Nhật: Các công ty đang trở về nhà
Những gì đang diễn ra ở Oita - cách Tokyo 800 km về phía Nam - trong thời gian qua phần nào phản ánh một xu hướng mới trong đầu tư của Nhật: sau nhiều năm đầu tư ra nước ngoài, các công ty Nhật nay bắt đầu quay về đầu tư trong nước...
Những gì đang diễn ra ở Oita - cách Tokyo 800 km về phía Nam - trong thời gian qua phần nào phản ánh một xu hướng mới trong đầu tư của Nhật: sau nhiều năm đầu tư ra nước ngoài, các công ty Nhật nay bắt đầu quay về đầu tư trong nước.
Khu Oita thuộc đảo
Canon, chẳng hạn, đang xây dựng một nhà máy sản xuất máy quay phim kỹ thuật số rộng 29.000 mét vuông gần vịnh Beppu. Toshiba thì dự định xây dựng một nhà máy sản xuất chất bán dẫn trong tháng 10 năm nay. Đây là một phần trong kế hoạch đầu tư 1,8 tỉ đô-la Mỹ vào
Còn hãng sản xuất xe hơi Daihatsu cũng đã xây dựng nhà máy ở Nakatsu, một thành phố liền kề với
Không chỉ trong công nghệ cao
Hồi tháng 8, Sharp đã nâng năng lực sản xuất ti vi màn hình phẳng của tập đoàn tại nhà máy ở Kameyama lên 80%, tương đương 27.000 chiếc/năm. Trong tháng 10, Seiko Epson cũng khai trương một nhà máy sản xuất sản phẩm này, trị giá 315 triệu đô-la Mỹ, ở
Và xu hướng đầu tư ngược không chỉ diễn ra trong lĩnh vực công nghệ cao. Hồi tháng 9, Nippon Steel, hãng sản xuất thép lớn nhất của Nhật, cũng cho biết sẽ bỏ ra 360 triệu đô-la Mỹ để có thể nâng công suất chín nhà máy của mình thêm 7% vào tháng 3-2006.
Theo Bộ Tài chính Nhật, trong sáu tháng đầu năm, đầu tư vào nhà xưởng và máy móc thiết bị ở Nhật đã tăng 10,3% so với cùng kỳ năm 2003. "Đây là một hướng thay đổi có lợi cho nền kinh tế Nhật", Kenji Yumoto, nhà kinh tế trưởng của Viện Nghiên cứu Nhật (Japan Research Institute), nói. Ông cũng dự báo đầu tư nội địa sẽ tăng 10% trong quí 3 và khoảng 7% trong quí 4 năm nay.
Xu hướng mới xuất hiện phần nào là do ảnh hưởng của tình hình kinh tế Nhật. Sau nhiều năm suy thoái, gần đây nền kinh tế nước này đã có dấu hiệu hồi phục, cho dù sự hồi phục vẫn còn khá mong manh. Và lòng tin của các nhà doanh nghiệp Nhật về sự hồi phục kinh tế của đất nước là khá mạnh mẽ.
Mất dần lợi thế nước ngoài
Nhưng thực tế còn các nguyên nhân khác lý giải sự trở về của các công ty Nhật. Sau nhiều năm đầu tư ra nước ngoài, các công Nhật hầu như đã khai thác hết các lợi thế có được từ việc chuyển nhà xưởng ra nước ngoài.
Ở một số thị trường đầu tư như Trung Quốc, tuy còn có thể tranh thủ được lợi thế về chi phí nhưng các công ty Nhật lại gặp phải các khó khăn khác. Đó là trình độ người lao động còn thấp với tỷ lệ nghỉ việc khá cao, mà lương lại đang tăng dần, đặc biệt ở vùng duyên hải. Ngoài ra, lợi thế về chi phí còn bị giảm hơn nữa vì nguồn cung cấp nguyên vật liệu ở địa phương luôn bị gián đoạn và điện thì bị cắt thường xuyên.
Ngoài ra, giá thuê đất và nhân công ở Nhật đang giảm cũng là một yếu tố khiến các công ty Nhật quay trở lại đầu tư trong nước. Hơn nữa, lao động nay là yếu tố thứ yếu vì chỉ chiếm một phần không đáng kể trong giá thành các sản phẩm công nghệ cao.
Các công ty Nhật còn nhận ra rằng khi đầu tư ở trong nước họ có điều kiện làm việc gần gũi với các nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong nước hơn - một yếu tố giúp rút ngắn thời gian nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới. Như trường hợp của Canon.
Khi đầu tư trong nước, Canon đã rút ngắn thời gian phát triển và sản xuất các loại máy quay phim và chụp ảnh mới xuống chỉ còn bằng một phần ba thời gian trước đây, tương đương với 12 tháng.
Vấn đề an toàn trong quyền sở hữu trí tuệ cũng là một cân nhắc khác của các công ty Nhật. Họ cảm thấy những phát minh, bí quyết và công nghệ mới của mình được bảo vệ tốt hơn nếu không đưa chúng vào các cơ sở sản xuất ở nước ngoài.
TBKTSG
