Xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc sang Mỹ giảm 80% trong tháng 5
Xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc sang Mỹ giảm mạnh 80% so với cùng kỳ năm trước, trong khi lô hàng gửi đến Nhật Bản giảm 54%. Đây là dấu hiệu mới nhất cho thấy các biện pháp kiểm soát thương mại của Bắc Kinh đang gây xáo trộn chuỗi cung ứng toàn cầu.
Dữ liệu tháng 5 được tính bằng USD và do Tổng cục Hải quan Trung Quốc công bố hôm thứ Sáu (20/06), phản ánh tình hình xuất khẩu bảy loại đất hiếm bị kiểm soát cùng một số loại khác đến các quốc gia và khu vực chính.
Mức giảm 80% trong tháng 5 diễn ra ngay sau khi lô hàng sang Mỹ vẫn tăng trưởng trong tháng 4. Nhìn chung, xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc cũng giảm 48% so với cùng kỳ năm trước.
Nguyên nhân chính đến từ việc Bắc Kinh áp dụng hạn chế xuất khẩu đối với bảy loại đất hiếm vào tháng 4, bao gồm dysprosium và terbium. Đây được xem là động thái đáp trả các mức thuế cao mà chính quyền Trump đã áp đặt.
Ngành công nghiệp Mỹ và Nhật Bản chịu tác động nặng
Xuất khẩu nam châm đất hiếm sang Mỹ - có ứng dụng cả dân sự và quân sự - giảm 93%, theo báo cáo của nhà cung cấp dữ liệu Trung Quốc FerroAllayNet. Tổng lô hàng nam châm giảm 74%.
Trong tháng 5, Mỹ và Trung Quốc tại các cuộc đàm phán cấp bộ trưởng ở Thụy Sĩ đã đồng ý cắt giảm thuế quan và dỡ bỏ hoặc tạm ngừng các hạn chế thương mại phi thuế quan. Tuy nhiên, sau thỏa thuận này, chính quyền Trump cáo buộc Trung Quốc vi phạm cam kết vì chậm trễ xuất khẩu đất hiếm.
Mức giảm 54% xuất khẩu sang Nhật Bản tiếp tục xu hướng giảm từ tháng 4. Các công ty Nhật Bản đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng, điển hình như Suzuki Motor phải dừng sản xuất mẫu xe compact Swift vì khó khăn trong việc mua các linh kiện sản xuất từ đất hiếm.
Trung Quốc chiếm khoảng 70% sản lượng đất hiếm toàn cầu. Các kim loại này rất cần thiết cho xe điện và nhiều công nghệ khác. Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản tại Trung Quốc đã kêu gọi Bắc Kinh đảm bảo xem xét công bằng và kịp thời các đơn xuất khẩu đất hiếm.
Một số quốc gia có thể đóng vai trò trung chuyển
Lô hàng bảy vật liệu bị hạn chế sang Thái Lan và Hàn Quốc tăng trong tháng 5, tiếp tục xu hướng tăng từ tháng 4. Một số quốc gia có thể đang hoạt động như trung tâm trung chuyển cho các nước khác.
Các nhà đàm phán Mỹ và Trung Quốc đã quyết định tại London trong tháng này thành lập khung thực hiện thỏa thuận đạt được ở Thụy Sĩ. Bắc Kinh dự kiến sẽ nới lỏng các hạn chế xuất khẩu đất hiếm, và Washington có khả năng sẽ làm tương tự với các biện pháp kiểm soát xuất khẩu bán dẫn.
Chi tiết thỏa thuận London, sẽ có hiệu lực khi được Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phê duyệt, vẫn chưa được tiết lộ.
Phía Bắc Kinh khẳng định mình đang cấp giấy phép xuất khẩu dựa trên các thủ tục đã thiết lập. Trung Quốc đã "phê duyệt một số lượng nhất định các đơn xin tuân thủ khi có căn cứ", Hà Á Đông - phát ngôn viên Bộ Thương mại cho biết. "Chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường việc phê duyệt các đơn xin tuân thủ”.
Xuất khẩu sang Mỹ của đồ điện tử tiêu dùng và các hàng hóa khác mà Mỹ phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc cũng tiếp tục giảm trong tháng 5. Điện thoại thông minh giảm 76% so với cùng kỳ năm trước, pháo hoa giảm 75% và bàn ủi quần áo giảm 56%, tất cả đều nhanh hơn so với tháng 4.
Tổng xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ trong tháng 5 giảm 35% so với cùng kỳ năm trước, nhiều hơn mức giảm 21% của tháng 4.
Vũ Hạo (Theo Nikkei Asia)
