá chiến lược theo tinh thần chỉ đạo của Đảng. Việc thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng tại một số cấp ủy, đơn vị còn chậm, chưa đồng đều; nhận thức về vai trò then chốt của công tác pháp chế còn hạn chế.

Bên cạnh đó, số lượng cán bộ làm công tác pháp chế còn khiêm tốn, chất lượng chưa đồng đều. Trong khi đó, sự thay đổi liên tục của hệ thống chính sách pháp luật khiến khối lượng công việc tăng mạnh, ngày càng phức tạp, nhưng cả nhân lực và tài chính chưa đáp ứng yêu cầu.

“Việc nhận diện đúng hạn chế, thách thức hiện nay và triển khai đồng bộ các giải pháp nêu trên sẽ giúp công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật của ngành Công Thương chuyển từ mức đáp ứng yêu cầu sang vai trò dẫn dắt, kiến tạo phát triển, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới” - bà Giang chia sẻ.

Bà Bùi Thị Bình Giang - Phó Vụ trưởng, Vụ Pháp chế, Bộ Công Thương nêu ra nhiều thách thức trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật của ngành Công Thương.

Cũng tại tọa đàm, ông Trần Hữu Linh - Cục trưởng Cục Quản lý thị trường trong nước Bộ Công Thương nhấn mạnh: “Năm nay dù đã ban hành 9 Nghị định và 3 Thông tư, nhưng chúng tôi chưa dừng lại ở đây, tiếp tục theo tinh thần của Nghị quyết 66”.

Một giải pháp được nêu rất rõ trong Nghị quyết 66 liên quan trực tiếp đến nhiệm vụ của Cục, là đến năm 2028 sẽ cơ bản hoàn thiện hạ tầng pháp luật để thúc đẩy đầu tư, kinh doanh, phấn đấu đưa Việt Nam vào nhóm top 3 ASEAN và có vị trí cao trong khu vực và thế giới. Chính vì vậy, Cục đã đăng ký trong năm 2026 hai văn bản luật/pháp lệnh.

Cụ thể, Cục đăng ký xây dựng Pháp lệnh sửa đổi Pháp lệnh Quản lý thị trường, dự kiến trình Quốc hội năm 2026. Pháp lệnh cũ từ năm 2016 đến nay đã 10 năm, trong khi hành vi gian lận thương mại thay đổi rất nhiều, có chiều hướng tinh vi hơn, đặc biệt trên môi trường online, do đó cần được thay đổi.

Cục cũng chủ động tham mưu cho Bộ, và Bộ đã trình Bộ Tư pháp đưa vào chương trình xây dựng luật Luật Giao dịch hàng hóa phái sinh, dự kiến trình Quốc hội thông qua trong năm 2026.

Ông Linh cho biết, giao dịch hàng hóa phái sinh đã có hàng trăm năm trên thế giới, trong khi còn mới mẻ với Việt Nam. Nếu có hành lang pháp lý tốt, hàng hóa phái sinh sẽ hỗ trợ việc bán các mặt hàng chủ lực, như nông sản, kim loại, hay hàng hóa số hóa (tín chỉ carbon…)

Ví dụ với nông sản, nông dân thường “được mùa mất giá, được giá mất mùa”. Với công cụ phái sinh, nông dân có thể bán trước 100 tấn lúa giao trong tương lai, phòng khi giá thị trường giảm.

Không chỉ văn bản quy phạm pháp luật, Cục còn xây dựng chính sách phát triển thị trường nội địa, bao gồm kế hoạch đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm Việt Nam, xây dựng thương hiệu và giá trị cho sản phẩm “Made in Vietnam”, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh một cách bền vững.

Trong năm 2026, Cục xác định xây dựng chính sách, thể chế là nhiệm vụ trọng tâm. Trước đây, nói xây dựng 8 - 9 nghị định trong một năm là không tưởng, nhưng hiện nay đã làm được. Để thực hiện, cần sự đồng bộ giữa các cơ quan, bộ ngành, với sự phối hợp tốt ở từng khâu.

Ông Trần Hữu Linh - Cục trưởng Cục Quản lý thị trường trong nước, Bộ Công Thương phát biểu tại tọa đàm.

Về phần Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Bộ Công Thương, Phó Chủ tịch Trần Thị Mai Hương cho biết Ủy ban luôn xác định công tác đột phá thể chế là nhiệm vụ trung tâm, then chốt trong tất cả hoạt động triển khai Nghị quyết 66.

Để thực hiện tốt công tác này, Ủy ban đưa ra 6 khuyến nghị. Thứ nhất, tăng cường phối hợp liên ngành.

Thứ hai, thúc đẩy hợp tác với tổ chức xã hội, hiệp hội, doanh nghiệp, cộng đồng người tiêu dùng trong phổ biến pháp luật, nâng cao nhận thức để pháp luật đi vào đời sống tự nhiên.

Thứ ba, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giám sát thi hành pháp luật.

Thứ tư, tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực đội ngũ làm công tác bảo vệ người tiêu dùng.

Thứ năm, khuyến khích, tạo điều kiện cho các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng, nhất là hội bảo vệ người tiêu dùng ở địa phương. Thứ sáu, tăng cường bố trí nguồn lực, cả kinh phí và nhân lực các cấp, đặc biệt tại UBND cấp xã, để đảm bảo các hoạt động đổi mới thể chế được triển khai đồng bộ.