Kinh tế Lifestyle sẽ đưa TP.HCM lên nấc thang tăng trưởng mới?
Thời ‘ăn no, mặc ấm’ đã lùi xa khi kinh tế Việt Nam phát triển nhanh. Người tiêu dùng nay chuyển sang ưu tiên ‘ăn ngon, mặc đẹp, sống chất’, cho thấy kinh tế phong cách sống (Lifestyle Economy) đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ.
Ngày 05/12, Hội thảo ‘Kinh tế Lifestyle – Động lực tăng trưởng mới của TP.HCM’ được tổ chức nhằm làm rõ khái niệm và tiềm năng của nền kinh tế Lifestyle tại Việt Nam, đồng thời thảo luận các giải pháp để lĩnh vực này tiếp tục tạo ra động lực tăng trưởng mới cho TP.HCM.
Phong cách sống “tiến hóa” cùng sự phát triển kinh tế
Theo ông Lê Trí Thông- Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân Trẻ TP.HCM kiêm Tổng Giám đốc PNJ, phong cách sống (lifestyle) tại Việt Nam thực ra đã hình thành từ nhiều thập kỷ trước và liên tục “tiến hóa” theo điều kiện sống của từng thời kỳ.
Ông Lê Trí Thông- Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân Trẻ TP.HCM kiêm Tổng Giám đốc PNJ trình bày tham luận tiềm năng tăng trưởng của kinh tế phong cách sống tại Việt Nam
|
“Để đánh giá kinh tế lifestyle đang ở nấc thang nào, cần nhìn vào mức độ gặp nhau giữa cung và cầu, bởi chính điểm giao thoa này phản ánh trình độ phát triển và những cơ hội mới của thị trường”, ông Thông giải thích.
Nhìn ở góc độ “thiên thời – địa lợi – nhân hòa”, ông cho rằng nền kinh tế đang bước vào thời điểm chuyển giao thế hệ quan trọng. Nhóm trung lưu tăng nhanh, lớp khách hàng trẻ ngày càng đông đảo và sở hữu hành vi tiêu dùng rất khác so với thế hệ trước.
Ông nêu ví dụ: thế hệ 7x từng trải qua giai đoạn thiếu thốn, nên nhu cầu ưu tiên tiết kiệm; trong khi đó, người trẻ lớn lên trong nền kinh tế đã mở cửa và ghi nhận đà tăng trưởng mạnh mẽ. Vì vậy, hành vi tiêu dùng hiện nay dịch chuyển mạnh sang giá trị vô hình thay vì chỉ chú trọng tính năng. Giới trẻ sẵn sàng chi tiền cho trải nghiệm và phong cách sống.
Xu hướng này, theo ông Thông, không chỉ diễn ra ở Việt Nam mà còn phổ biến trên toàn cầu. Khi thế giới bước vào giai đoạn hòa bình và ổn định kéo dài, con người có xu hướng tìm kiếm thêm các giá trị mới trong cuộc sống. Cùng với sự bùng nổ của mạng xã hội, mỗi người trẻ đều có “sân khấu” riêng để thể hiện bản thân; và chính những không gian đó đã thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng gắn với lifestyle.
Nếu như trước đây, cơ hội thể hiện chỉ xuất hiện trong các dịp tiệc tùng, thì nay chỉ cần bước vào thang máy buổi sáng, người trẻ đã có thể chụp một tấm selfie; tối về lại có không gian online để giao tiếp với xã hội. Cách thể hiện lifestyle đa dạng này dẫn tới nhu cầu tiêu dùng phong phú hơn.
Ông Thông nhận định: sự “tiến hóa” trong nhu cầu xuất phát từ nền kinh tế phát triển, thu nhập tăng lên và tâm lý chi tiêu tự tin hơn. Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên vươn mình với câu chuyện tăng trưởng hai chữ số và sự hội tụ của “thiên thời – địa lợi – nhân hòa” tạo nên nền tảng chín muồi cho nhu cầu các sản phẩm phức tạp hơn, giàu tính giá trị vô hình hơn.
Chỉ cần nhìn sự thay đổi từ việc đi ăn dimsum ở Chợ Lớn cách đây hơn một thập kỷ sang trải nghiệm tại Dim Tu Tac, Haidilao hiện nay – nơi khách đến không chỉ vì món ăn mà còn vì “múa mì”, vì chất lượng dịch vụ và không gian – đã thấy rõ sự nâng cấp kỳ vọng trải nghiệm của người tiêu dùng.
Về dài hạn, từ nay đến 2035, hơn một nửa dân số Việt Nam sẽ thuộc tầng lớp trung lưu. Điều này cho thấy sức mua ngày càng vững chắc, là bệ phóng cho kinh tế lifestyle phát triển.
Doanh nghiệp “tiến hóa”: Từ công năng sang giá trị cảm xúc
Không chỉ phía cầu trưởng thành, phía cung – tức doanh nghiệp cũng đang tiến hóa tương ứng.
Ông Thông dẫn chứng trường hợp OMO. Trước đây thông điệp xoay quanh tính năng giặt tẩy như “sạch thơm như mới”, “đánh bay vết bẩn”; còn nay chuyển sang các giá trị xanh như trồng cây, làm điều hay. Điều này cho thấy doanh nghiệp không chỉ cạnh tranh về công năng mà còn về cảm xúc, câu chuyện và trải nghiệm. Từ quảng cáo truyền thống, các thương hiệu nay tập trung xây dựng sự gắn kết với khách hàng qua những hoạt động đời sống giàu tính tương tác.
Một ví dụ tiêu biểu cho sự thành công của kinh tế lifestyle là Techcombank. Năm ngoái, ngân hàng này phối hợp với concert “Anh trai vượt ngàn chông gai”, mang màu sắc nghệ thuật và hướng đến giới trẻ. Điều từng được xem là khó hình dung bởi ngân hàng thường gắn với hình ảnh “kín cổng cao tường” với dịch vụ cao cấp, chỉ dành cho người giàu nhưng nay lại trở thành minh chứng cho sự hội tụ giữa công nghệ biểu diễn, KOLs, nghệ sĩ, phong cách sống và dịch vụ tài chính. Đó là một dạng “tiến hóa phía cung”.
Cùng với sự chuyển mình đó là sự lớn mạnh của lực lượng sáng tạo trong nước. Nếu trước đây doanh nghiệp phải sang Thái Lan để làm TVC, thì ngày nay Việt Nam có đủ năng lực sáng tạo, thiết kế, R&D, tổ chức sự kiện, chuyển đổi số… để sản xuất các sản phẩm phức tạp.
Ông Thông cũng nhắc đến câu chuyện socola Việt Nam: từ chỗ không trồng cacao, không có ngành socola, nay đã xuất khẩu và kể được “câu chuyện socola ở xứ sở nhiệt đới” với thị trường quốc tế, chứng minh cả năng lực sản xuất lẫn marketing quốc tế của người Việt.
Sự trưởng thành đồng thời từ cả phía cung lẫn cầu cho thấy “thiên thời – địa lợi – nhân hòa” trong nền kinh tế lifestyle đều đang ở thời điểm vàng để Việt Nam tiến lên những nấc thang cao hơn, không chỉ trong nước mà còn hướng ra quốc tế.
“Sáng tạo giá trị” là động lực mới để TP.HCM bứt phá
Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân Trẻ TP.HCM kiêm Tổng Giám đốc PNJ Lê Trí Thông nhấn mạnh "Sáng tạo giá trị" là động lực tăng trưởng mới của kinh tế phong cách sống, TPHCM muốn giữ vững vị trí đầu tàu phải đi vào kinh tế lifestyle
|
Ở góc độ mô hình giá trị gia tăng, ông Thông cho rằng TP.HCM phải chuyển mình để duy trì vai trò đầu tàu kinh tế.
Ba mươi năm trước, lợi thế của TP.HCM là sản xuất, nhưng 15 năm gần đây lợi thế này đã dịch chuyển sang các tỉnh lân cận. Vì vậy, thành phố cần tiến lên phía “thượng nguồn giá trị” - đó là R&D, thiết kế, marketing, phân phối, hậu mãi… để tạo thêm giá trị gia tăng. Khi trung tâm sáng tạo đặt tại TP.HCM, đội ngũ thiết kế, marketing, sản xuất nội dung ở đây hoàn toàn có thể nâng tầm các sản phẩm may mặc công nghiệp thành sản phẩm ứng dụng giá trị cao, từ đó giúp TP.HCM tiếp tục dẫn dắt kinh tế không phải bằng mở rộng sản xuất mà bằng tri thức và sáng tạo.
Kinh tế lifestyle gắn chặt với con người, nên giá trị vô hình phụ thuộc vào sự tưởng tượng, cảm nhận và trải nghiệm. Vì vậy, năng lực của những người làm thiết kế, truyền thông, tổ chức sự kiện, du lịch, y tế, chăm sóc sức khỏe… sẽ quyết định sự phát triển của lĩnh vực này và TP.HCM hoàn toàn có lợi thế lớn về nguồn nhân lực chất lượng cao trong các ngành này.
Ông Thông nhấn mạnh rằng không một doanh nghiệp nào có thể sở hữu đầy đủ tất cả các năng lực. Do đó, trong kinh tế lifestyle, “hệ sinh thái” là yếu tố then chốt. Khi doanh nghiệp liên kết trong cùng hệ sinh thái, chi phí thu hút và duy trì khách hàng được chia sẻ cho nhiều sản phẩm, từ đó tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.
Hàn Quốc là ví dụ điển hình với sự cộng hưởng giữa phim ảnh, âm nhạc, du lịch, làm đẹp, thời trang, điện tử. Singapore nổi bật với y tế – giáo dục – tài chính cao cấp; còn Thái Lan với nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe.
Kết lại, ông Thông nhấn mạnh yếu tố quan trọng nhất để phát triển kinh tế lifestyle là “tính mở” và “khai phóng” tư duy. Chỉ khi dám mở tư tưởng và lựa chọn những chiến lược mũi nhọn phù hợp, lĩnh vực này mới có thể phát triển mạnh và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế.
Khang Di
