Tương lai nào cho ngành mía đường?
Ông Lê Văn Tam, Chủ tịch Hiệp hội Mía đường Việt Nam, vừa có cuộc trao đổi với chúng tôi xung quanh những khó khăn và định hướng phát triển của ngành mía đường...
Ông Lê Văn Tam, Chủ tịch Hiệp hội Mía đường Việt Nam, vừa có cuộc trao đổi với chúng tôi xung quanh những khó khăn và định hướng phát triển của ngành mía đường.
Trước hết, ông có thể cho một vài đánh giá về sức cạnh tranh của ngành đường nước ta hiện nay ra sao?
Hiệp hội Mía đường cho rằng sức cạnh tranh của ngành đường nước ta hiện còn rất thấp so với nhiều nước trong khu vực và thế giới. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
Mặc dù có đầu tư lớn nhưng ngành đường đã gặp rất nhiều khó khăn trong việc phát triển một ngành công nghiệp đường có khả năng cạnh tranh. Sự biến động về giá đường trên thị trường thế giới, mức bảo hộ cao thông qua thuế đã được duy trì để bảo vệ ngành công nghiệp này. Nhưng ngành đã không phát huy được tiềm năng dự tính vào thời điểm xây dựng nhà máy...
Tuy có rất nhiều nhà máy đường (năm 2003 là 43 nhà máy, hiện nay là 37 nhà máy đang hoạt động) nhưng chỉ rất ít nhà máy có tầm cỡ đáng kể có đủ năng lực cạnh tranh trong điều kiện mới. 37 nhà máy hiện tại có công suất thiết kế 75.850 tấn, trong đó 6 nhà máy nước ngoài có công suất 27.000 tấn mía/ngày, 31 nhà máy có vốn đầu tư trong nước có công suất thiết kế ban đầu 48.850 tấn mía/ngày, bình quân chỉ 1575 tấn mía ngày/nhà máy.
Một số nhà máy nhỏ công suất 500-900 tấn mía/ngày, năng suất thiết bị và lao động thấp và chất lượng sản phẩm kém, giá thành cao.
Vùng nguyên liệu mía quy mô nhỏ bé,phân tán, chưa được đầu tư tương xứng với yêu cầu sản xuất công nghiệp... Diện tích trồng mía bình quân cho một hộ nông dân quá thấp, chỉ đạt 30-40T mía/năm., năng suất, chất lượng mía thấp.
Xét về cả năng suất nông nghiệp và công nghiệp chế biến, chúng ta còn thua quá nhiều so với các nước trong khu vực. Năng suất mía bình quân cả nước mới đạt 50 T/ha/năm, hàm lượng đường quá thấp, đưới 10 chữ đường (CCS). Nơi mía cho năng suất cao như ĐBSCL thì chữ đường chỉ 7-8 CCS..
Hiệp hội đã có những nỗ lực nào để giúp hội viên vượt qua những khó khăn trên, thưa ông ?
Niên vụ vừa qua diễn ra trong bối cảnh giá đường thế giới tăng đột biến, cao nhất kể từ 1997. Nhưng trong nước, sản xuất đường lại giảm sút rõ rệt. Trước tình hình trên để giúp các nhà máy ổn định, từ cuối vụ 3004-2005 tiếp đến đầu vụ 2005-2006, Hiệp hội đã đề nghị cho các nhà máy được nhập đường thô về luyện song song với vụ ép mía để có thêm nguồn đường kính trắng phục vụ trong nước, tận dụng năng lực của các nhà máy đang thiếu nguyên liệu mía.
Trong việc tiêu thụ, các thành viên đã có sự phối hợp chặt chẽ, bám sát diễn biến tiêu thụ, biến động giá để điều tiết bán ra, góp phần ổn định giá mặt hàng đường, không để xảy ra thiếu đường.
Từ tháng 6/2006, do tình hình đường nhập lậu tràn lan, Hiệp hội đã tổ chức Hội nghị tại Quảng Ngãi ngày 1/7 để bàn biện pháp tiêu thụ và chống buôn lậu đường.
Tình hình buôn lậu đường tác động lớn đến hoạt động của ngành mía đường trong nước. Trong vòng một tháng, từ 20/5 đến 20/6 các nhà máy chỉ tiêu thụ được 25.000 tấn, từ 20/6 đến 20/7 chỉ tiêu thụ được 16.000 tấn. Theo điều tra của Công ty CP đường Quảng Ngãi thì giữa tháng 7 ở Đông Hà, Quảng Trị đường Thái Lan chiếm tới 100% thị phần, ở Huế là 70-80%.
Còn ở biên giới Tây
Vì sao đường nhập lậu tràn lan, theo Hiệp hội cách phòng chống hay nhất là gì. Liệu việc nhập lậu đường có ảnh hưởng tới diện tích trồng mía, ảnh hưởng thu nhập của bà con nông dân?
Hiệp hội nhận định việc đường nhập lậu tràn ngập, một phần là do công tác chống buôn lậu khó khăn, phức tạp. Nhưng Hiệp hội cũng nghiêm túc nhận định là do chủ quan bởi một số công ty, nhà máy đường ở ĐBSCL và miền Trung, Tây Nguyên đua nhau mua, kích giá mía lên cao, làm tác nhân khiến đường nhập lậu ngày càng nhiều.
Giá đường Thái Lan ở
Cách chống đường nhập lậu hay nhất là chúng ta phải ra sức hạ giá thành sản phẩm. Bằng cách thay đổi giống mía năng suất, chữ đường cao, đồng thời các công ty phải làm ra nhiều sản phẩm từ mật rỉ đường, bã mía đó là cồn, phân bón...
Trên thế giới hiện nay đang nổi lên nỗi lo về nguồn nhiên liệu. Nguồn xăng dầu ngày càng cạn kiệt và đắt đỏ. Các nhà đầu tư nước ngoài mới đây đã nhờ thông tin để ký hợp đồng mua 200-300 triệu lít cồn/năm để làm xăng sinh học, họ còn muốn đầu tư trồng mía chế biến cồn để làm năng lượng.
TBKTVN
