Thực thi Luật Đất đai: Sai tràn lan
Hầu hết những bức xúc của doanh nghiệp đều xuất phát từ việc Luật Đất đai năm 2003 đã bị áp dụng sai và nhiều cấp, địa phương vẫn theo lối tư duy cũ...
Hầu hết những bức xúc của doanh nghiệp đều xuất phát từ việc Luật Đất đai năm 2003 đã bị áp dụng sai và nhiều cấp, địa phương vẫn theo lối tư duy cũ.
Đó là nhận xét của Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Hùng Võ tại cuộc gặp gỡ doanh nghiệp mới đây.
Khổ vì quy hoạch
Luật Đất đai năm 2003 không quy định nếu đất thuộc quy hoạch thì không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Thế nhưng, trên thực tế việc áp dụng lại… hoàn toàn khác.
Một doanh nghiệp ở thành phố Biên Hòa cho biết họ đã bị từ chối cấp sổ đỏ suốt bảy năm nay với lý do vướng quy hoạch. “Đất chúng tôi đã có sổ vàng, đến năm 1998 thì bị quy hoạch mở đường. Từ đó đến nay đường chẳng thấy làm, xin cấp sổ đỏ thì được Sở Tài nguyên và Môi trường trả lời “đất quy hoạch không cấp giấy”.
Thứ trưởng Đặng Hùng Võ khẳng định: đất có giấy vàng, tức giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời, thì chỉ cần làm thủ tục đổi giấy mới (sổ đỏ); ngoài ra không phải làm bất kỳ thủ tục nào khác.
Ông nói thêm: quy hoạch chỉ được “treo” tối đa ba năm thôi, hết thời hạn đó quy hoạch phải được điều chỉnh hoặc hủy bỏ.
Vì chuyện quy hoạch, Công ty Nước chấm Thanh Nhã (Tp.HCM) cũng mất bốn năm trời để làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng cho lô đất của mình, đến nay kết quả vẫn còn treo. Hồ sơ xin chuyển đổi thoạt đầu bị phòng Quản lý đô thị huyện Bình Chánh bác với lý do đất thuộc dự án thủy lợi Hóc Môn - Bắc Bình Chánh. Công ty hỏi chủ đầu tư thì được nơi đây xác nhận vị trí lô đất không nằm trong quy hoạch dự án. Tuy nhiên, phòng quản lý đô thị Bình Chánh vẫn không chịu vì cho rằng đất thuộc quy hoạch dự án. Đến năm 2004, sau khi chia tách quận mới, phòng quản lý đô thị Bình Tân tiếp tục “treo” hồ sơ nhưng với lý do khác: đất chưa có kế hoạch sử dụng (!). Mới đây, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố lại trả lời: vị trí lô đất thuộc khu quy hoạch dự án chung cư hương lộ 4 và hiện đang được tổ chức “lấy ý tưởng”(!).
Thứ trưởng Đặng Hùng Võ khẳng định: “Tôi có thể nói thẳng là không được trả lời với người dân rằng không giải quyết vì đất chưa quy hoạch. Kể cả có quy hoạch chung rồi mà chưa thực hiện thì vẫn có cách giải quyết mềm dẻo nhằm đảm bảo sản xuất, kinh doanh cho doanh nghiệp. Chẳng hạn, vẫn cho công ty được chuyển mục đích sử dụng nhưng với điều kiện đầu tư trên đất ở mức độ nhất định…”.
Liên quan đến quy hoạch, câu chuyện của Công ty Vinatrans (Tp.HCM) mới thật lạ đời. Nguyên công ty có thuê của Nhà nước một khu đất từ năm 1996. Đến đầu năm 2003, Sở Tài nguyên và Môi trường bỗng ra văn bản thông báo công ty không được tiếp tục thuê và sử dụng nữa do khu đất nằm trong dự kiến xây cầu Phú Mỹ. Bảy tháng sau, cũng sở này lại có một công văn hỏa tốc yêu cầu Vinatrans bàn giao lại khu đất với lý do đất bỏ hoang (?).
Thứ trưởng Đặng Hùng Võ cho biết sẽ làm việc với Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM để làm rõ vì sao có hai văn bản bất thường như vậy.
Hiểu sai, cách làm cũ
Có những việc tưởng chừng rất giản đơn nhưng doanh nghiệp vẫn bị làm khó.
Một công ty ở Bình Dương cho biết doanh nghiệp của họ ban đầu thuộc loại hình trách nhiệm hữu hạn, sau đó chuyển thành công ty cổ phần. Tuy nhiên, khi làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất cho công ty mới thì bị từ chối với lý do người đứng tên tài sản, tức công ty trách nhiệm hữu hạn, đã không còn tư cách pháp nhân.
Ông Đặng Hùng Võ nói ngay: “Giải thích của Sở Tài nguyên và Môi trường như thế là sai. Nếu việc chuyển đổi công ty là đúng pháp luật thì thủ tục chuyển tên người sử dụng đất rất đơn giản, chỉ cần một tiếng là xong”.
Đại diện Công ty Việt Thanh tại Đồng Nai kể, công ty có mua một lô đất trên 4.000 mét vuông và đã được cấp sổ đỏ với thời hạn sử dụng là 50 năm. Đột nhiên, UBND tỉnh và Sở Tài nguyên và Môi trường yêu cầu công ty làm hợp đồng thuê đất với thời hạn thuê bốn năm và phải nộp tiền thuê đất!
Thứ trưởng Võ thật sự bị bất ngờ “Tôi không tin là anh Ba Hưng (Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Đồng Nai) lại làm như vậy, bởi vì đó là cách làm cũ. Theo Luật Đất đai năm 2003, nếu doanh nghiệp đã nhận chuyển nhượng đất thì đâu còn phải làm thủ tục thuê lại của Nhà nước nữa”.
Bị làm lơ
Doanh nghiệp tư nhân Hiệp Thành ở Ba Tri, Bến Tre, cho biết họ được Nhà nước cho thuê 475 mét vuông đất với thời hạn 15 năm thì đã mất hết chín năm bị một người bán quán ngang nhiên chiếm dụng. “Tỉnh đã có ý kiến phải giao đất lại cho chúng tôi sử dụng, tuy nhiên chẳng có ai thực hiện cả. Huyện không chịu cưỡng chế, tỉnh cũng chẳng chỉ đạo. Doanh nghiệp phải làm sao?”.
Trường hợp Công ty cổ phần Lê Vũ (Tp.HCM) cũng bức xúc không kém. Năm 2002, công ty được các cơ quan chức năng cho phép lập một dự án khu nhà vườn tại phường 15, Tân Bình. Khi quy hoạch chi tiết đang trình duyệt thì một công ty khác ngang nhiên nhảy vào mua bán đất trên khu vực của dự án, dẫn đến việc UBND thành phố ra lệnh phá bỏ 300 căn nhà xây dựng trái phép. Tuy nhiên, sau việc xử lý nói trên thì dự án của Công ty Lê Vũ cũng bị bỏ rơi. “Chúng tôi đã gặp các vị lãnh đạo cao nhất của thành phố, và các vị này đã chỉ đạo phải giải quyết trường hợp này để dự án được nhanh chóng triển khai. Nhưng sau đó, tất cả đều rơi vào im lặng, không nơi nào giải quyết”.
Một trường hợp tương tự là Công ty Thái Dương. Doanh nghiệp này xin chuyển mục đích sử dụng một khu đất tại quận 2, Tp.HCM, để xây dựng khu dân cư. Việc chuyển mục đích là phù hợp quy hoạch và đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường trả lời là đúng pháp luật. Thế nhưng, cả năm nay hồ sơ xin phép vẫn nằm bất động tại Sở Tài nguyên và Môi trường mà không một lời giải thích rõ ràng.
Đồng cảm với những vụ việc bức xúc nói trên, Thứ trưởng Đặng Hùng Võ cho biết sẽ kiến nghị Thủ tướng sớm ban hành một chỉ thị để chấn chỉnh ngay những trường hợp áp dụng không đúng pháp luật về đất đai.
TBKTSG
