Ông Trump phê duyệt thương vụ US Steel-Nippon Steel, Mỹ sẽ sở hữu “cổ phần vàng”
Tổng thống Donald Trump đã ban hành sắc lệnh hành pháp trong ngày 13/06, chính thức phê duyệt thương vụ sáp nhập giữa US Steel và Nippon Steel của Nhật Bản. Quyết định này được đưa ra sau khi hai công ty ký thỏa thuận an ninh quốc gia với Chính phủ Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump nhận chiếc mũ bảo hiểm màu vàng có tên mình trong chuyến thăm nhà máy US Steel - Irvin Works tại West Mifflin, Pennsylvania vào ngày 30/05/2025, nhằm đánh dấu "quan hệ đối tác" giữa Nippon Steel và US Steel.
|
Theo thỏa thuận, chính phủ Mỹ sẽ nhận được một "cổ phần vàng" (golden share) đặc biệt, cùng với các cam kết từ hai bên về quản trị công ty, duy trì sản xuất trong nước và hoạt động thương mại. Tuy nhiên, hai công ty chưa tiết lộ chi tiết cụ thể về quyền hạn mà Chính phủ Mỹ sẽ có thông qua cổ phần này.
"Tất cả các phê duyệt quy định cần thiết cho quan hệ đối tác hiện đã được hoàn tất, và thỏa thuận dự kiến sẽ được hoàn tất trong thời gian sớm nhất", US Steel và Nippon cho biết trong tuyên bố chung.
Một phần quan trọng của thỏa thuận an ninh quốc gia là cam kết của Nippon về việc đầu tư 11 tỷ USD mới đến năm 2028. Khoản đầu tư này bao gồm chi tiêu ban đầu cho dự án xây dựng từ đầu sẽ hoàn thành sau năm 2028.
Trong ngày 13/06, ông Trump cho biết cổ phần vàng này sẽ trao cho Tổng thống "quyền kiểm soát tuyệt đối", mặc dù không đưa ra chi tiết cụ thể. Trước đó, Thượng nghị sĩ Pennsylvania Dave McCormick giải thích với CNBC rằng cổ phần vàng sẽ cho phép Chính phủ kiểm soát một số ghế quan trọng trong HĐQT.
Trong chiến dịch tranh cử Tổng thống 2024, Trump đã mạnh mẽ phản đối việc bán US Steel cho Nippon. Quan điểm này phù hợp với xu hướng chung của cả Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ trong việc bảo vệ các công ty Mỹ trước sự cạnh tranh từ nước ngoài.
Tuy nhiên, sau khi nhậm chức, ông Trump bắt đầu thay đổi lập trường và ra lệnh xem xét lại toàn bộ thỏa thuận vào tháng 4. Động thái này trái ngược với quyết định của Tổng thống Joe Biden, người đã chặn việc bán US Steel cho Nippon trong những ngày cuối nhiệm kỳ với lý do lo ngại an ninh quốc gia, mặc dù Nhật Bản là đồng minh thân thiết của Mỹ.
Đáng chú ý, ông Trump đã tránh sử dụng các thuật ngữ "mua lại" hay "sáp nhập" khi nhắc đến thỏa thuận này. Trong bài đăng trên Truth Social ngày 23/05, ông mô tả đây là một "quan hệ đối tác". Tại buổi phát biểu với công nhân nhà máy bên ngoài Pittsburgh ngày 30/05, ông Trump khẳng định U.S. Steel sẽ vẫn "được kiểm soát bởi Mỹ".
Trong khi đó, US Steel đã làm rõ trong hồ sơ nộp lên Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch ngày 08/04 rằng công ty sẽ trở thành "công ty con được sở hữu hoàn toàn" của Nippon North America theo điều khoản sáp nhập. Cách diễn đạt của ông Trump về "quan hệ đối tác" đã tạo ra sự nhầm lẫn trong cộng đồng nhà đầu tư và lãnh đạo công đoàn.
Trong cuộc gặp với công nhân US Steel, ông Trump ca ngợi Nippon là một "đối tác tuyệt vời". Chính quyền Trump hiện đang tiến hành đàm phán thương mại với Nhật Bản, trong bối cảnh các nhà đầu tư đang chờ đợi tín hiệu về khả năng Mỹ đạt được thỏa thuận với các đối tác quan trọng để tránh áp thuế quan cao.
Ông Trump đã đưa ra những cam kết cụ thể với người lao động, bao gồm việc Nippon đồng ý duy trì các lò cao của US Steel hoạt động ở công suất tối đa trong ít nhất 10 năm. Tổng thống cũng khẳng định thỏa thuận sẽ không dẫn đến sa thải và hứa "không có việc thuê ngoài". Đặc biệt, công nhân sẽ nhận được khoản thưởng 5,000 USD.
Cùng với việc phê duyệt thương vụ, ông Trump cũng tuyên bố tăng gấp đôi thuế quan nhập khẩu thép lên 50% trong bài phát biểu với công nhân US Steel. Mức thuế quan mới này đã có hiệu lực từ ngày 04/06.
Vũ Hạo (Theo CNBC)
