Tăng ngân sách cho nông nghiệp, nông thôn
Theo ông Nguyễn Đức Kiên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Ngân sách của Quốc hội, tổng đầu tư từ ngân sách Nhà nước cho nông nghiệp và nông thôn những năm qua chỉ đạt khoảng 15-17%...
Theo ông Nguyễn Đức Kiên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Ngân sách của Quốc hội, tổng đầu tư từ ngân sách Nhà nước cho nông nghiệp và nông thôn những năm qua chỉ đạt khoảng 15-17%.
Thưa ông, trong những kết quả giám sát tình hình phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn 5 năm vừa qua, những hạn chế, yếu kém được phân tích là rất rõ. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá đâu là khâu cần đột phá nhất để chấn chỉnh được những hạn chế, yếu kém đó?
Có thể thấy, tăng trưởng GDP toàn ngành nói chung là thấp, trung bình chỉ 5,4%/năm, việc chuyển dịch cơ cấu cũng chậm so với yêu cầu, mỗi năm chỉ giảm trung bình 1% tỷ trọng GDP của nông, lâm, ngư nghiệp trong nền kinh tế. Việc năng suất, chất lượng nông sản phẩm vẫn chưa cao, trong khi giá trị sản xuất lại chiếm hơn 70% trong cơ cấu kinh tế đã làm chậm đi sự phát triển chung.
Nhìn chung, để đảm bảo sự phát triển nhanh, bền vững của nông nghiệp, kinh tế nông thôn cần thực hiện đồng bộ nhiều lĩnh vực. Trước hết là vấn đề phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, các chính sách khoa học, công nghệ, bảo đảm giống cây trồng và vật nuôi. Tiếp đến là đổi mới cơ chế hỗ trợ vốn, tín dụng Nhà nước, tập trung cho những ngành nghề tạo nhiều việc làm, có thị trường lớn cho nông sản.
Nhưng có nhiều ý kiến cho rằng việc thay đổi đồng bộ sẽ khó khi sự ưu tiên đầu tư của Nhà nước chưa tương xứng với nhu cầu?
Những ý kiến đó căn cứ vào tổng kết là tổng đầu tư từ ngân sách Nhà nước cho phát triển hạ tầng nông nghiệp và nông thôn trong những năm qua chỉ đạt khoảng 15-17%.
Vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước cho đầu tư hạ tầng nông nghiệp và nông thôn còn nhỏ như vậy mà đã chiếm 57% tổng vốn đầu tư toàn xã hội cho khu vực này. Điều đó thể hiện đầu tư xã hội cho nông nghiệp và nông thôn còn quá thấp.
Nhưng đáng nói hơn, hiệu suất đầu tư cũng bị kéo thấp hơn khi chất lượng và tính ổn định của quy hoạch, kế hoạch đầu tư phát triển hạ tầng cơ sở nông thôn còn nhiều yếu kém.
Cơ cấu đầu tư còn chưa hợp lý, phân bổ vốn trong các chương trình, mục tiêu còn dàn đều, bình quân,v.v... Trong khi đó, ta cũng chưa có nhiều cơ chế, chính sách hữu hiệu nhằm khuyến khích, thu hút các nguồn vốn ngoài ngân sách cho đầu tư hạ tầng nông nghiệp. Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào khu vực này chỉ chiếm 7,3% tổng vốn đầu tư FDI cả nước.
Nói như vậy để thấy rằng dù điều kiện như thế nào, thì việc thay đổi đồng bộ trong các lĩnh vực, hoặc trong 1 lĩnh vực là đều cần thiết như nhau. Nhưng dù sao, tôi tán thành với ý kiến cho rằng giải pháp thứ sáu về tăng cường đầu tư ngân sách Nhà nước trong 5 năm tới cần phải được thực hiện một cách quyết liệt hơn.
Trong bối cảnh giá cả thị trường, điều kiện thiên nhiên, bão lũ đang diễn biến theo hướng nhiều bất lợi cho nông dân, các chính sách hỗ trợ của Nhà nước được quan tâm đặc biệt. Ông đánh giá sao về giải pháp này?
Thời gian qua, tăng trưởng tín dụng, hỗ trợ vốn của Nhà nước phục vụ nông nghiệp, nông thôn đã có tốc độ khá nhanh. Tuy nhiên, theo đánh giá chung là mới chỉ đáp ứng khoảng 40% nhu cầu vay vốn của các tổ chức kinh tế, hộ gia đình.
Tỷ lệ hộ nông dân được vay vốn khoảng 70%, lại gặp nhiều vướng mắc trong việc thực hiện các quy định về thế chấp, thu hồi nợ. Giải pháp hỗ trợ thời gian tới phải khắc phục được sự phân tán của các kênh tín dụng và quá nhiều đầu mối cho vay ưu đãi với các mức lãi suất còn khác nhau hiện nay.
Theo đó, đối với doanh nghiệp, hộ nông dân cần có chính sách hấp dẫn hơn, ưu đãi hơn, đặc biệt là huy động nguồn vốn trung và dài hạn. Các vướng mắc cần được giải quyết theo hướng khẩn trương triển khai thực hiện việc đăng ký giao dịch bảo đảm theo các quy định hiện hành, điều chỉnh danh mục những ngành nghề, lĩnh vực được hưởng cơ chế, chính sách ưu đãi đầu tư phát triển.
Về thị trường, Nhà nước cũng cần có sự soát xét nhằm đơn giản hơn về thủ tục và tạo điều kiện dễ dàng hơn để các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ, đồng thời, điều chỉnh nội dung hoạt động của Quỹ bảo hiểm xuất khẩu ngành hàng, chuyển trọng tâm hoạt động sang nhiệm vụ hỗ trợ phát triển thị trường xuất khẩu.
Điểm lại các kiến nghị, có thể thấy các giải pháp tập trung dồn vào “vai” Nhà nước, ông có cho rằng như vậy chưa đồng bộ?
Nông nghiệp và kinh tế nông thôn là lĩnh vực kinh tế quan trọng, đồng thời có ảnh hưởng quyết định tới đại bộ phận đời sống người dân, trong khi bản thân ngành này còn nhiều khó khăn nên vai trò Nhà nước là tất yếu.
Dĩ nhiên, Nhà nước cũng hết sức quan tâm đến các chính sách định hướng để doanh nghiệp, hộ gia đình nông dân có thể tự tìm ra những phương thức sản xuất, kinh doanh mới, có tính cạnh tranh cao như kinh tế trang trại, canh tác mới và có kiến thức thị trường hơn.
TBKTVN
