Nidec lao đao vì bê bối kế toán
Sau khi thừa nhận các sai phạm bắt nguồn từ văn hóa quá tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn, hãng sản xuất động cơ hàng đầu thế giới đã cam kết thực hiện một cuộc cải tổ toàn diện nhằm ngăn chặn sự việc tái diễn và khôi phục niềm tin.
Nidec là nhà sản xuất động cơ lớn nhất thế giới, cung cấp linh kiện cho mọi sản phẩm từ ổ cứng máy tính đến thiết bị gia dụng - Ảnh: Atsushi Ooka.
|
Vào ngày 14/11, hãng sản xuất động cơ chính xác Nidec của Nhật Bản đã công bố lợi nhuận bị ảnh hưởng bởi các sai phạm kế toán, đồng thời cam kết sẽ cải tổ văn hóa doanh nghiệp để ngăn chặn sự việc tái diễn.
Sau khi phải trì hoãn công bố kết quả kinh doanh hàng quý vì các vấn đề kế toán, Công ty đã báo cáo lợi nhuận ròng hợp nhất giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 9 đạt 31.1 tỷ Yên (201 triệu USD), giảm 59% so với cùng kỳ năm ngoái. Doanh thu của Công ty tăng 0.7%, đạt 1.3 ngàn tỷ Yên.
Nidec đã trích lập dự phòng 36.4 tỷ Yên cho các khoản lỗ hợp đồng dự kiến với khách hàng trong mảng động cơ ô tô và bộ điều khiển điện tử. Công ty cũng ghi nhận khoản lỗ do suy giảm giá trị tài sản 31.6 tỷ Yên đối với một phần tài sản cố định phi tài chính trong cùng bộ phận kinh doanh. Ngoài ra, một thỏa thuận dàn xếp pháp lý với nhà cung cấp đã dẫn đến khoản nợ phải trả trị giá 19.4 tỷ Yên.
Theo Công ty, đây là “những trường hợp thuộc hoặc có khả năng thuộc phạm vi điều tra của ủy ban bên thứ ba” đang xem xét các sai phạm kế toán.
Công ty cho biết sẽ “nghiêm túc tiếp thu” các kết luận của ủy ban độc lập được thành lập vào tháng 9 để điều tra “sự thật và nguyên nhân” của các vấn đề kế toán, cũng như các biện pháp được đề xuất nhằm ngăn chặn sự việc tái diễn.
Nidec cho biết cũng đã thành lập một ủy ban cải tổ doanh nghiệp để thực hiện các biện pháp, bao gồm cải cách văn hóa và cơ cấu tổ chức, xem xét lại toàn bộ hệ thống nhân sự, và thiết lập các quy trình, cơ chế nhằm ngăn chặn sự can thiệp tùy tiện.
“Chúng tôi nhận thức được rằng các quy trình hoạt động của mình đang quá tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn”, Chủ tịch Nidec Mitsuya Kishida, người đồng thời là chủ tịch ủy ban cải tổ doanh nghiệp, phát biểu trong một cuộc họp báo ngày 14/11.
“Ngoài triết lý doanh nghiệp của Nidec là ‘Làm ngay; làm không do dự; làm cho đến khi hoàn thành’, điều cốt yếu là phải nuôi dưỡng một văn hóa mới, nhấn mạnh vào việc ‘làm đúng ngay từ đầu’”.
Chủ tịch Nidec Mitsuya Kishida phát biểu tại một cuộc họp báo ở Tokyo vào ngày 14/11 - Ảnh: Arisa Moriyama.
|
Tập đoàn này là nhà sản xuất động cơ lớn nhất thế giới, cung cấp linh kiện cho mọi sản phẩm từ ổ cứng máy tính đến thiết bị gia dụng. Ông Shigenobu Nagamori, nhà sáng lập kiêm chủ tịch 81 tuổi, vẫn có tầm ảnh hưởng đáng kể khi nắm giữ 8.6% cổ phần của công ty tính đến tháng 03/2025.
Nidec đã phải đối mặt với các cáo buộc về hành vi kế toán không phù hợp kể từ tháng 6/2025, với một cuộc điều tra đang diễn ra nhằm xác định liệu ban lãnh đạo có biết về hoặc có liên quan đến các sai phạm này hay không.
Trong một cuộc phỏng vấn với Nikkei vào tháng 9/2025, ông Kishida cho biết có “sự thiếu hiểu biết về luật pháp tại các công ty mà Nidec đã mua lại trên khắp thế giới”, trong bối cảnh công ty mở rộng nhanh chóng ra nước ngoài thông qua các hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A).
Vào cuối tháng 10/2025, Công ty thông báo sẽ không trả cổ tức tạm thời và dự báo lợi nhuận cả năm vẫn chưa được xác định, trong khi chờ đợi kết quả của cuộc điều tra độc lập. Trước đó, Nidec dự báo doanh thu 2.6 ngàn tỷ Yên và lợi nhuận ròng 200 tỷ Yên.
M&A là động lực tăng trưởng chính của Nidec, nhưng vào ngày 14/11, ông Kishida cho biết: “Chúng tôi nên hạn chế sử dụng vốn cho các thương vụ mua lại, vì chúng tôi đã tạm ngừng trả cổ tức”.
Vào tháng 6/2025, Nidec thông báo xác định một vấn đề liên quan đến các giao dịch thương mại tại công ty con ở Ý, vốn “ó thể đã dẫn đến việc không thanh toán thuế nhập khẩu. Do đó, công ty sẽ hoãn nộp báo cáo tài chính cho năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2025.
Trong một diễn biến khác, Nidec đã lập ủy ban bên thứ ba để điều tra các nghi ngờ về hành vi kế toán không phù hợp. Nidec tuyên bố đã phát hiện nhiều tài liệu cho thấy công ty và các chi nhánh có thể đã tham gia vào “hành vi kế toán không phù hợp với sự tham gia hoặc biết trước của ban lãnh đạo”, bao gồm cả việc tùy tiện trong việc xác định thời điểm ghi nhận suy giảm giá trị của một số tài sản.
Mặc dù công ty đã nộp báo cáo tài chính vào cuối tháng 9/2025, đơn vị kiểm toán là PwC Nhật Bản đã từ chối đưa ra ý kiến. PwC cho biết họ “không thể thu thập được bằng chứng kiểm toán đầy đủ và thích hợp để làm cơ sở đưa ra ý kiến kiểm toán”, và có khả năng “ảnh hưởng của các sai sót chưa được phát hiện, nếu có, đối với báo cáo tài chính hợp nhất có thể là trọng yếu và có tính lan tỏa”.
Nidec cũng cho biết đã “xác định một yếu kém trọng yếu” trong hệ thống kiểm soát nội bộ của công ty, bao gồm cả việc các giám đốc điều hành và nhân viên đã không báo cáo các hành vi sai phạm.
Vào tháng 10/2025, Japan Exchange Group, đơn vị vận hành Sở Giao dịch Chứng khoán Tokyo, đã xếp Nidec vào diện “chứng khoán trong diện cảnh báo đặc biệt”. Các công ty trong danh sách này sẽ được xem xét lại sau một năm để đánh giá mức độ cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ. Nếu không đạt yêu cầu, họ có thể bị hủy niêm yết.
Nidec cho biết vào ngày 14/11 rằng sẽ đệ trình dự thảo kế hoạch cải thiện kiểm soát nội bộ lên sở giao dịch chứng khoán vào giữa tháng 12/2025 và công bố phiên bản hoàn chỉnh vào cuối tháng 01/2026.
Tuy nhiên, ông Kishida cho biết báo cáo điều tra của ủy ban độc lập “sẽ không được hoàn tất trước cuối năm nay”. Do đó, kế hoạch cải thiện sẽ được nộp mà không cần chờ báo cáo điều tra, và sẽ được sửa đổi sau đó để phản ánh các khuyến nghị của ủy ban.
Quốc An (Theo Asia Nikkei)
