Giá đường thế giới có chiều hướng tăng

Giá đường thế giới có chiều hướng tăng

Tổ chức thương mại thế giới (WTO) ngày 4/8/2004 đã phán quyết việc Liên minh châu Âu (EU) trợ giá xuất khẩu đường là bất hợp pháp và trái với những quy định của WTO. Trước đó, EU cam kết chỉ xuất khẩu hơn 1 triệu tấn đường được trợ giá hàng năm, nhưng trong thực tế đã xuất khẩu 5 triệu tấn đường mỗi năm có trợ giá, làm cho giá đường thế giới giảm kéo dài, gây thiệt hại lớn cho các nước sản xuất và xuất khẩu đường...

EU không được vượt giới hạn trợ cấp xuất khẩu

 

Tổ chức thương mại thế giới (WTO) ngày 4/8/2004 đã phán quyết việc Liên minh châu Âu (EU) trợ giá xuất khẩu đường là bất hợp pháp và trái với những quy định của WTO. Trước đó, EU cam kết chỉ xuất khẩu hơn 1 triệu tấn đường được trợ giá hàng năm, nhưng trong thực tế đã xuất khẩu 5 triệu tấn đường mỗi năm có trợ giá, làm cho giá đường thế giới giảm kéo dài, gây thiệt hại lớn cho các nước sản xuất và xuất khẩu đường.

Brazil, Thái Lan và Australia đã gửi đơn lên WTO kiện EU đã phá vỡ quy định về nông sản của WTO, vượt quá giới hạn trợ giá xuất khẩu quy định nêu trong Hiệp định về nông nghiệp năm 1994.

Theo đơn kiện của 3 nước, EU đã dành một khoản tiền lớn 1,7 tỷ USD năm 2004, hỗ trợ cho nông dân sản xuất đường có thể bán với giá thấp trên thị trường thế giới. Brazil, nước cung cấp 17% lượng đường thế giới bị thiệt hại 400 triệu USD/năm.

Phán quyết của WTO buộc EU giảm 2 triệu tấn đường xuất khẩu trong năm tới, tạo điều kiện cho Brazil, nước sản xuất và xuất khẩu đường lớn nhất thế giới tăng 10% lượng đường xuất khẩu và tăng thêm 750 triệu USD/ năm từ thu nhập xuất khẩu đường.

Bộ trưởng Ngoại giao Brazil, ông Celso Amorim cho rằng quyết định mới đây của WTO là một bước tiến quan trọng hạn chế một số nước giàu cố tình bóp méo thị trường nông sản thế giới, trong đó có thị trường đường.

 

Sau phán quyết của WTO, các nhà lãnh đạo Brazil đã thông báo kế hoạch phát triển ngành mía đường của nước này. Bộ trưởng nông nghiệp Roberto Rodriguez cho biết chính phủ đã làm việc với ngành sản xuất đường và việc tăng sản lượng đường tại nước này không quá khó. Đây là lần thứ 2 Brazil thắng lợi trong các vụ kiện chống việc trợ giá nông sản xuất khẩu.

 

Tháng 4 vừa qua, WTO đã ra phán quyết khẳng định Chính phủ Mỹ phải chấm dứt trợ giá bông cho 25.000 nông dân trồng bông, gây phương hại cho các nước đang phát triển trồng bông, trong đó có Brazil.

Thái Lan là nước xuất khẩu đường lớn thứ 2 thế giới và lớn nhất châu Á, với khoảng 7 triệu tấn đường/năm, trị giá 1,4 tỷ USD. Một số quan chức cấp cao thuộc Hiệp hội các nhà sản xuất đường Thái Lan cho rằng với phán quyết của WTO, nước này sẽ được lợi do giá đường thế giới có thể tăng ít nhất 10%. Thái Lan có thể thế chân EU chiếm lĩnh thị trường đường tại một số nước châu Á, Trung Đông và Nga. Các công ty Thái Lan sẽ sản xuất lượng đường trắng nhiều hơn để giành lại một số thị trường của EU.

Chủ tịch Hiệp hội mía đường Australia, ông Ros Walker cho rằng nếu EU phải cắt giảm xuất khẩu 2 triệu tấn đường, giá đường trên thị trường thế giới sẽ tăng lên. Theo Bộ thương mại Australia, 80% thu nhập của người trồng mía nước này phụ thuộc vào giá đường thế giới. Bất kỳ quyết định nào về cắt giảm khối lượng đường được EU trợ giá, sẽ làm tăng giá đường thế giới.

 

Hiệp hội các nhà trồng mía Canegrower và Công ty Queensland Sugar độc quyền xuất khẩu đường của nước này cảnh báo giá đường thế giới sẽ tăng, nhưng hiện còn quá sớm để khẳng định giá đường tăng bao nhiêu. Tổng giám đốc Canegrower, ông Ian Ballantyne nói mức cung giảm khoảng 3 triệu tấn đường, chắc chắn giá đường thế giới sẽ tăng.

Phản ứng về phán quyết của WTO, phía EU cho rằng chính sách về đường của khối này là hợp pháp và cảnh báo quyết định của WTO giúp Brazil giành thêm thị phần đường thế giới có thể gây phương hại cho các nước đang phát triển nghèo hơn. EU còn nhập khẩu đường miễn thuế từ các nước ở châu Phi, khu vực Caribe, thuộc địa cũ của nhiều nước châu Âu để tái xuất đường trợ giá. EU đã công bố kế hoạch cải tổ chính sách trợ giá đường tồn tại trong suốt 35 năm qua, giảm sản lượng đường từ tháng 7/2005.

Kế hoạch này đã bị một số nước thành viên phản đối. Pháp cho rằng kế hoạch cải tổ ngành đường sẽ làm cho hàng nghìn người mất việc làm. Tổ chức Oxfam nhận xét: phán quyết của WTO là thắng lợi đối với các nước đang phát triển và là hồi chuông báo tử cơ chế trợ giá xuất khẩu đường của EU.

 

Phán quyết cuối cùng của WTO sẽ được công bố vào ngày 23/9, sau khi cả hai bên có thời gian xem xét và khiếu nại. Có thể phải mất thêm một năm nữa trước khi quyết định của WTO có hiệu lực.

Một nguyên nhân khác báo hiệu giá đường thế giới tăng, đó là do sản lượng đường thế giới năm nay giảm. Theo dự báo mới nhất của Tổ chức đường thế giới (ISO), sản lượng đường niên vụ tính đến tháng 9/2004 có thể giảm xuống còn 146,5 triệu tấn, so với sản lượng 148,993 triệu tấn niên vụ trước; lượng đường tiêu thụ toàn cầu năm nay khoảng 145,8 triệu tấn, so với lượng đường tiêu thụ 142 triệu tấn năm ngoái.

Các nhà phân tích thị trường cho rằng sự phục hồi giá đường thế giới hiện nay chỉ diễn ra ngắn hạn. Còn xét về trung hạn, giá đường sẽ vẫn thấp hơn giá trung bình 7,9 UScents/ pound của 3 năm qua. Giá đường tăng hay giảm còn căn cứ vào tình hình sản xuất đường tại các nước và còn phụ thuộc vào việc EU thực hiện phán quyết của WTO đến đâu.

TBKTVN