"Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam là đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn"
Việt Nam cần một Trung tâm tài chính quốc tế không phải để “bắt kịp” thế giới, mà để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng mới của chính mình. Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định đây là lựa chọn chiến lược, xuất phát từ thực tiễn phát triển và bối cảnh tái cấu trúc dòng vốn toàn cầu.
Sáng 21/12, tại Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị công bố thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Sự kiện diễn ra trong bối cảnh Việt Nam chuẩn bị bước vào giai đoạn phát triển mới, với yêu cầu tăng trưởng cao hơn và chất lượng tăng trưởng khắt khe hơn.
“Đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đánh dấu bước ngoặt trong tiến trình hội nhập và phát triển đất nước sau 40 năm đổi mới”, người đứng đầu Chính phủ mở đầu bài phát biểu.
Theo Thủ tướng, việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế là kết quả của quá trình chuẩn bị công phu, hiện thực hóa chủ trương của Trung ương, chỉ đạo của Tổng Bí thư và các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ. Chỉ trong thời gian ngắn, 8 nghị định đã được ban hành đồng thời để Trung tâm có thể đi vào hoạt động ngay trong tháng 12/2025.
“Không cầu toàn, không nóng vội, không bỏ lỡ cơ hội”, tinh thần này được nhấn mạnh như cách tiếp cận xuyên suốt trong quá trình hoàn thiện thể chế.
Bối cảnh quốc tế là yếu tố đầu tiên được Thủ tướng phân tích. Thế giới đang biến động nhanh, xung đột gia tăng, chuỗi cung ứng đứt gãy, nhiều nền kinh tế lớn đối mặt với tăng trưởng chậm. Trong dòng chảy đó, Việt Nam vẫn duy trì ổn định chính trị - xã hội và tăng trưởng kinh tế.
“Sự ổn định, trong đó có nền tảng kinh tế vĩ mô và triển vọng phát triển của Việt Nam chính là ‘chiếc mỏ neo’ an toàn nhất, là ‘tài sản được định giá cao nhất’ mà các nhà đầu tư tài chính toàn cầu luôn tìm kiếm”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Khi trọng tâm kinh tế thế giới đang dịch chuyển mạnh về châu Á - Thái Bình Dương, Việt Nam với vị trí địa kinh tế thuận lợi được nhìn nhận có thể trở thành điểm hội tụ tự nhiên của dòng vốn, hàng hóa và công nghệ toàn cầu, nếu biết tận dụng đúng thời cơ.
Yêu cầu thứ hai đến từ chính nội tại nền kinh tế. Theo Thủ tướng, mục tiêu tăng trưởng hai chữ số từ năm 2026 trở đi không thể dựa vào các động lực truyền thống. Những ngành thâm dụng lao động, tài nguyên đã đi đến giới hạn.
“Chúng ta phải dựa vào các động lực tăng trưởng mới, đặc biệt là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh”, ông nói.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu sáng 21/12 - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
|
Trong bối cảnh đó, Trung tâm tài chính quốc tế không chỉ là nơi thu hút vốn. Vai trò cốt lõi là hình thành huyết mạch cho các động lực mới, đưa các dịch vụ tài chính cao cấp, cơ chế quản trị hiện đại và mô hình chính sách mới vào nền kinh tế.
Yếu tố thời điểm tiếp tục được nhấn mạnh. Việt Nam đang đứng trước cơ hội hiếm có khi quy mô thị trường tài chính còn dư địa lớn, trong khi dòng vốn toàn cầu có xu hướng tái cấu trúc. “Chúng ta không thể bỏ lỡ cơ hội này”, Thủ tướng nói, đồng thời khẳng định việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế là “mệnh lệnh từ thực tiễn”, không phải quyết định mang tính chủ quan.
Từ nhận thức đó, Chính phủ lựa chọn cách tiếp cận thể chế đi trước. Quan điểm xuyên suốt được tóm gọn trong “5 thông”: thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh, cách làm thông dụng, hợp tác thông hiểu. “Đã nói là làm, đã cam kết là phải thực hiện”, Thủ tướng nhấn mạnh khi nhắc đến việc ban hành 8 nghị định trong thời gian kỷ lục.
Khung pháp lý mới hướng tới giải quyết những điểm nghẽn lớn nhất của thị trường tài chính, gồm tự do hóa dòng vốn trong phạm vi kiểm soát, cơ chế thử nghiệm cho công nghệ mới, ưu đãi thuế vượt trội, chính sách visa đặc biệt cho nhân lực chất lượng cao và cơ chế lưu chuyển hàng hóa linh hoạt.
Về mô hình phát triển, Việt Nam không đi theo lối mòn. Thủ tướng cho biết nếu chỉ sao chép các trung tâm đi trước, Việt Nam sẽ mãi là người đến sau. Vì vậy, mô hình “một trung tâm, hai điểm đến” được lựa chọn, với triết lý “trung tâm tài chính thông minh, số và xanh”.
TPHCM được định vị là đầu mối tài chính quy mô lớn, tập trung vào thị trường chứng khoán, trái phiếu, ngân hàng, quản lý quỹ và dịch vụ niêm yết. Đây sẽ là động lực dẫn dắt, kết nối trực tiếp với các dòng vốn toàn cầu.
Đà Nẵng được định vị là trung tâm tài chính chuyên biệt, tập trung vào fintech, quản lý gia sản và tài chính xanh. “Đây sẽ là phòng thí nghiệm cho các mô hình tài chính tương lai”, Thủ tướng cho hay. Cách tiếp cận này nhằm phục vụ trực tiếp cho phát triển nhanh và bền vững của Việt Nam, đồng thời tạo ra một hệ sinh thái tài chính bổ trợ, liên thông với các trung tâm tài chính quốc tế khác.
Theo người đứng đầu Chính Phủ, tác động của Trung tâm tài chính quốc tế không chỉ đo bằng quy mô vốn. Quan trọng hơn là sự thay đổi về chất trong tư duy quản lý và vận hành. “Lợi ích lớn nhất không chỉ là tiền, mà là đổi mới tư duy, công nghệ hiện đại và cải cách thể chế”, ông nhấn mạnh.
Việt Nam được kỳ vọng chuyển từ vị thế chủ yếu sử dụng vốn sang tham gia sâu hơn vào điều phối và quản trị dòng vốn. Một kênh huy động vốn quy mô lớn, chi phí thấp sẽ hình thành, hỗ trợ các dự án hạ tầng chiến lược mà không làm tăng trần nợ công.
Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương chuyển mạnh từ “quản lý hành chính” sang “kiến tạo và phục vụ”. Mọi vướng mắc của nhà đầu tư phải được xử lý theo cơ chế đặc biệt, vượt thẩm quyền thì báo cáo trực tiếp Thủ tướng.
Song song là yêu cầu hoàn thiện hạ tầng giao thông, hạ tầng số và hệ sinh thái sống theo chuẩn mực quốc tế để chuyên gia, nhà đầu tư “an cư lạc nghiệp” tại Việt Nam.
Với cộng đồng doanh nghiệp trong nước, thông điệp được gửi đi rõ ràng: “Đừng sợ mình nhỏ bé trước những người khổng lồ, hãy đứng trên vai những người khổng lồ”.
Với nhà đầu tư quốc tế, Chính phủ Việt Nam cam kết đồng hành lâu dài. “Thành công của các bạn chính là thành công của chúng tôi”, Thủ tướng khẳng định.
Nhìn lại lịch sử, Thủ tướng nhắc đến London, New York, Singapore hay Thượng Hải như những trung tâm tài chính từng định hình các giai đoạn phát triển toàn cầu. Ông liên hệ với Bến Nhà Rồng, thương cảng Hội An - những cửa ngõ từng kết nối Việt Nam với thế giới. “Hôm nay, chúng ta khơi lại dòng chảy thịnh vượng đó với một công cụ mới - tài chính và công nghệ”, ông nói.
Ngay sau lễ công bố, các cơ quan của Trung tâm tài chính quốc tế sẽ chính thức đi vào hoạt động. Đây được xem là bước khởi đầu cho một hành trình dài, nhiều thách thức, nhưng mang theo kỳ vọng đưa Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao trong tương lai.
Tử Kính
