Hành lang pháp lý cho thẩm định giá
“…Nền kinh tế nước ta phát triển đặt ra yêu cầu khách quan phải xác định đúng đắn giá trị bằng tiền của tài sản, hàng hoá để tạo điều kiện thuận lợi cho các bên mua bán, giao dịch bảo đảm lợi ích hợp pháp của các bên và lợi ích của Nhà nước”...
Phỏng vấn ông Trần Hữu Trường, Phó cục trưởng Cục quản lý giá, Bộ Tài chính
“…Nền kinh tế nước ta phát triển đặt ra yêu cầu khách quan phải xác định đúng đắn giá trị bằng tiền của tài sản, hàng hoá để tạo điều kiện thuận lợi cho các bên mua bán, giao dịch bảo đảm lợi ích hợp pháp của các bên và lợi ích của Nhà nước”.
Bộ Tài chính vừa hoàn thành dự thảo Nghị định về thẩm định giá (TĐG), xin ông cho biết ý nghĩa của nghị định này?
Nền kinh tế nước ta phát triển đặt ra yêu cầu khách quan phải xác định đúng đắn giá trị bằng tiền của tài sản, hàng hoá cụ thể như đất đai, công trình kiến trúc, giá trị doanh nghiệp, tài sản thế chấp vay nợ, bảo hiểm và các giao dịch dân sự khác... để tạo điều kiện thuận lợi cho các bên mua bán, giao dịch bảo đảm lợi ích hợp pháp của các bên và lợi ích của Nhà nước.
Pháp lệnh giá số 40/2002/PL-UBTVQH 10 đã quy định những tài sản, hàng hoá của Nhà nước khi mua, bán, chuyển nhượng, góp vốn cho thuê, cổ phần hoá, giải thể và các hình thức chuyển đổi khác nếu không qua hình thức đấu thầu, đấu giá thì phải TĐG. Chính vì vậy, Bộ Tài chính đã giao Cục quản lý giá chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan khẩn trương xây dựng, soạn thảo Nghị định về TĐG.
Hiện nay, dự thảo này đã được Bộ gửi đi lấy ý kiến của các bộ, ngành, địa phương và dự kiến trong tháng 11/2004, Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ ban hành.
Như vậy những loại tài sản nào cần TĐG, thưa ông?
Tài sản của Nhà nước phải TĐG bao gồm: tài sản được mua bằng toàn bộ hoặc một phần từ nguồn NSNN; tài sản của Nhà nước cho thuê, chuyển nhượng, bán, góp vốn và các hình thức chuyển quyền khác; tài sản của doanh nghiệp nhà nước cho thuê, chuyển nhượng, bán, góp vốn, cổ phần hóa, giải thể và các hình thức chuyển đổi khác.
Khi cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, đơn vị sử dụng nguồn NSNN mua sắm những tài sản trên nếu không qua đấu thầu và không qua hội đồng xác định giá thì phải thực hiện TĐG.
Nguồn NSNN mua sắm tài sản của Nhà nước phải TĐG bao gồm: vốn đầu tư xây dựng cơ bản, vốn sự nghiệp, vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước, vốn vay tín dụng do Nhà nước bảo lãnh và vốn khác thuộc NSNN. Ngoài ra, đó là những tài sản mà các tổ chức, cá nhân có nhu cầu TĐG.
Loại hình doanh nghiệp TĐG mà NĐ 170/2003 quy định chỉ có 3 loại, vậy trong dự thảo này có gì thay đổi và điều kiện thành lập cũng như trách nhiệm của doanh nghiệp TĐG sẽ như thế nào?
Dự thảo Nghị định quy định 5 hình thức doanh nghiệp TĐG: doanh nghiệp nhà nước; công ty cổ phần; công ty hợp danh; công ty trách nhiệm hữu hạn; doanh nghiệp theo Luật đầu tư nước ngoài tại Việt
Ngoài ra, các trung tâm TĐG đã thành lập và hoạt động trước đây sẽ phải chuyển đổi theo một trong các hình thức doanh nghiệp trên trong thời hạn 1 năm kể từ ngày Nghị định mới này có hiệu lực. Các tổ chức, cá nhân muốn thành lập doanh nghiệp TĐG cần có đủ những điều kiện: thành lập các loại hình doanh nghiệp theo quy định của pháp luật tương ứng với 5 hình thức trên; có từ 3 thẩm định viên về giá trở lên. Đối với công ty hợp danh thì tất cả thành viên hợp danh phải là thẩm định viên về giá; có đủ cơ sở vật chất, kỹ thuật để thu thập, phân tích xử lý thông tin cần thiết phục vụ cho công tác TĐG.
Doanh nghiệp TĐG có trách nhiệm tuân thủ các tiêu chuẩn TĐG Việt
Trong trường hợp kết quả TĐG không đúng, gây thiệt hại cho Nhà nước, tổ chức, cá nhân phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật. Phải mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp cho thẩm định viên về giá đang hành nghề tại doanh nghiệp hoặc trích lập quỹ dự phòng rủi ro nghề nghiệp. Chi phí mua bảo hiểm hoặc trích lập quỹ dự phòng rủi ro nghề nghiệp được tính vào chi phí kinh doanh theo quy định của Bộ Tài chính. Doanh nghiệp TĐG chịu trách nhiệm quản lý hoạt động nghề nghiệp của thẩm định viên về giá thuộc quyền quản lý của mình; đăng ký số lượng, tên các thẩm định viên về giá cho Bộ tài chính, trong trường hợp có sự thay đổi về thẩm định viên phải báo cáo kịp thời về sự thay đổi đó, chịu trách nhiệm trước pháp luật và trước khách hàng về những vi phạm quy định của pháp luật về TĐG do thẩm định viên về giá gây ra.
Việc TĐG do thẩm định viên về giá thực hiện. Khi kết thúc việc TĐG, thẩm định viên về giá phải lập báo cáo kết quả TĐG. Báo cáo kết quả TĐG phải độc lập, khách quan, trung thực, có chữ ký của thẩm định viên về giá trực tiếp thực hiện việc TĐG và giám đốc doanh nghiệp TĐG hoặc người được uỷ quyền bằng văn bản của giám đốc doanh nghiệp TĐG ký tên, đóng dấu. Giám đốc doanh nghiệp TĐG phải thông báo bằng văn bản kết quả TĐG của mình bằng chứng thư TĐG cho tổ chức, cá nhân có nhu cầu TĐG.
Kết quả TĐG và việc xử lý tranh chấp về kết quả TĐG được quy định như thế nào, thưa ông?
Kết quả TĐG của doanh nghiệp TĐG được sử dụng làm một trong những căn cứ để cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xem xét phê duyệt chi từ ngân sách Nhà nước, tính thuế, xác định giá trị tài sản đảm bảo vay vốn ngân hàng, mua bảo hiểm, cho thuê, chuyển nhượng, bán, góp vốn cổ phần hoá, giải thể doanh nghiệp và sử dụng vào các mục đích khác.
Ngoài ra, đây cũng là cơ sở cho tổ chức, cá nhân có nhu cầu TĐG tham khảo khi sử dụng kết quả TĐG theo mục đích đã được ghi trong hợp đồng TĐG. Bên cung cấp dịch vụ TĐG và bên sử dụng kết quả TĐG phải có trách nhiệm thực hiện những cam kết đã ghi trong hợp đồng.
Việc giải quyết tranh chấp trong việc thực hiện hợp đồng TĐG được thực hiện theo pháp luật về hợp đồng. Trường hợp có tranh chấp về kết quả TĐG thì các bên tiến hành thủ tục xử lý tranh chấp theo một trong những hình thức: thoả thuận với nhau để tự giải quyết; thông qua toà án; thông qua hội đồng TĐG để thực hiện việc tái TĐG. Hội đồng này sẽ do Bộ Tài chính quy định và hướng dẫn thành lập bao gồm: đại diện cơ quan tài chính, chuyên gia về TĐG, chuyên gia về pháp luật; chủ tịch hội đồng TĐG là đại diện cơ quan tài chính.
TBKTVN
