Ngành xây dựng đối mặt "3 tầng chi phí" siết chặt lợi nhuận
Theo báo cáo Savills Impacts 2025, ngành xây dựng toàn cầu bước vào thời kỳ đầy thách thức với 3 yếu tố làm hạn chế hoạt động xây dựng trên toàn cầu gồm chi phí tăng cao, nguồn vốn hạn chế và thiếu hụt lao động kỹ thuật.
Chi phí xây dựng tăng nhanh hơn lạm phát
Theo Savills, từ năm 2020 đến 2024, chi phí xây dựng tại các nền kinh tế lớn đã tăng nhanh hơn mức lạm phát tiêu dùng (CPI). Dù khoảng cách này có xu hướng thu hẹp gần đây, nhưng mức chi phí vẫn chưa giảm, nhà thầu đang tìm cách khôi phục biên lợi nhuận sau thời gian dài bị bào mòn. Tình trạng này khiến nhiều dự án phải tạm hoãn hoặc hủy bỏ do không còn tính khả thi.
Tại Anh, ngành xây dựng chiếm tới 17% tổng số vụ phá sản năm 2024 – tỷ lệ cao nhất trong tất cả các ngành. Tuy nhiên, mức độ tác động không đồng đều giữa các khu vực.
Ông Will Forwood – Giám đốc điều hành khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Savills Projects cho biết chi phí không còn là yếu tố quan trọng ở nhiều nền kinh tế mới nổi của Châu Á, nhưng áp lực vẫn còn.
“Chúng tôi ghi nhận nhu cầu cao ở các lĩnh vực như công nghiệp giá trị cao tại Malaysia; khách sạn và bán lẻ cao cấp tại Nhật; văn phòng và nhà ở tại Ấn Độ. Chi phí lao động xây dựng tại những thị trường này đang tăng nhanh hơn cả lạm phát”, ông Will Forwood nói.
Ngoài giá nguyên vật liệu, áp lực còn đến từ xu hướng đòi hỏi chất lượng xây dựng cao hơn, do yêu cầu từ thị trường và tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội, quản trị).
Ông Michael Glatt, Chủ tịch Savills Mỹ cho rằng chi phí xây dựng cho các văn phòng cao cấp ngày càng cao, do khách thuê yêu cầu thiết kế hiện đại, vật liệu cao cấp, trong khi nhân công và vốn đều hạn chế.
Lãi suất cao, thiếu hụt lao động chất lượng vẫn là rào cản lớn
Sự kết thúc của giai đoạn lãi suất thấp trong ba năm qua khiến chi phí vốn tăng mạnh tại hầu hết nền kinh tế phát triển. Dù lãi suất có xu hướng hạ nhiệt gần đây, nhưng lạm phát vẫn neo cao, khiến chi phí tài trợ dự án tiếp tục là rào cản lớn. Các ngân hàng siết chặt yêu cầu về tài sản bảo đảm, tăng cường rà soát hồ sơ vay vốn, khiến chủ đầu tư phải xoay sang các nguồn vốn thay thế khác.
Tại Anh, một số nhà đầu tư tổ chức đang hợp tác với các chủ đầu tư phát triển nhà ở xã hội vì mức sinh lời ổn định, ít rủi ro, lại được Nhà nước bảo lãnh dòng tiền thuê.
Một thách thức toàn cầu quan trọng khác là tìm kiếm lực lượng lao động chất lượng cao. Ngành xây dựng đang ngày càng thua trong cuộc chiến giành nhân tài trẻ vào tay các ngành nghề phi thủ công và kỹ thuật số, đặc biệt là ở các nền kinh tế phát triển. Tỷ lệ việc làm xây dựng còn trống ở Hoa Kỳ cao hơn 56% so với mức trung bình 20 năm vào năm 2024.
Một trong những chiến lược chủ đạo được Savills khuyến nghị là tăng cường hợp tác sớm với nhà thầu (ECI) ngay từ giai đoạn tiền thi công. Điều này giúp chủ đầu tư chọn phương pháp thi công phù hợp, kiểm soát chi phí sát thực tế và rút ngắn thời gian triển khai.
Savills cũng khuyến nghị đẩy mạnh ứng dụng mô hình BIM (Building Information Modeling) – công nghệ thiết kế, thi công hợp tác số, giúp phát hiện sớm rủi ro kỹ thuật, giảm lãng phí và tối ưu vật liệu. BIM hiện được áp dụng chủ yếu ở các dự án lớn, nhưng có thể mở rộng cho các công trình vừa và nhỏ nếu được hỗ trợ từ chuỗi cung ứng.
Ngoài ra, phương pháp xây dựng hiện đại (MMC) – sử dụng mô đun, lắp ráp sẵn ngoài công trường đang trở thành xu hướng, giúp giảm thời gian xây, tăng chất lượng và giảm lệ thuộc vào lao động thủ công. Ấn Độ và Singapore là hai ví dụ điển hình cho xu hướng này.
Ngoài 3 yếu tố làm hạn chế hoạt động xây dựng trên, ngành xây dựng còn đối mặt với các rào cản khác như thiếu đất, vướng quy hoạch, hay các tiêu chuẩn chống biến đổi khí hậu và hạn chế về hạ tầng năng lượng.
Tuy nhiên, Savills cho rằng vẫn còn cơ hội rõ rệt cho các doanh nghiệp biết thích ứng. Dù vẫn còn nhiều thử thách, nhưng các doanh nghiệp xây dựng chủ động chuyển đổi, nâng cao hiệu quả và ứng dụng công nghệ sẽ có lợi thế lớn khi chu kỳ tăng trưởng bất động sản quay trở lại.
Thanh Tú
