Khó xử lý nợ đọng tiền đất đấu giá
Quyết định 137/QĐ-UB ngày 9/9/2005 của UBND Thành phố Hà Nội quy định, chỉ được thu tiền theo tiến độ hoàn thiện của hạ tầng khu đất đấu giá...
Quyết định 137/QĐ-UB ngày
Đây là một trong những cái "cớ" được các doanh nghiệp trúng đấu giá khai thác triệt để hòng kéo dài tối đa thời gian thanh toán tiền sử dụng đất. Trong khi đó, Hà Nội sẽ khó lòng ép doanh nghiệp trả ngay khoản tiền sử dụng đất đã đấu giá với trên 1 nghìn tỷ đồng còn nợ đọng.
Có người cho rằng, quy chế đấu giá đất có vấn đề. Người khác cho rằng quy chế đấu giá đất chặt chẽ nhưng khâu hậu đấu giá chưa được kiểm soát chặt. Nhận xét thứ hai có vẻ xác đáng hơn.
Nợ được là cứ nợ
Đến nay, số tiền "tươi" thu được từ đấu giá quyền sử dụng đất ở các quận, huyện tại Hà Nội mới chỉ đạt nhiều nhất là 70%, có những quận, huyện đạt rất thấp, chỉ khoảng 20-30%. Chẳng hạn ở Quận Tây Hồ, tính từ năm 2004 đến nay tổng số tiền nợ đọng của các doanh nghiệp lên đến gần 611 tỉ đồng, chiếm khoảng 34% số tiền phải thu.
Đối tượng nợ chủ yếu là doanh nghiệp sau khi trúng thầu chưa có nhu cầu sử dụng đất ngay, phổ biến những doanh nghiệp nợ từ vài trăm triệu đến vài tỷ đồng, nhưng có doanh nghiệp nợ vài chục tỷ đồng. Ví dụ, Công ty TNHH Dược thú y Thăng Long phải nộp 30,7 tỉ đồng, nhưng mới chỉ nộp 900 triệu đồng tiền đặt cọc. Hay như Công ty Hồng Lam, 2 năm sau lần trúng giá giành được quyền sử dụng đất vẫn nợ 35 tỉ đồng.
Tại các quận như Long Biên, Cầu Giấy, Huyện Thanh Trì tình hình cũng diễn ra không khá hơn là mấy.
Theo Sở Tài chính Hà Nội, năm 2004, số tiền các tổ chức, cá nhân (chủ yếu là doanh nghiệp) giành được quyền sử dụng diện tích đất đấu giá còn nợ trên 1.110 tỷ đồng, năm 2005 nợ gần 180 tỷ đồng. Từ đầu năm đến nay, số tiền "trên sổ sách" thu được từ đấu giá đất khoảng 600 tỷ đồng, nhưng số tiền thực thu không đạt 100%. Do đó, tính đến thời điểm này, toàn thành phố vẫn còn trên 1.500 tỷ đồng từ đấu giá đất chưa thu được, chiếm khoảng 35%.
Nếu đem số tiền này gửi ngân hàng với lãi suất khoảng 0,75%/tháng, thì sau 3 tháng tiền lãi đã là trên 10 tỷ đồng. Đó chính là số tiền rất lớn mà Nhà nước đang thất thoát từ đấu giá quyền sử dụng đất.
Để đấu giá đất thực chất hơn
UBND Quận Tây Hồ đã phải nhiều lần gửi công văn đòi tiền các doanh nghiệp, nhưng số tiền thu được chẳng đáng là bao. Tại Khu D (Tây Hồ Tây), sau gần 3 năm đấu giá, hàng chục doanh nghiệp vẫn còn nợ hơn 300 tỉ đồng. Nhiều lần Ban Quản lý Dự án hạ tầng kỹ thuật Tây Hồ Tây có công văn đòi nợ, thậm chí gọi điện trực tiếp nhưng doanh nghiệp vẫn không chịu nộp tiền.
Ngoài một số doanh nghiệp sau khi trúng đấu giá đất không chịu nộp tiền theo quy định (mặc dù hạ tầng đã được hoàn thiện), còn các doanh nghiệp khác dựa vào Quyết định 137 và lấy lý do hạ tầng chưa hoàn thiện như giao thông chưa xong, hoặc chưa có nguồn nước để chậm trả nợ.
Thời gian qua, Hà Nội đã rất cố gắng để hoàn thiện quy chế đấu giá đất. Theo đánh giá, đến nay quy chế này tương đối chặt chẽ, trong đó có những quy định ngăn chặn thông thầu nhờ rút kinh nghiệm từ một vụ việc tại Quận Tây Hồ.
Về việc chậm nộp tiền sử dụng đất đấu giá, quy định của Thành phố nói rõ là sẽ thu khoản tiền bảo lãnh dự thầu khoảng hơn 100 triệu đồng cho mỗi hồ sơ tuỳ theo ô đất đấu giá, nếu quá hạn không chịu nộp tiền. Nhưng với những diện tích hàng ngàn m2 với giá hàng trăm tỷ đồng thì việc bị tịch thu 100 triệu đồng để được nợ 2-3 năm số tiền đó thì cũng không có vấn đề gì đối với doanh nghiệp.
Một cách xử lý khác, theo Phó chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội, Lê Quý Đôn, là ngoài việc thu tiền bảo lãnh dự thầu nộp vào ngân sách, sẽ hủy kết quả đấu giá quyền sử dụng đất nếu các doanh nghiệp và cá nhân cố tình không chịu nộp tiền.
Trong tình hình thị trường bất động sản tiếp tục trầm lắng như hiện nay, doanh nghiệp cảm thấy mình bị "hớ" và có ý muốn "đánh tháo" thì cách xử lý trên có vẻ rất hợp ý doanh nghiệp.
Đây chính là những bài học kinh nghiệm cần có biện pháp khắc phục để doanh nghiệp thể hiện đúng và đủ trách nhiệm của mình sau khi đã chấp nhận trúng thầu. Và đó cũng chính là cách để các cuộc đấu giá đất thực chất hơn, đáp ứng nhu cầu về đất đúng người, tránh tình trạng những cá nhân, tổ chức tham gia đấu giá để trục lợi, sau khi thấy không có lợi là dễ dàng tìm cách đánh tháo.
Hiện nay, UBND Thành phố Hà Nội đã chỉ đạo các quận, huyện, các ban quản lý, dự án, Sở Tài nguyên Môi trường và Nhà đất, Sở Tài chính rà soát các cá nhân, tổ chức còn nợ tiền sau đấu giá đất.
TBKTVN
